Depýtat shetelderde turatyn qandastarymyzdyń janaıqaıyn jetkizdi
«Qurmetti Baqytjan Ábdiruly! Meniń depýtattyq saýal joldaýyma, 2017 jylǵy 5 sáýirdegi «Egemen Qazaqstan» gazetinde jarııalanǵan basylym tilshisi Qarashash Toqsanbaıdyń «Shúı qazaǵynyń» tili nemese atajurtqa aıtar naz» degen Reseıdiń taýly Altaı Respýblıkasynda qazaq tilinde shyǵatyn «Shúıdiń nury» gazetiniń redaktory Arqalyq Soltanovpen jirgizgen suhbaty sebep bolyp otyr», - dep bastady sózin Aıtahanov.
Onyń sózinshe, qandasymyz Arqalyq Soltanov óziniń suhbatynda Reseıdiń taýly aımaǵynda Altaı óńiriniń Qosaǵash aýdanynda 10 myń ǵana qazaq turatynyn, olar óńir halqymen bereke-birlikte, baýyrlasyp ómir súrip jatqanyn aıta kele, ata-babalary qansha qasiretti ótkizse de, ana tili men dinin saqtap, ózderine amanat etip jetkizgenin, qansha qıynshylyqtar bolsa da, ana tilin saqtap qalýǵa bar kúsh-jiregin jumsap jatqandaryn aıtady. Alaıda óńirde arnaıy qazaq mektebi bolmaǵandyqtan, qazaq tiliniń sabaǵy pán esebinde ótkiziledi. Osy oraıda, olar shalǵaıdaǵy jáne sheteldegi qandastaryna qamqorshy bolyp, qazaq tilindegi oqýlyqtardy tegin jetkizip berip jatqany úshin ata-jurty - Qazaqstanǵa, Elbasymyzǵa sheksiz rızashylyǵyn bildiredi.
«Sonymen birge Qazaqstannan kelip jatqan qazaq tilindegi oqýlyqtardyń shańǵa batyp, paıdalana qoımaıtyndyqtaryna da qynjylady. Onyń negizgi sebebi, Reseı memleketiniń zańy boıynsha bul oqýlyqtar saraptamadan ótpeıinshe, qoldanysqa tyıym salynǵan eken. Reseı terrıtorııasynda qazaq tilinde oqýlyqtar shyǵarylmaıdy. Qazaq tili oqýlyǵy týraly Reseıdegi qazaq mádenı ortalyqtaryna, Qazaqstannyń Reseıdegi Elshiligine, Altaı Respýblıkasyna arnaıy Qazaqstannan kelgen ókilderge de ótinishterin jetkizgenin, alaıda bul ótinishterden esh nátıje shyqpaǵanyn aıtady. «Reseı memleketi, Altaı Respýblıkasynyń bilim mınıstrligi bizge týǵan tilderińdi oqymaısyńdar dep qysym jasap otyrǵan joq», - deıdi. Alaıda Reseı zańynda eger mektepterde oqylatyn pánderdiń oqýlyqtary joq bolsa, sol pán jabylýǵa ushyraıdy dep jazylǵan. Endi jańa oqý jylyna deıin qazaq tili oqýlyqtarynyń máselesi sheshilmese, qazaq tili sabaqtary tolyq jabylyp qalýy múmkin deıdi», - dep atap ótti senator.
Sondyqtan depýtat QR Bilim jáne ǵylym mınıstrligi, Reseıdiń Bilim mınıstrligimen birlesip, Qazaqstannan kelgen oqýlyqtardy emin-erkin paıdalanýǵa jol ashyp berse, bul tek Reseıdiń Altaı ólkesinde turatyn 12 myń qazaqtyń ǵana emes, búkil RF-da turatyn mıllıonǵa jýyq qazaqtyń máselesiniń sheshiletindigin aıtady.
«Qurmetti Baqytjan Ábdiruly, qandas baýyrlarymyzdyń qazaq tiline degen janaıqaıynan, Reseı memleketinde qazaq tilinde oqylatyn mektepterdiń joq ekendigi, qazaq tili tek pán retinde oqylatyndyǵy, biraq ol da oqýlyqtardyń bolmaýynan toqtap turǵany, Qazaqstannan barǵan oqýlyqtardyń shań basyp, paıdalanylmaı jatqany, Reseıdiń oqý baǵdarlamasyna saı, qazaq tili oqýlyqtaryn shyǵarýǵa eshqandaı qulyǵy joq ekendigi, bul máselelerdi tek úkimetaralyq kelisimshart arqyly ǵana sheshýge bolatynyn túsinýge bolady», - dedi depýtat.
Onyń sózinshe, mundaı jaǵdaılar bizdiń qandastyrymyz turatyn basqa da elderde oryn alýy múmkin.
«Árıne, bul máseleler tıisti elderdiń ishki jumysy ekeni belgili, degenmen shet eldegi qandastarymyzdyń óz ana tilderin oqýlaryna jaǵdaı jasaý úshin qol berý, basqa da rýhanı muń-muqtajdaryn óteýde eki eldiń tıisti mınıstrlikterine birlesip sheshýine bolady ǵoı dep oılaımyn. Osyǵan baılanysty, qurmetti Baqytjan Ábdiruly, shetelderde turatyn qandastarymyzdy qazaq tili oqýlyqtarymen qamtamasyz etýge nazar aýdaryp, otandyq oqýlyqtardyń kedergisiz oqytylýyna nemese tıisti memlekettik oqý baǵdarlamalaryna saı, qazaq tilindegi oqýlyqtar shyǵarýǵa metodıkalyq kómekter berý arqyly, sol elderde turatyn qandastarymyzdyń ana tilinde oqýyna, taǵy basqa rúhanı muń-muqtajdaryn óteýge jaǵdaı jasaýǵa yqpal etýińizdi suraımyn!», - delinedi atalmysh saýalda.