«Egemen Qazaqstan» gazetiniń 30 myńynshy nómiri jaryqqa shyqty

Foto: None
NUR-SULTAN. QazAqparat – Búgin «Egemen Qazaqstan» gazetiniń 30 myńynshy nómiri jaryqqa shyqty, dep habarlaıdy QazAqparat agenttigi.

«Egemen Qazaqstannyń» alǵashqy sany 1919 jyly Orynborda jaryq kórgeni belgili. Ol Alash ardaqtylary jumys istegen «Qazaq» gazetiniń baspahanasynda basylǵan. Al myńynshy sany 1927 jyly «Eńbekshi qazaq» atanyp turǵan tusta arab qarpimen jaryq kórgen. Bul qazaqqa «qazaq» atyn qaıtaryp bergen jyldarǵa tuspa-tus keldi, gazetti shyǵarǵandar ishinde Mirjaqyp Dýlatov, Beıimbet Maılın qyzmet etken», - deıdi «Egemen Qazaqstan» respýblıkalyq gazeti» AQ Basqarma tóraǵasy Darhan Qydyráli QazAqparat tilshisine bergen suhbatynda.

1956 jyly 13 mamyrda gazettiń on myńynshy sany jaryq kórgende gazet «Sotsıalıstik Qazaqstan» atanǵan.

«Stalındik zulmattan keıin jylymyq ornap, qazaq rýhanııaty men mádenıetine jańa lep kelgen kezeńde «Sotsıalıstik Qazaqstan» gazeti alǵy shepte júrdi. Maıdannan qaıtqan qalamgerler osy gazettiń tóńiregine toptasyp, qazaq tili men ádebıetine, rýhanııatyna qyzmet etti. Al endi jıyrma myńynshy sany 1991 jyldyń qazan aıynda shyqqan eken. Táýelsizdik almaı turǵanda da gazet «Egemen» sózin tilimizge, sózdik qorymyzǵa ákelgen basylym boldy. Osylaısha, egemendikti, erkindikti súıinshilegen, memlekettiktiń ornyǵýyna úlken qyzmet etken gazet boldy. Sodan beri 30 jyl ótken soń, gazetimizdiń otyz myńynshy sany Táýelsizdigimizdiń 30 jyldyǵynda sáıkes kelip tur», - deıdi D. Qydyráli.

Ǵasyrlyq tarıhy bar «Egemen Qazaqstan» irilenip, basqa basylymdardy qanatynyń astyna almaq. Oqyrmandary kóbeıip, birneshe tilde aqparat taratyp, zaman talaby men oqyrman talǵamyna oraı gazettiń aıasy da keńeıe túsýde.

«Búgingi merekelik nómirde gazettiń tarıhyna sholý jasadyq, myńynshy, bes myńynshy jáne on myńynshy sandar san qalaı shyqty degen úzindiler berdik. Ult baspasóziniń ustahanasy bolǵasyn redaktsııanyń ishki jumystaryn, gazettiń qalaı shyǵatynyn, arhıvtegi sýretterdi usyndyq. ıAǵnı, 30 myń nómirde elimizdiń júzjyldyq jylnamasy, qazaq halqynyń júrip ótken joly bar. Halqymyzdyń qandaı qasiretti jyldardy bastan ótkergenin gazet arqyly kórýge bolady. Mysaly, 1930-jyldary eń kóp repressııaǵa ushyraǵan ujymnyń biri – «Eńbekshi qazaq», «Sotsıalıstik Qazaqstannyń» basshylary men qyzmetkerleri boldy. Odan keıingi serpilý, eldiń eńsesin kóterý jyldaryn da «Egemendegi» materıaldardan baıqaýǵa bolady. Sońǵy jyldary Elbasy men Prezıdent maqalalary, elimizdegi baǵdarlamalyq máseleler «Egemen Qazaqstan» arqyly halyqqa jetip jatyr. «Rýhanı jańǵyrý», «Uly dalanyń jeti qyry», Abaı men Táýelsizdik týraly maqalalar bizdiń gazette jarııalandy. Bul da aǵa basylymnyń bederli belesi, mereıli mejesi deýge bolady. Táýelsizdiktiń otyz jyldyǵy qurmetine de jyl boıy jazamyz. Táýelsizdikti tuǵyrly etýge ter tókken, eldiń eńseli bolýyna eseli eńbek etken adamdar qasymyzda júr, barlyǵyna sholý jasap, arnaıy jobalalardy qolǵa alamyz», - deıdi Darhan Qydyráli.

Aıta keteıik, «Egemen Qazaqstan» tarıhy 1919 jyly 17 jeltoqsanda Orynbor alǵashqy sany jaryq kórgen «Ushqyn» gazetinen bastalady. Odan keıin gazettiń aty birneshe ret ózgerdi. Basylym 1920 jyly «Eńbek týy», 1921 jyly «Eńbekshi qazaq», kelesi jyly «Eńbekshil qazaq», 1932 jyly «Sotsıaldy Qazaqstan» degen ataýmen shyqty. Al 1937 jyly «Sotsıalıstik Qazaqstan» bolyp ózgerildi de, osy atpen ol 54 jyl boıy jaryq kórip turdy.

1991 jyldyń maýsymynda Qazaqstan táýelsizdigin alýǵa sanaýly aılar qalǵanda basylymnyń aty «Egemendi Qazaqstan» bolyp ózgertildi. 1993 jyldyń 1 qańtarynan lıngvısterdiń pikirlerinen týǵan talqylaýdan keıin gazettiń bas redaktory Ábish Kekilbaevtyń usynysymen basylym ataýyndaǵy «-di» jurnaǵy alynyp, «Egemen Qazaqstan» bolyp ózgerdi.

2016 jyldyń qyrkúıeginen basylym jańa dızaın, jańa formatta jáne barlyq betteri túrli-tústi bolyp shyǵa bastady. Al Elbasynyń latyn álipbıine qatysty Jarlyǵy shyqqannan keıin, 2018 jyldyń naýryzynan bastap, basylym ataýy latyn álipbıinde jaryq kórýde.



Seıchas chıtaıýt