Egemendik deklaratsııasynyń qabyldanýyna 12 depýtat qarsy boldy - Bolat Janádilov
Qazaqstan egemendigi týraly deklaratsııa jarııalanǵan kezde Bolat Janádilov Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń HІІ shaqyrylymyndaǵy 360 depýtattyń biri bolǵan. Memlekettikti anyqtaıtyn, memlekettikti bildiretin qujattardyń bárin sol kezde osy HІІ sharylymnyń depýtattary qabyldaǵan.
«Eń birinshi qabyldaǵan qujatymyz – 1990 jylǵy Egemendik týraly deklaratsııa, odan keıingi – Konstıtýtsııalyq kúshi bar Táýelsizdik zańy. Bórkimizdi aspanǵa atyp, egemen el bolamyz dep qýanyp jatqanymyzda, 12 depýtat Egemendik deklaratsııasyna qarsy daýys berdi. «Biz ne isteımiz? Bizge táýelsizdik ne úshin kerek? Qaıda baramyz?» - desti. Biz olarǵa: «Otan bireý, ol – Qazaqstan!» - dep túsindirdik. Sol sııaqty zań qabyldaǵan kezde de ártúrli pikirtalastar bolyp, birden qabyldana qoıǵan joq, árkim kórpeni ózine qaraı tartýǵa tyrysty. Sol kezdegi bizdiń zańgerlerdiń eńbegi eren. Salyq Zımanov, Sartaı Sultanov, Naǵashybaı Sháıkenov, Zınaıda Fedotova sekildi azamattar zańdardy qabyldaý kezinde kún-tún demeı, bizben jumys istedi», - dep eske alady Bolat Janádilov.
Egemendik týraly deklaratsııa qabyldanǵannan bergi 33 jyl – tarıh turǵysynan alǵanda óte az ýaqyt. Biraq, bizdiń elimiz úshin osy jyldar óte zor jetistikter men tabystarǵa toly, el damýyna eleýli de ońtaıly ózgerister ákelgen altyn kezeń bolyp sanalady.
«Búginde respýblıkamyzdyń barlyq aımaǵynda áleýmettik-ekonomıkalyq jaǵynan búkil jaǵdaı qarastyrylyp jatyr. Qurylys, medıtsına, bilim, mádenıet, sport, aýyl sharýashylyǵy, kásipkerlik salalary jaqsaryp, damyp keledi. Kóp balaly analarǵa, múmkindigi shekteýli jandarǵa, egde adamdarǵa áleýmettik qoldaý kórsetilip, jaǵdaı jasalyp jatyr. Jalpy, respýblıkada bolyp jatqan ońtaıly ózgeristerdiń barlyǵy – egemendigimizdiń arqasy. Medıtsına salasyna toqtalsam, elorda tórinde kóptegen ortalyq salyndy. «Ana men bala», júrek, neırohırýrgııa ortalyqtary ashyldy. Olarda jańa tehnologııalar men ádister qoldanylady, shetel ǵalymdarymen tájirıbe almasý bar. Júrekke ota jasaýdan qazir Qazaqstan aldyńǵy qatarly elderdiń sapynda. Adamnyń ómirin saqtap qalý qandaı ǵanıbet deseńizshi?! Búginde júrek ortalyqtary árbir oblysta ashylǵan. Bul – zor jetistik. Degenmen, bul salada sheshilmegen túıtkildi máseleler de jeterlik. Alǵashqy kómek kórsetý áli de bolsa zor qoldaýdy talap etedi. El halqynyń 40 paıyzǵa jýyǵy aýylda tursa, olardyń der kezinde kómek alýlary úshin jaǵdaı jasalýy kerek», - dep tolyqtyrdy Bolat Janádilov.
Aıtýynsha, búgingi táýelsizdigimizge jol ashqan Egemendik týraly deklaratsııa jaıynda tańdy tańǵa uryp, kóp aıta berýge bolady. Táýelsizdik bizge ońaı kelmedi jáne bireý syıǵa tartqan joq. Táýelsizdikti alǵannan da, ony ustap qalý qıyn.
«Babalardyń qanymen, janymen, bertingi Jeltoqsan oqıǵasyna qatysqan jastardyń órligimen, erligimen kelgen egemendiktiń tuǵyrly bolyp saqtalyp qalýy úshin Qazaqstannyń árbir azamaty soǵan qyzmet etýi qajet. Jaı ǵana qyzmet atqaryp qoımaı, adal eńbektenýi kerek. Sondyqtan jastarǵa bilim berip qana qoımaı, sanasyna tálim men tárbıeni, ulttyq bolmysymyzdy sińirýimiz qajet. Bizde talantty da bilimdi jas kóp, solarǵa aldyńǵy býynnyń eńbekteri men erlikterin nasıhattap, ulttyq ıdeologııamyzdy salt-dástúrimizben kórsetip, boılaryna darytýǵa tıispiz. Tárbıesiz alǵan bilim asa qaýipti. Jastar ana tilin bilse, tarıhyn tanıdy, tarıhyn oqysa, ultyna jany ashıdy. Bolashaq eldiń tizginin ustaıtyn jastar bilimdi, tilin súıetin, tarıhyn biletin urpaq bolsyn. Sonda ǵana táýelsizdigimizdiń irgesi bekem bolady. Táýelsizdigimizdiń tuǵyry bıik, bosaǵasy berik, kóshbasshylary adal, halqy pátýaly bolsyn. Elimizdiń egemendigi men táýelsizdigi myń jyldyqtarǵa ulassyn», - dep túıindedi Bolat Janádilov.
Aıta ketsek, budan buryn Respýblıka kúnine oraı Aqmola oblysynyń 49 950 turǵynyna materıaldyq qoldaý kórsetiletinin jazǵan edik.