EcoQolday: qaldyq óńdeıtin kompanııalar ýtılızatsııalyq tólem esebinen qarjylandyrylady
2024 jylǵy 2 mamyrdaǵy jaǵdaı boıynsha EcoQolday aqparattyq júıesine kásiporyndardan 69 ótinish túsken. Onyń ishinde 27 kásiporyn ereje talaptaryna sáıkes keletin qujattardy usynǵan. Tekserý is-sharalarynan keıin operator men sharýashylyq júrgizýshi sýbektiler arasynda qaldyqtardy jınaý, tasymaldaý jáne qaıta óńdeý boıynsha úlgilik tólem sharttary jasalatynyn atap ótken jón.
Buǵan deıin qaldyqtardy óńdeý salasyndaǵy jobalarǵa 200 mıllıard teńge bólý týraly sheshim qabyldanǵan bolatyn. Búginde jalpy quny 48 989,5 mln teńge bolatyn 10 joba daıyn tur. Ol qandaı jobalar? Erekshelikteri qandaı? Endeshe, árqaısysyna toqtalyp ótsek.
– Batys Qazaqstan oblysy Oral qalasynda «Oral Taza Service» JShS jobasyna 216,5 mln teńge bólingen. Jobalyq óndiristik qýaty jylyna 31,5 myń tonna. Materıaldyq-tehnıkalyq bazany retteý maqsatynda 5 qoqys tasıtyn mashına satyp alynbaq. 5 adam jumyspen qamtylady.
– Qostanaı oblysy Rýdnyı qalasynda «Rýdnyı-Abat-2006» JShS jobasy 406,6 mln teńge qarastyrylǵan. Jobanyń qyzmeti - qaldyqtardy suryptaý jáne usaqtaý. Suryptaý qýattylyǵy jylyna 50 myń tonna, usaqtaý kesheni jylyna 70 myń tonna. 40 jumys orny ashylady.
– Pavlodar oblysynda jalpy somasy 7 091,6 mln teńge 3 joba tirkelgen. Pavlodar qalasynda «Suryptaý ortalyǵy» JShS («Spetsmashın» JShS enshiles kásiporny) jobasy (6 800 mln teńge), Ekibastuz qalasynda 2 joba: «Ekibastuzkommýnservıs» JShS jáne «Polıgon - EK» JShS (291,6 mln teńge).
«Suryptaý ortalyǵy» JShS jobaǵa sáıkes, qatty turmystyq qaldyqtardy suryptaý jáne plastmassa óńdeýdi júzege asyrady. Suryptaý qýaty – jylyna 150 myń tonna, óńdeý qýaty - (PET, HDPE, LDPE) jylyna 5 myń tonna. Jylyna 3 myń tonna daıyn ónim (túıirshikter) alynady. Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany – 150 adam.
«Ekibastuzkommýnservıs» JShS qolǵa alǵan joba quny 192 mln teńgege teń. Jobanyń qyzmeti – satyp alǵannan keıin eksporttalatyn qatty turmystyq qaldyqtardyń kólemi jylyna 17 752 myń tonnany quraıtyn materıaldyq-tehnıkalyq qaıta jabdyqtaý (4 birlik arnaıy tehnıka satyp alý). Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 8 adamnan asady.
«Polıgon – EK» JShS joba quny 99,6 mln teńgeni quraıdy. Jobanyń qyzmeti – jylyna 1314 tonna plastmassa óńdeý qýattylyǵymen materıaldy-tehnıkalyq qaıta jabdyqtaý (arnaıy tehnıkanyń 3 birligin satyp alý). Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 15-ten asady.
– Almaty qalasyndaǵy «Kz Recycling» JShS jobasy. Quny: 40 053 mln teńge.
Jobanyń qyzmeti jobalyq qýattylyǵy jylyna 150 000 tonna qaǵaz qaldyqtaryn qaıta óńdeý zaýytynyń qurylysy bolyp tabylady. Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 150-den asady.
