Dene salmaǵynyń ındeksin birqalypty ustaý semizdik pen dıabettiń aldyn alady

ASTANA. QazAqparat - Densaýlyq saqtaý mınıstrligi dene salmaǵynyń ındeksi jáne ony esepteý ádisterin túsindirdi, dep habarlaıy QazAqparat.

DDU statıstıkalyq derekterine sáıkes, jyl saıyn artyq salmaq problemalarynan álemde 2,8 mıllıon adam qaıtys bolady jáne 35,8 mıllıon adam múgedek bolady.

Qazirgi medıtsınada semizdik - eń ótkir taqyryptardyń biri. Munyń sebebi - kóptegen aýrýlardy týǵyzady.

Dene salmaǵynyń ındeksi degenimiz ne?

Dene salmaǵynyń ındeksi (DSI) — adam salmaǵynyń onyń boıyna sáıkestigin esepteýge múmkindik beretin shama.

Bul esepteý artyq salmaqtyń bolýyn nemese kerisinshe onyń jetispeýshiligin anyqtaýǵa múmkindik beredi.

Osy derekterge súıene otyryp, adamnyń aryqtaýy nemese tolyǵýy qajet ekenin túsinýge bolady.

DSI esepteý arnaıy formýlanyń arqasynda júzege asady.

Ol 1832 jyly engizilgen, biraq fızıolog jáne semizdik jónindegi maman Ansel Keıstiń zertteýleri arqyly 140 jyldan keıin ǵana naqty tanyldy.

Ǵalym ártúrli elderden kelgen 7400 adamdy taldap, artyq salmaqty baǵalaýdyń birneshe formýlasyn salystyrdy.

Qarapaıymdylyǵyna qaramastan, bul semizdiktiń aldyn jáne semizdikti dál boljaıtyn DSI ekeni belgili boldy.

DSI - aýrýdyń profılaktıkasy.

DSI-dy qalypta ustaý mynadaı aýrýlardyń aldyn alady:

• 2 tıpti qant dıabeti;

• qan tamyrlarynyń aterosklerozy;

• júrektiń ıshemııalyq aýrýy;

• osteoporoz;

• onkologııalyq aýrýlar;

• gormonaldyq buzylýlar;

• psıhıkalyq buzylýlar;

• bala kótere almaý, bedeýlik problemalary.

Dene salmaǵynyń ındeksi - adamnyń boıy men salmaǵynyń sáıkestik dárejesin baǵalaý jáne dene salmaǵyn baǵalaý úshin qoldanylatyn shama (dene salmaǵy qalypty, jetkiliksiz, artyq) bolýy múmkin.

Dene salmaǵynyń ındeksi myna formýla boıynsha esepteledi: salmaǵy (kg)/boıy (m2).

DDU usynystaryna sáıkes DSI kórsetkishterin túsindirý kelesideı:

• 16 jáne odan az — aıqyn salmaq tapshylyǵy;

• 16-17,9 — dene salmaǵynyń bolmaýy;

• 18-24,9 — norma;

• 25-29,9 — shamadan tys dene salmaǵy (semizdik);

• 30-34,9 - I dárejeli semizdik;

• 35-39,9 — II dárejeli semizdik;

• 40 jáne odan joǵary — III dárejeli semizdik

DDU málimetinshe, qalypty nemese saý DSI kórsetkishi 18-24,9 aralyǵynda ózgeredi. Dál osy jaǵdaıda aýrýdyń damý qaýpi az bolady.

Foto: blogs.udima.es