Dıas Dosqaraev: Tennısshi týrnırge qatysý arqyly ǵana shyńdalady
- Jýyrda Anna Danılınanyń fınlıandııalyq Harrı Helıovaaramen birge mıkste AQSh ashyq chempıonatynda úzdik shyqqany belgili. Sóıtip ol qazaqstandyq tennısshiler arasynda aralas jupta alǵash ret «Úlken dýlyǵa» týrnıriniń chempıony atandy. Sol sekildi Devıs kýboginiń pleı-off matchynda Qazaqstan erler quramasy Bolgarııany tize búktirip, kelesi kezeńge joldama aldy. Endi, mine, elordada Astana Open ATP 250 jarysy úshinshi ret jalaýyn kótermekshi. Buǵan deıin osyndaı sanattaǵy doda 2020 jáne 2021 jyldary ótkizilse, ótken jyly Astanada alǵash ret ATR 500 týrnıri uıymdastyryldy. Dıas Baýyrjanuly, bıyl el astanasyna kimder keledi?
- Árıne, aldymen Qazaqstannyń úzdik tennısshisi, álemniń 29-raketkasy, bıylǵy Galle ATR 500 týrnıriniń chempıony Aleksandr Býblık aýyzǵa iligeri anyq. Jalpy, dúnıejúzilik reıtıngte TOP-50-ge kiretin toǵyz oıynshy baq synaıdy. Olardyń arasynda qazir reıtıngte 40-orynda turǵan, kezinde 3-satyǵa deıin kóterilgen «Úlken dýlyǵa» týrnıriniń úsh dúrkin chempıony, olımpıada jeńimpazy, shveıtsarııalyq Sten Vavrınka bar. 2020 jylǵy AQSh chempıonatynyń jeńimpazy, álemniń burynǵy 3-raketkasy, aýstrııalyq Domınık Tım, jasóspirimder arasynda «Úlken dýlyǵa» jarysynda úzdik shyqqan, reıtıngte 33-oryndaǵy amerıkalyq Sebastıan Korda jáne basqalardy aıtýǵa bolady. Jarystyń júlde qory 1 017 860 AQSh dollaryna baǵalanyp otyr. Sondyqtan, tennısshiler kóbirek tabys taýyp, reıtıngtik upaı jınaý úshin baryn salatyny anyq.
Mundaı deńgeıdegi jarysty ótkizý elimizdegi tennıstiń damýynyń joǵary deńgeıde ekendigin kórsetedi, ıaǵnı muny álem moıyndap otyr degen sóz. Ótken jyly Astanaǵa Novak Djokovıch, Karlos Alkaras, Danııl Medvedev, Andreı Rýblev, Stefanos Tsıtsıpas sııaqty oıynshylardyń kelýi – sonyń dáleli.
Bıyl da jarysty joǵary deńgeıde uıymdastyryp, maqsat údesinen shyǵamyz dep senemiz. Eń bastysy, qazaqstandyq tennısshiler álemdegi myqtylarmen sheberlik baıqasýǵa múmkindik alady. Bul básekeler kórermenderge qyzyqty bolary sózsiz. Beeline Arena ulttyq tennıs ortalyǵy barlyq tennıs jankúıerlerin kútedi. Sektorlardaǵy orynǵa baılanysty bılet baǵasy 1,5 myń teńgeden bastalady. Korttaǵy kezdesýlerden basqa tennısshilerdiń qatysýymen túrli is-sharalar ótkiziledi. Astanalyqtar men qala qonaqtary segiz kún boıy oıyndardy tamashalap qana qoımaı, ataqty tennısshilerdi korttan tys jerlerde kórip, júzdese alady.
- Astanada bıyl Prezıdent kýbogi kezekti ret oınatylǵan bolatyn. Qazaqstanda baı tarıhy bar iri jarysta jeńip shyǵý – zor qurmet. Osy jarystaǵy qazaqstandyqtardyń ónerin qalaı baǵalar edińiz?
- Bul ATR chellendjer dodasy dástúrli túrde áýeli Almatyda, keıin Astanada ótkizilip keledi. Jyl saıyn 25-ten astam el óz ókilderin báıgege qosady. Ony erler jáne áıelder arasynda da uıymdastyryp, kórermender men qatysýshylar kóńilinen shyǵý úshin bar kúsh-jigerimizdi jumsaımyz. Bıyl Almaty tennıs mektebiniń ókili Denıs Evseev top jardy. Jankúıerleriniń kóz aldynda óner kórsetip, jeńimpaz ataný abyroı ekendigin onyń ózi de aıtyp júr. Denıs ótken jyly fınalda qazir «Úlken dýlyǵa» jarystarynda jarqyrap kózge túsip júrgen reseılik Roman Safıýllınge ese jiberse, bıyl chempıondyq ataqqa qol jetkizdi. Endi onyń aldynan dańǵyl jol ashylyp, kókjıegi keńeıe tústi, sóıtip «Úlken dýlyǵaǵa» deıin joldama alar dep oılaımyz. Prezıdent kýbogi kóptegen sportshylarǵa serpin berip, tájirıbe jınaqtap, sheberligin ushtaı túsýge septigin tıgizedi. Bizdiń jas juldyzdarymyz Polına Sleptsova, Іńkár Dúısebaı, Islam Orynbasar jarys deńgeıin sezinip, shynaıy básekeniń qandaı ekendigin kórdi. Tennısshilerimizdiń óneri ósýi úshin biz Prezıdent kýbogin budan bylaı da ótkize bermekshimiz.
