Dúnıejúzilik kóshpendiler oıynyna daıyndyqtyń lebi de sezilmeıdi – Májilis depýtaty
«2024 jyly V Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyny Astana qalasynda ótedi. Bul – álemdik etnomádenı jáne etnosportty, ulttyq oıyndardy jańǵyrtýǵa arnalǵan asa mańyzdy alaman. Eń alǵash 2014 jylǵy Qyrǵyz elinde ótken dodada 19 elden 583 sportshy ǵana baq synaǵan. Keıin buǵan dúnıejúziniń nazary aýdy. Aralyqtaǵy ІІ, ІІІ oıyndardyń statıstıkasyn tizbelep jatpaıyn. Ótken jyly Túrkııanyń Iznık qalasynda ótken IV Dúnıejúzilik kóshpendiler oıynyna Latyn Amerıka elderinen bastap Japonııaǵa deıingi aralyqta álemniń 102 elinen 3500 sportshy baq synady.
Kóshpendiler oıyndaryn ótkizýge bergen Qazaqstannyń ótinimi sol V Dúnıejúzilik alamanda Búkilálemdik etnosport konfederatsııasy jıynynda qoldaý tapqan.
«Qoldaý tapty» dep aıtýǵa ǵana ońaı. Ár el ózine qaraı tartady. Kózge kórinbeıtin ıntrıgalyq kúresterdi, talasqan taraptardy kózben kórip, júrekpen sezingenbiz. Sonda Dúnıejúzilik kóshpendiler oıynynyń Qazaqstanda ótýine Memleket basshysynyń saıası bedeli men erik-jigeri tikeleı kópir boldy. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev elimizde ótetin aýqymdy sharany sapaly ári joǵary deńgeıde uıymdastyrý jóninde naqty tapsyrma berdi», – dedi Májilis depýtaty.
Atap ótýinshe, sodan beri bir jyl ýaqyt ótti. Alaıda, dúnıejúzilik dodany uıymdastyrý jumystarynyń lebi sezilmeıdi.
«Málimet boıynsha, Úkimettik deńgeıde komıssııa qurylǵan. Basty saıystar ótetin nysan retinde Astana qalasyndaǵy «Astana-Arena», «Qazanat» ıppodromy, «Jekpe-jek» saraıy jáne «Alaý» muz saraıy bekitilgen. 8 mlrd teńge qarastyrylǵan, biraq bul ınfraqurylymdarǵa emes, uıymdastyrý jumystaryna.
Jalpy, sport pen týrızm salasynda turalap turǵan másele kóp. Sol úshin de Memleket basshysy salaǵa qatysty problemalardy sheshý úshin Týrızm jáne sport mınıstrligin qurdy. Endi sol jańa vedomstvonyń synalatyn shaǵy. Buǵan deıin ótkizýge jaýapty memlekettik organ tıisti protsedýralardy óz deńgeıinde uıymdastyra almaı jatyr. Tıisti memlekettik organnyń salǵyrttyǵy saldarynan qalalyq ákimshilikke ınfraqurylymdy retteýge bir tıyn qarjy bólinbegen. Al Astana qalasy ákimdigi Úkimet jaqqa jaltaqtaýmen dármensizdiń kúıin keshýde», – dedi Janarbek Áshimjan.
Depýtat dúnıejúzilik doda 2024 jyldyń qyrkúıeginde ótetindigin eske saldy.
«Týra 11 aı qaldy. Alda qylyshyn súıretip qys keledi. Aqtútek boran, sarshunaq aıazben alysyp taǵy 6 aı ótedi. Negizgi sharalar ótetin «Qazanat» ıppodromynda 10 myń adamǵa qyzmet etetin nysan qurylysy júrip jatý kerek edi. Ózge de sporttyq nysandardyń kúrdeli jóndeý jumystary, rekonstrýktsııa, basqa da jumystary toqtap tur. Jáne atshabarǵa japsarlas etnoaýyl josparlanǵan. Kúni keshe aıaqtaı baryp kórdik. Óli tynyshtyq. Qazirdiń ózinde Kóshpendiler oıynyna qatysýǵa 20 sport túri boıynsha 73 el ótinish bergen. Demek, 100-den asa elden 3000 asa sportshy qatysady dep josparlanýda», – dedi ol.
Janarbek Áshimjan sporttyq jarystardy taratatyn translıtsııa taqyryby áli jabyq kúıinde ekendigin de basa aıtty.
«Ótken jylǵy Dúnıejúzilik kóshpendiler oıynyn álemniń 70-ke jýyq memleketi tamashalaǵan. Aqparat taratýǵa sheteldik BAQ-tyń 800-den asa ókili kelgen. Olardyń arasynda 57 telearna, 16 radıostantsııa, 87 aqparattyq agenttik pen 48 basylym ókili jáne 70-ten asa tanymal bloger bolǵan. Qysqasy, sharýa shash-etekten. Ulttyq sportty damytýda «Amanat» partııasy birneshe baǵytta júıeli jumystar isteýde. «Uly dala joryǵy» – osynyń aıqyn dáleli!», – dedi Májilis depýtaty.
Osyǵan oraı Janarbek Áshimjan Úkimet basshysyna mynadaı usynystaryn jetkizdi:
- Úkimettik komıssııa uıymdastyrý jumystaryn jedeldetý kerek.
- Astana qalasy ákimdigimen birlese otyryp sporttyq ınfraqurylymdardyń qurylysy men rekonstrýtsııasyna qatysty qarjy protsedýralaryn uıymdastyrý qajet.
- Kóshpendiler oıynyn ótkizý tek Astana qalasynyń ǵana emes, búkil eldiń jaýapkershiligi. Sondyqtan uıymdastyrý jumystaryna óńirlerdi jumyldyryp, «Bir óńir – bir nysan» prıntsıpine kúsh salý kerek.
- Dúnıejúzilik kóshpendiler oıynynda Qazaq eliniń týrızm áleýetin tabysty paıdalaný baǵytynda naqty jobalar ázirleý kerek.
- Ulttyq sportty jáne sportshylardy nasıhattaıtyn túrli formattaǵy aqparattyq úgit jumystaryn qolǵa alý kerek.
- Oıyndy ótkizýshi el retinde naqty reglamentterdi bekitkende qazaqtyń ulttyq oıyndary men túrli ustalyq ónerge basymdyq berý kerek.
- Elimizdegi eń iri megajobaǵa aınalǵan «Uly dala joryǵyn» Dúnıejúzilik kóshpendiler oıynynyń reglamentine engizý kerek.