– Shymkent qalasyndaǵy «Eko Shına» JShS jobasynyń quny 626,3 mln teńgege teń. Áý basta «Eko Shına» JShS 2 ınvestıtsııalyq joba usynǵan bolatyn. Biraq olar qarjylyq esep talaptaryna sáıkes kelmeı, bir jobaǵa biriktirilgen.
Birinshi jobaǵa 313,1 mln teńge qarastyrylǵan. Jobalyq qýattylyǵy jylyna 6 myń tonnadan 10 myń tonnaǵa deıin, qosymsha jabdyqty satyp alýdy qosa alǵanda, taýarlyq ónimderdi (qaıta óńdeýge jaramdy) óndirýmen rezeńke-tehnıkalyq buıymdardy qaıta óńdeý boıynsha jumys istep turǵan zaýytty jańǵyrtý josparlanyp otyr. Shınalardy óńdeýdi ulǵaıtý maqsatynda úgindiler men mazýt pen kómirtekti qara alý úshin jylyna 10 myń tonnaǵa deıin (paıdalanylǵan rezeńke shınalardy óńdeýge arnalǵan jabdyq jelisin satyp alynbaq. Jeliniń negizgi quramdas bólikteri: eki oramdy usaqtaǵysh, sym-rezeńke separator; Óndiristiń boljamdy kólemi: úgindi – 6 myń tonna/jyl, mazýt – 2 myń tonna/jyl, kómirtekti – 3 myń tonna/jyl. Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 30-dan asady.
Ekinshi jobaǵa da 313,1 mln teńge bólingen. Jobanyń qyzmeti - qaıta óńdelgen resýrstardan (shına qaldyqtary) rezeńke buıymdaryn óndirý jáne jobalyq óndiristik qýaty 530 tonna/jyl (38 mln dana saqına) óńdeý bolyp tabylady. Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 50-den asady.
– Túrkistan oblysy Túlkibas aýdanynda 103,4 mln teńge somasyna «Túrkibasy» kommýnaldyq sharýashylyq» JShS jobasy tirkelgen. Jobalyq qýattylyǵy jylyna 6800 tonna (3 arnaıy tehnıka, MAZ bazasynda 2 birlik, Gaz bazasynda 1 birlik) materıaldyq-tehnıkalyq jabdyqtaý bolyp tabylady. Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 27 adamnan asady.
– Aqmola oblysy Kókshetaý qalasyndaǵy «LS Kokshetau» JShS-niń jobasy 246,2 mln teńge teń. Jobanyń qyzmeti – jobalyq qýattylyǵy jylyna 12 myń tonna bolatyn keshendi materıaldyq-tehnıkalyq jaraqtandyrý (arnaıy qural-jabdyqtar men torly konteınerlerdi satyp alý: 2 arnaıy tehnıka, 600 torly konteınerler). Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 50-den asady.
– Qostanaı oblysy Rýdnyı qalasynda «Edil ı Kompanııa» JShS jobasy 115 mln teńgege baǵalanǵan. Jobanyń qyzmeti – jobalyq qýattylyǵy jylyna 543 tonnadan 8,3 myń tonnaǵa deıin (úıindi – 6 myń tonna/jyl, mazýt – 2 myń) taýarlyq ónimderdi (qaıta óńdeýge jaramdy) óndirýmen jumys istep turǵan rezeńke buıymdaryn qaıta óńdeý zaýytyn jańǵyrtý. Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 15 adamnan asady.
Jergilikti atqarýshy organdarda 7 136,2 mln teńgege 2 joba qarastyrylyp, kelesi Investıtsııalyq shtabta tanystyrý josparlanyp otyr.
Jambyl oblysy Baızaq aýdanynda 883,6 mln teńge somasyna «Aldı ı K» JShS-niń jobasy tirkelgen. Alǵashynda «Aldı ı K» JShS-nen 2 ınvestıtsııalyq joba jarııalanǵan, biraq olar qarjylyq esep talaptaryna sáıkes kelmeı, bir jobaǵa biriktirilgen.
