«Dene shynyqtyrý» pánine qazaqtyń dástúrli oıyndary engizilýi múmkin
30 qarasha kúni Astanada QR Mádenıet jáne aqparat mınıstri Aıda Balaevanyń tóraǵalyǵymen ıÝNESKO qorǵaýyndaǵy Qazaqstannyń tarıhı jáne mádenı murasyn qorǵaý boıynsha keshendi sharalardy ázirleý jónindegi jumys tobynyń ekinshi otyrysy ótti.
Keshendi sharalar Qazaqstannyń mádenı murasyn qorǵaý jáne saqtaý baǵytyndaǵy ortalyq jáne jergilikti atqarýshy organdardyń, ıÝNESKO jáne ISESKO (Islam áleminiń bilim, ǵylym jáne mádenıet uıymy) isteri jónindegi QR Ulttyq komıssııasy músheleriniń, sondaı-aq tarıhshy ǵalymdardyń, arheologtardyń, etnograftardyń jáne qoǵamdyq uıym ókilderiniń kúsh-jigerin úılestirýge baǵyttalǵan.
Bul strategııalyq bastama Qazaqstannyń ıÝNESKO-nyń álemdik muralar tizimine engizilgen jáne engizilýi múmkin mańyzdy tarıhı jáne sáýlet eskertkishterin saqtaý men materıaldyq emes mádenı mura elementterin qorǵaýǵa arnalǵan. Olarǵa dástúrler, salt-joralar, til, mýzyka, qolóner jáne basqa da qundylyqtar jatady.
Mınıstr Aıda Balaeva otyrys barysynda álemdik mádenı jáne tabıǵı murany qorǵaý jónindegi Konventsııanyń erejelerin oryndaý úshin barlyq múddeli taraptardyń júıeli jáne úılesimdi jumys isteý qajettigine erekshe toqtaldy.
Jumys tobynyń otyrysynda Qazaqstannyń mádenı murasyn qorǵaý jáne nasıhattaý boıynsha úsh kishi jumys tobynyń josparlary tanystyryldy:
Materıaldyq emes mádenı mura boıynsha kishi jumys tobynyń basty mindeti — mýzeıler, qoryqtar, kitaphanalar qyzmetkerleriniń biliktiligin arttyrý, sondaı-aq joǵary oqý oryndaryna pánaralyq bilim berý baǵdarlamalaryn engizý. Bul Qazaqstanda dástúrli qolóner, nýmızmatıka, bonıstıka, ulttyq oıyndar, sándik-qoldanbaly buıymdardy qalpyna keltirý boıynsha dıplomdy mamandardy daıyndaýǵa múmkindik beredi.
Sonymen qatar, mekteptegi «Dene shynyqtyrý» pánine qazaqtyń dástúrli oıyndaryn engizý máselesi qarastyrylýda.
Kishi toptyń josparynda materıaldyq emes mádenı murany ınventarızatsııalaý, qazaqtyń kıiz úıin, kilem toqý tehnologııasyn qujattandyrý boıynsha zertteý jumystaryn uıymdastyrý bar.
ıÝNESKO qorǵaýyndaǵy nysandar boıynsha kishi jumys toby álemdik mádenı jáne tabıǵı murany qorǵaý jónindegi Konventsııa sheńberinde Qazaqstandaǵy ıÝNESKO qorǵaýyndaǵy nysandarmen jumys isteıdi. Basty mindetteri — basqarý, qaýipsizdik jáne ınfraqurylym máselelerin sheshý.
Sonymen qatar, sarapshylar «Uly Jibek joly: Ferǵana-Syrdarııa dálizi», «Uly Jibek joly: Kaspıı-Edil dálizi» sııaqty transulttyq serııalyq nomınatsııalar boıynsha jumystar júrgizýde. Bul baǵytta Atyraý, Batys Qazaqstan, Qyzylorda jáne Mańǵystaý oblystarynyń jergilikti atqarýshy organdarymen birlesken jumys atqarylýda.
Qujattyq mura boıynsha kishi jumys toby ıÝNESKO-nyń «Álem jady» baǵdarlamasy aıasynda Qazaqstannyń qujattyq murasyn saqtaý jáne ilgeriletý baǵytynda jumys isteıdi. Qazirgi ýaqytta Abaıdyń «Qara sózderi» men Mashhúr Júsip Kópeıulynyń qoljazbalaryn ıÝNESKO-nyń «Álem jady» tizimine engizýge daıyndyq jumystary júrgizilýde.
2003 jyly bul tizimge Qoja Ahmet ıAsaýıdiń qoljazbalary, 2005 jyly «Nevada-Semeı» antııadrolyq qozǵalysynyń qujattary engizilgen. Sonymen qatar, Qazaqstannyń jazbasha murasynyń memlekettik tizilimin jasaý máselesi qarastyrylýda.
Úsh jumys kishi toby usynǵan josparlar Qazaqstannyń mádenı murasyn qorǵaý jáne damytý boıynsha sharalardy qamtıdy. Bul josparlardy Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi júzege asyrady. Atalǵan sharalar Qazaqstannyń mádenı murasyn qorǵaý jáne damytý isin jańa deńgeıge kóterýge múmkindik beredi.
Eske salsaq, budan buryn ıÝNESKO shtab-páterinde «Meniń atym Qoja» fılminiń kórsetilimi ótti.