Dóreki memqyzmetker, jalǵan aqparat pen jýrnalıst mártebesi – Aqparat mınıstrligi túıtkilderdiń sheshimin atady
Mınıstrlik halyqty jalǵan aqparattan qalaı qorǵamaq?
Óńirlik merzimdi basylymdar forýmynda alǵash bolyp sóz alǵan Premer-Mınıstrdiń orynbasary Altaı Kólginov mınıstrlikke aımaqtardaǵy buqaralyq aqparat quraldaryn damytý boıynsha birqatar tapsyrma berdi.
«Eger 2016 jyly Qazaqstanda 2 myńǵa jýyq BAQ tirkelgen bolsa, búginde 5 myńnan asty. Onyń 70 paıyzy baspa men basylymdar. Bul - medıa salasynyń qarqyndy damý áleýetiniń ulǵaıǵany men onyń bolshaǵynyń zor ekenin dáleldeıdi. Otandyq medıanyń áleýetin odan ári damytý úshin aldymyzda aýqymdy mindetter bar. Memleket basshysy óziniń saılaýaldy baǵdarlamasynda elimizdegi aqparattyq saıasatty, jastar saıasatyn, azamattyq qoǵammen baılanys quraldaryn jaqsartý boıynsha naqty tapsyrmalar berip, mindetter qoıdy. Osy oraıda, óńirlik BAQ-tyń máselelerin: atap aıtqanda, oqyrmandardyń sany men basylym taralymyn qaıta kóbeıtý, qarjylandyrý jáne tehnıkalyq jańartý, ýaqytyly jetkizý men jergilikti BAQ-tyń ahýalyn jaqsartý baǵytynda mınıstrlik jergilikti atqarýshy organdarmen birlese jumys isteýi kerek», - dedi Altaı Kólginov.
Sonymen qatar, vıtse-premer qazaqstandyq medıa keńistiktiń qaýipsizdigin qamtamasyz etý máselelerine toqtaldy.
«Ár aımaqtaǵy basylymdardyń ózindik óńirlik erekshelikterin eskere otyryp, memlekettik aqparattyq saıasatty tıimdi júrgizý formatyn qalyptastyrý qajet. Sala mamandaryn, bilikti sarapshylardy aqparattyq túsindirý jumystaryna tartý mańyzdy. Taǵy bir másele – otandyq medıa keńistiktiń qaýipsizdigi. Elimizde zııan keltiretin jalǵan aqparattan halqymyzdy qorǵaý maqsatynda júıeli jumystar atqarylýy tıis», - dep túıindedi A.Kólginov.
Bul máselege qatysty Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstri Darhan Qydyráli de erekshe toqtaldy. Onyń aıtýynsha, aqparattyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý maqsatynda shekaradaǵy aýdandar otandyq radıohabarlarmen tolyq qamtylady.
«Aqparattyq qaýipsizdik máselesi de nazarda bolýy kerek. Sondyqtan eldiń shekaralas aýdandarynda otandyq radıohabarlarmen qamtýdy keńeıtý jumysy kúsheıtiledi. Shekaralas aımaqtardy radıohabar taratýmen tolyq qamtamasyz etý josparlanyp otyr. Buǵan qosa, óńirlik BAQ-ty qoldaý úshin olarda jaryq kórgen mazmundy maqalalardy respýblıkalyq basylymdarda jarııalaý tájirıbesin jalǵastyrǵan jón. Bul arqyly ulttyq jýrnalıstıkadaǵy shyǵarmashylyq baılanystar nyǵaıyp, óńirlik máselelerge tutas elimizdiń nazaryn aýdara alamyz», - dedi Darhan Qydyráli.
Óńirlik basylymdardy qoldaý tarıfi ulǵaıady
Forým barysynda mınıstr Darhan Qydyráli kótergen máseleniń biri - jergilikti BAQ-ta qyzmet etip júrgen jastardy elimizdiń beldi basylymdaryna jumysqa tartý. Ol býyn almasý, dástúr sabaqtastyǵy sátimen jalǵasýy tıis ekenin basa aıtty. Munymen qosa, vedomstvo basshysy gazet-jýrnaldardyń taralymy tómendep bara jatqanyn málimdedi.