Alǵashqy jobaǵa sáıkes, materıaldyq-tehnıkalyq baza jańǵyrtylyp (jabdyqtardy satyp alý, suryptaý jelisin satyp alý, dárethana qaǵazyn óndirýge arnalǵan jabdyq jáne t.b., PET bótelkelerdi ystyq jýýǵa arnalǵan jabdyq, plastmassa buıymdaryn óndirýge arnalǵan jabdyq), jobalyq suryptaý qýattylyǵyn jylyna 50 myń tonnadan 100 myń tonnaǵa deıin ulǵaıtý josparlanyp otyr.
Josparlanǵan óndiristik boljamdar:
- jylyna 2400 tonna plastık óńdeý jáne 1300 tonna makýlatýrany qaıta óńdeý;
- táýligine 3 tonna dárethana qaǵazyn óndirý;
- táýligine 5 tonna toltyrǵysh polıester alý.
Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 50-den asady.
Ekinshi joba materıaldyq-tehnıkalyq jaraqtandyrýdy kózdeıdi. Oǵan sáıkes, 8 qoqys shyǵaratyn kólik satyp alynbaq. Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 20 adamnan asady.
Aqmola oblysy Kókshetaý qalasynda «Eko-Damp» JShS jobalyq quny 6 252 mln teńgege teń. Jobalyq qyzmeti – qatty turmystyq qaldyqtardy suryptaý, jobalyq qýattylyǵy jylyna 150 myń tonnany quraıdy. Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 50-den asady.
QR Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligine jalpy quny 54 570 mln teńge 4 joba jiberilgen. Olar:
1. Almaty oblysyndaǵy «ADC TAZA A'LEM» JShS-niń 24 352 mln teńgelik jobasy. Jobalyq qyzmeti - 18 MVt/saǵ elektr energııasyn óndiretin TQQ óńdeıtin zaýyt, jobalyq suryptaý qýaty 240 myń tonna/jylyna tehno-ekopark salý bolyp tabylady. Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 70-ten asady.
2. Astana qalasyndaǵy quny 1 350 mln teńgeni quraıtyn «EKOMAF» JShS jobasy. Jobanyń qyzmeti – jobalyq qýattylyǵy jylyna 200 tonnadan 3000 tonnaǵa deıingi plastmassa óńdeýden ótken qaıta óńdelgen plastıkten kompozıttik shaǵyn arhıtektýralyq pishinder shyǵaratyn zaýyt (daıyn ónim 10 myń tonna/jyl polımer qum kompozıtinen daıyn ónim). Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 30-dan asady.
3. Qyzylorda oblysyndaǵy jalpy somasy 28 867 mln teńgeni quraıtyn 2 joba tirkelgen. Atap aıtsaq, Qyzylorda qalasyndaǵy «Seven Rivers Technologies» JShS jobasy (28812 mln teńge) jáne Qazaly aýdany, Áıteki bı kentindegi «JALǴASBEK DOSMUQASAN» JALǴASBEKULY» jeke kásipkeriniń jobasy (55 771 mln teńge).
«Seven Rivers Technologies» JShS jobasynyń qyzmeti – qýattylyǵy jylyna 86 tonna shyny óńdeýge arnalǵan Horn Glass Industries AG kompanııasynyń eýropalyq tehnologııasyn paıdalana otyryp, shyny ydystardy kádege jaratý jáne óńdeý jelisi bar shyny ydystardy óndirý zaýytynyń qurylysy. Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany – 280 adam.
4. «JALǴASBEK DOSMUQASAN JALǴASBEKULY» JK jobasynyń maqsaty - Qazaly aýdany, Áıteke bı kentinde jobalyq qýattylyǵy jylyna 5 myń tonna ekinshi rettik materıaldyq resýrstardy óndirý boıynsha qaldyqtardy suryptaý keshenin uıymdastyrý. Josparlanǵan jumys oryndarynyń sany 12 adamnan asady.