EEO elderi Iranmen erkin saýda týraly kelisimge qol qoıdy

<p>2023 jylǵy 25 jeltoqsanda Sankt-Peterbýrg qalasyndaǵy Joǵary Eýrazııalyq ekonomıkalyq keńestiń alańynda bir jaǵynan Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq pen onyń múshe memleketteri al ekinshi jaǵynan Iran Islam Respýblıkasy arasynda erkin saýda týraly kelisimge qol qoıyldy. Bul týraly <a href="Kazinform." target="_blank" rel="noopener">Kazinform</a> QR Saýda jáne ıtnegratsııa mınıstrligine silteme jasap habarlaıdy.&nbsp;</p>

Kelisim taýarlardyń keń aýqymy úshin 90%-dan astam bajsyz saýdany qamtamasyz etedi.

Bajsyz saýda rejımin qamtamasyz etý Qazaqstannyń aýyl sharýashylyǵy taýarlarynyń da, ónerkásip taýarlarynyń da Iran naryǵyna shyǵýyna qolaıly jaǵdaı týǵyzady. Tarıftik kvotalar sheginde qazaqstandyq astyqty Iranǵa kepildendirilgen bajsyz jetkizý múmkindikterine erekshe nazar aýdarylady.

Kelisim saýdanyń preferentsııalyq rejımin belgileýmen qatar, qorǵanys sharalaryn qoldaný, tehnıkalyq kedergiler salasyndaǵy yntymaqtastyq, sanıtarlyq jáne fıtosanıtarlyq sharalar, kedendik yntymaqtastyq, taýardyń shyqqan jerin anyqtaý erejeleri, daýlardy sheshý sııaqty saýda aspektilerin retteıdi.

Sonymen qatar kelisimde memlekettik satyp alýlar salasyndaǵy ashyqtyqty qamtamasyz etý jónindegi kelisimder, sondaı-aq ózara múddeli salalarda salalyq yntymaqtastyqty damytý jónindegi kelisimder qarastyrylǵan, onyń ishinde kólik-logıstıkalyq sektorǵa erekshe kóńil bólinedi.

Kelisim sheńberinde tolyqqandy preferentsııalyq saýda rejımin qalyptastyrý jáne keń aýqymdy máselelerdiń rettelýi ózara saýdanyń paıdalanylmaǵan áleýetin iske asyrýǵa jáne Qazaqstan men Iran arasyndaǵy saýda-ekonomıkalyq qatynastardy sapaly deńgeıge jetkizýge múmkindik beredi.

Aıta ketý kerek, Iran 85 mıllıonnan astam halqy bar iri jáne perspektıvaly naryq bolyp tabylady, sonymen qatar Parsy shyǵanaǵynyń damyǵan ınfraqurylymy bar aıtarlyqtaı tranzıttik áleýetke ıe. Kelisim Soltústik-Ońtústik kólik dálizin damytýdaǵy eleýli qadam bolady, atap aıtqanda ekonomıkanyń ártúrli salalarynda iri birlesken jobalardy iske asyrýǵa, ózara tikeleı sheteldik ınvestıtsııalardy ulǵaıtýǵa, kelisimge qatysýshylar arasyndaǵy belsendi, ekonomıkalyq ózara is-qımyldy arttyrýǵa alǵysharttar jasaıdy.

2022 jyldyń qorytyndysy boıynsha Qazaqstan men Iran arasyndaǵy taýar aınalymy 521,4 mln AQSh dollaryn qurady, bul 2021 jylmen salystyrǵanda 18,3%-ǵa joǵary. Bul rette Qazaqstannan Iranǵa eksporttyń úlesi ótken jylmen salystyrǵanda 12,5%-ǵa artyp, 309,7 mln ​​AQSh dollaryn qurady. Irannan Qazaqstanǵa ımport 211,7 mln AQSh ​​dollaryn qurady. Iranmen ózara saýdanyń ósý áleýeti zor jáne bul kelisim ony júzege asyrýǵa arnalǵan.