«Búginde gazet-jýrnaldardyń taralymy tómendep, oqyrmandar aqparatty negizinen ınternet-resýrstardan alatyny belgili. Sonyń saldarynan kóptegen basylymdar óz jumysyn toqtatýǵa nemese tıraj sanyn kúrt azaıtýǵa májbúr boldy. Ásirese pandemııa kezinde dástúrli baspalar kúrdeli tektonıkalyq ózgeristerdi bastan keshirdi. Bul qıyndyqtar óńirlik basylymdardy da aınalyp ótken joq. Tıisti talaptarǵa saı kelmegendikten, bólingen qarajattardan qur qalǵan redaktsııalar az emes. Keıbir BAQ-tar túrli sebeptermen jekeshelenip te ketti. Máselen, aýdandarda 159 gazet jekege ótken. Biraq biz óńirlik basylymdardy jekemenshik ne memlekettik dep bólmeı, barlyǵyna da qoldaý kórsetýge ázirmiz», - dep málim etti Darhan Qydyráli.
Máseleniń sheshimi retinde mınıstr jergilikti BAQ-ty qoldaý tarıfterin ulǵaıtýdy usyndy. Onyń málimetinshe, bul tarıfter 2019 jyldan beri qaıta qaralmaǵan.
«Aımaqtaǵy basylymdardy qarjylandyrý tetigi men erejelerin qaıta qarastyryp jatyrmyz. BAQ-qa beriletin memlekettik tapsyrystyń talaptaryn jeńildetýge múddelimiz. Atap aıtqanda, jergilikti BAQ-ty qoldaý tarıfteri 2019 jyldan beri ózgermegeni belgili. Soǵan baılanysty biz tarıfterdi ulǵaıtýdy josparlap otyrmyz. Bul sharalar jobalyq tásilde óńirlik memlekettik aqparattyq tapsyrysty qalyptastyrýǵa múmkindik beredi. Sondaı-aq jergilikti BAQ-qa jańa serpin berip, oń áser etedi degen úmittemiz», - dep málim etti Darhan Qydyráli.
Jýrnalısterge jaýap bermeıtin memlekettik qyzmetshiler jaýapqa tartylady
Forým barysynda sharaǵa qatysýshylardyń saýaldaryna jaýap bergen mınıstr Darhan Qydyráli aldaǵy ýaqytta jýrnalısterge jaýap bermeıtin memlekettik qyzmetshiler jaýapkershilikke tartylatynyn málim etti.
«Endi jýrnalıstiń saýalyna mindetti túrde jaýap beriledi. Jaýap berý merzimi qysqarady. Qazir 7 kún bolsa, endi ol 3-5 kún bolyp qysqarady. Sonymen qatar, jaýap bermeıtin memlekettik qyzmetshiler jaýapkershilikke tartylady. Munyń barlyǵy jýrnalıstiń aqparatqa qoljetimdiligin arttyrý maqsatynda jasalyp otyr», - dep málim etti Darhan Qydyráli.
Sonymen qosa, ol «Mass-medıa týraly» QR zań jobasy aıasynda jýrnalısterdiń áleýmettik jaǵdaıyn jaqsartý josparlanyp otyrǵanyn atap ótti.
«Qazir zań jobasy qaralyp jatyr. Onda jýrnalısterdiń jeńildikpen páter alýy, aýrýhanalarda jeńildikter paıdalanýy týraly normalar bar. Eń qarapaıymy – «Pressa» degen jazýy bar kólikti kez-kelgen jerge qoıý nemese mekemelerge kirý sııaqty kóptegen jeńildikterdi qarastyryp otyrmyz», - dep bólisti mınıstr.
Munymen birge jýrnalısterge dóreki sóıleıtin memlekettik qyzmetshilerge qatysty QR Premer-Mınıstriniń orynbasary Altaı Kólginov te pikir bildirdi.
«Qazir memlekettik qyzmetshige degen syn kóp. Memlekettik qyzmetshiniń jaýapkershiligi de kóp. Ol jerde de bes saýsaq birdeı emes. Degenmen jýrnalıster tarapynan túsetin saýaldarǵa dereý jaýap berý degen bar. Ásirese, qoǵamdy mazalaıtyn suraqtar bolyp turǵan kezde, alǵy shepte jalǵan aqparat emes, shynaıy memlekettik kózqaras halyqqa der kezinde jetkizilýi tıis. Al etıkaǵa keletin bolsaq, ol bárinde bolýy kerek. Onyń ishinde, jýrnalısterdiń de etıkasy bolýy tıis. Qazirgi aqparattyq keńistikke baılanysty biz memelekettik qyzmetshilerdi kóbirek oqytýymyz kerek shyǵar. Sebebi olardyń barlyǵy BAQ-qa kúndelikti suhbat bere bermeıdi», - dep pikir bildirdi Altaı Kólginov.
Aıta keteıik, forým 25-26 qańtar aralyǵynda Astana ótedi. Oǵan Qazaqstannyń ár aımaǵyndaǵy basylymdardyń basshylary, bas redaktorlary men tilshileri qatysyp jatyr.
Basty foto: baigenews.kz