- Siz sportshydan uıymdastyrýshyǵa deıingi joldan óttińiz. Sońǵy 15-20 jylda Qazaqstan tennısi aıtarlyqtaı serpilis jasady dep oılaısyz ba?
- Árıne, ol solaı! Tennıstiń qarqyndy damýyn úsh baǵytta eki nemese úsh kezeńge bólip qaraýǵa bolady. Qazaqstanda tennısti damytýdyń strategııasyn 2007 jyly federatsııa prezıdenti Bolat Ótemuratov jasap, ol memleket tarapynan qoldaý tapty. Bul úsh baǵyttan turady.
Birinshiden, ınfraqurylymdy damytý, bylaısha aıtqanda, barlyq oblys ortalyqtarynda balalar jaqsy jaǵdaıda aınalysýy úshin tennıs korttaryn salý.
Ekinshiden, jergilikti bapkerlerdi oqytyp, jetkinshekter úshin jattyǵý ádistemesin jasap, júzege asyrý mańyzdy. Buǵan jas sportshylardyń suranysy men tilegin qanaǵattandyrý úshin shetelden bilikti mamandardy shaqyrý da kiredi. Osy maqsatta ozyq tennıs akademııalarymen baılanys ornattyq. Ispanııa, Italııa, Germanııa, Amerıkadan kelgen kásibı mamandar tennıs ilimin oqytý máselesinde tájirıbelerimen bólisti.
Úshinshi baǵyt – jarystar ótkizý. Týrnırlerde shyńdalmaıynsha, alǵan bilimdi, sheberlikti jetildire almaısyń. Biz qazirgi kezde balalar men kásibı oıynshylar úshin túrli deńgeıdegi úsh júzge deıin jarys ótkizip júrmiz. Bylaısha aıtqanda, balalar on jasynan bastap baq synap, jas ereksheligine qaraı aýysa otyryp, túptep kelgende, eń joǵary kásibı deńgeıge kóterile alady. Bir sózben aıtqanda, Qazaqstanda tennısti damytý júıesi jolǵa qoıylǵan.
Qazaqstan quramasyndaǵy kásibı tennısshilerdi aıtpaǵanda, federatsııa túrli jastaǵy júzden astam balǵyn oıynshylardy qarjylandyrady. Qajetti jabdyqtarmen, jeńildiktermen, jattyǵýmen qamtamasyz etip, 11 jasynan Eýropa men Amerıkadaǵy jarystarǵa qatysýǵa múmkindik beredi. Bul balalardyń kishkentaıynan teńdesi joq tájirıbe alyp, óz qatarlastaryn kórip, básekeli ortada arman-maqsatyn aıqyndaýy úshin jasalady, ıaǵnı sheteldik oıynshylar aldynda olardyń tizesi dirildemeıdi. Óz elimizdiń ishinde oınaý bir basqa, tennısi áldeqaıda damyǵan memleketter ókilderimen synǵa túsý múlde bólek. Erte shyńdalǵan bala psıhologııalyq jaǵynan da bekem bolyp, sheteldiktermen kezdesýler kezinde tez beıimdeledi. Qysqasy, balalardyń bolashaqta Ýımbldon nemese AQSh ashyq chempıonatynda tabysty óner kórsetýi úshin jaqsy jaǵdaı jasalǵan.
- Taǵy bir tennıs jyly aıaqtalyp keledi. Bıylǵy «Úlken dýlyǵa» týrnırlerindegi qazaqstandyqtardyń tabysyna toqtala ketseńiz?
- Qazirgi kezde Qazaqstan namysyn abyroımen qorǵap júrgen Elena Rybakınany bilmeıtin adam kemde-kem. Onyń jeńisteri jas jetkinshekterdi rýhtandyrady, kúsh beredi jáne bizdiń durys baǵyt ustanyp otyrǵanymyzdy kórsetedi. Birqatar óńirde másele joq emes. Ol eń aldymen korttyń jetispeýshiligi der edik. Sondyqtan, jekelegen qalalarda qosymsha ortalyqtar ashý jónindegi oıǵa keldik. Bul Elenanyń Ýımbldondaǵy tamasha tabysynan keıin tyń serpin aldy. Elenaǵa qarap qyzdar ǵana emes, erler de úlgi alyp, óz aldaryna bıik maqsat qoıady.
Anna Danılınanyń AQSh chempıonatynda mıkste úzdik shyǵýyn da atamaı kete almaımyz. Sportta tabystyń shegi joq, sondyqtan alda alýǵa tıisti belester az emes. Keıingi kezde 16 jasqa deıingi qyzdar men bozbalalarymyz da jaqsy nátıje kórsetip, alǵash ret Devıs kýbogi men Bıllı Djın Kıng kýboginiń fınaldyq kezeńine joldama aldy. Ispanııanyń Kordova qalasynda qazannyń sońy men qarasha aıynyń basynda ótetin jarystar bizdiń jas tennısshilerimiz úshin bastapqy úlken syn bolmaq. Qoryta aıtqanda, Qazaqstanda tennıs keńinen damyp keledi. Aldaǵy ýaqytta sportshylarymyzdyń tabysy budan da qomaqty bolatynyna senemiz.
- Áńgimeńizge rahmet. Tabysty qyzmet tileımiz.