Dinı bilimdi mektep qabyrǵasynan bastap qalyptastyrǵan durys pa
Mamannyń aıtýynsha, din týraly áńgimelerdi jas bala mektep qabyrǵasynda emes, kóbinese úıde, týys-týǵandarynyń arasynda estıdi. Al mektep qabyrǵasynda din týraly tek 9-synyptan bastap oqytylady. Oǵan deıin balalardyń dinı uǵym-túsinigi kórgen tárbıesinen qalyptasady.
«Sebebi mektepte «Zaıyrlylyq jáne dintaný negizderi» kýrsy tek 9-synyptan bastap oqytylady. Dinge qatysty qudaı, perishteler, paıǵambarlar, kúná, o dúnıe jaıly áńgimeler dinı meıram kezinde jáne adamdar dúnıeden qaıtqanda janazada aıtylady. Bul áńgimelerdi dinı bilimi bar ımamdar aıtsa da, ýaqyt azdyǵyna baılanysty negizgi dinı uǵymdar týraly balalardyń tolyq túsinigi qalyptasa qoımaıdy. Barlyq bala bolmasa da, 8-9 jasqa tolǵan biraz bala «Myna dúnıe qaıdan paıda boldy? Eń alǵashqy adam qaıdan shyqty? Jan, rýh degen ne? Ólim degen ne? Ómirden ozǵannan keıin adam qaıda barady? Ómirdiń máni nede? Adam nege azapqa túsedi? Baqytty ómir súrý úshin ne isteý kerek?» degen suraqtardy ózine jáne basqalarǵa qoıa bastaıdy. Osy kezde balanyń alǵan jaýabyna baılanysty onyń dúnıetanymy qalyptasa bastaıdy. Bul suraqtar ata-anaǵa da, ustazdarǵa da qoıylýy múmkin. Sol kezde bala kóńili tolatyn, saýatty dinı maǵulmat alýy kerek», - deıdi Qarlyǵash Borbasova.
Sondaı-aq, balaǵa tek túsindirýmen shektelmeı, onyń óziniń izdenýine durys baǵyt berilgeni abzal.
«Qandaı kitapty, kimniń kitabyn oqyǵan jáne qandaı saıtty qarap, kimdi tyńdaý kerektigin de naqtylap aıtqan durys. Bul jerde teris baǵytty ýaǵyzdaıtyn, qaýipti aǵymdardyń barlyǵyn aıtyp, eskertý artyq bolmaıdy dep oılaımyn. Alǵan aqparatyna qanaǵattanbaǵan bala ózdiginen izdeniske túsedi de nátıjesinde ıslam dinin burmalap, qazaq halqynyń dástúrin joqqa shyǵaratyn, búkil memleket pen qoǵamdaǵy qalyptasqan kózqaras pen tártipti synap, ony joıýǵa úgitteıtin ıdeologııaǵa tap bolady. Bul ıdeıalardyń yǵyna aqyl toqtatqan azamattar erip ketip jatqanda, múlde din týraly bilmeıtin jas balalardyń sanasy birden ýlanady», - dedi spıker.
Mektepte oqylatyn «Zaıyrlylyq jáne dintaný negizderi» kýrsyn oqytatyn ustazdarǵa úlken jaýapkershilik júktelip otyr. Sebebi bul kýrstan kez kelgen ata-ana balasy eń aldymen «dinı bilim» alady dep túsinedi. Sebebi kópshilik qaýym dinı bilim men dintaný túsiniginiń aıyrmashylyǵyn bile bermeıdi.
«Bul uǵymdardyń aıyrmashylyǵyn kórsetetin ólshem olardyń negizgi maqsattarynyń ereksheliginde. Dinı bilim berýdiń maqsaty - naqty bir dinı senimge qarasty dúnıetanymdy qalyptastyrý jáne soǵan saı dinı ǵuryptardy oryndaýǵa daǵdylandyrý. Al dintanýlyq bilim berýdiń maqsaty ǵylymı, dinı emes, sonymen qosa barlyq dinderge tolerantty dúnıetanym qalyptastyrý. Osy oraıda mektep ustazdary dinniń negizgi qyzmetine basymdyq kórsetip, ártúrli dinı ilimderdegi ortaq gýmanıstik ıdeıalardy, adamgershilik prıntsıpteri týraly balalarǵa keńirek málimet bergeni durys. Mysaly ıslam sózi «beıbitshilik, amandyq esendik» degen maǵynaǵa saıady. Sálemdeskende musylman basqalarǵa «beıbitshilik pen tynyshtyqty tileıdi. Hrıstıandar da kez kelgen adamǵa «jaqynyńdy jaqsy kór» degen ýaǵyz aıtady. Býddıster úshin adam aqıqat jolynda rýhanı damýǵa umtylýy kerek. Osy dástúrli úsh álemdik dinniń ilimderi adamdy negizgi qundylyq dep biledi. Adam men qoǵamnyń rýhanı damýynyń qaınar kóziniń biri - din ekenin jasóspirim balalarǵa jan-jaqty ashyp túsindirý abzal», - deıdi professor.