Dáýren Abaev: Tilimizdi damytýǵa bos sózben emes, naqty ispen úles qosý kerek
«Ardaqty aǵaıyn! Búgin biz myna «Sóztúzer» atty qate qoldanystar sózdiginiń tusaýkeserin ótkizdik. Bul – buqaralyq aqparat quraldaryndaǵy memlekettik tildiń qoldanysyn retteýge jáne ana tildiń tazalyǵyn saqtaýǵa arnalǵan joba. Sońǵy kezde qazaqsha baspasóz ben tele-radıo arnalar tilinde ártúrli qatelerdiń beleń alǵany týraly jıi aıtylyp júr. Ýaqyt ótken saıyn mundaı qateler kúndelikti qoldanysqa enip ketýi múmkin. Odan ana tilimizdiń tabıǵaty buzylyp, saýattylyq deńgeıiniń tómendeýi yqtımal. Sondyqtan biz osy máseleni sheshý úshin bedeldi ǵalymdar men til mamandaryn jınap, osy sózdikti jasap shyǵardyq»,- dedi Dáýren Abaev sózdiktiń tusaýkeserine oraı halyqqa arnaǵan vıdeo úndeýinde.
Onyń atap ótýinshe, sózdikte jıi kezdesetin eki myńnan astam qate qoldanys jınaqtalǵan. Olar jan-jaqty túsindirilip, durys nusqasy kórsetilgen. Negizinen stıldik jáne emlelik qateler, kalka ataýlar, jasandy sóz tirkesteri, ıaǵnı júıeli qateler iriktelgen.
«Árıne, budan keıin til tazalyǵynyń máselesi birden sheshilip ketedi deýge bolmas. Alaıda biz osy baǵytta naqty qadam jasadyq. Ol úshin til mamandary birneshe aı boıy eńbek etti. Qazaq tiline qajetti tyń dúnıe ázirledi. Óz atymnan jumys tobyna alǵys aıtamyn! Sózdikti buqaralyq aqparat quraldaryna, ýnıversıtetterge, memlekettik organdarǵa taratamyz. Saıtqa salýdy da kózdep otyrmyz. Sózdik jýrnalısterdiń, tilshilerdiń, jalpy jazarman qaýymnyń kúndelikti qajetine jaraıdy dep úmittenemin. Sebebi kópshilik tiliniń qalyptasýyna aqparat quraldarynyń áseri zor. Árıne, bul – bir-eki aptanyń nemese bir-eki aıdyń ishinde jasalǵan jumys emes. Muny byltyr mamyr aıynan bastap qolǵa aldyq. ıAǵnı Prezıdent Ákimshiligi basshysynyń orynbasary retinde tilge qatysty alǵashqy jobalardyń biri osy bolatyn. Ony keshegi – ult ustazy – Ahmet Baıtursynulynyń týǵan kúnine oraı ózderińizge tanystyrý buıyrypty»,- dedi ol.
QR Prezıdenti Ákimshiligi basshysynyń birinshi orynbasary memlekettik tildi damytýǵa arnalǵan budan da basqa birqatar iri jobalar bar ekendigin, olardy ýaqyty kelgende osylaı tanystyryp otyratyndyqtaryn aıtady.
«Aǵaıyn, qazaq tiliniń máselesi árdaıym nazarymyzda. Onyń órken jaıýyna bárimiz de múddelimiz. Biraq tilimizdi damytýǵa bos sózben emes, naqty ispen úles qosý kerek. Bul – áleýmettik jelide emotsııamen post jazý emes, turaqty ári tynymsyz eńbekti talap etetin baǵyt. Nátıjeli ári birden bir durys jol da – osy. Prezıdentimiz keshegi Joldaýynda aıtqandaı, bolashaqta Otanymyzda turǵysy keletin ár azamat qazaq tilin úırenýge den qoıýǵa tıis. Osy oraıda, qoǵamdaǵy syılastyq, ózara qurmet, adamı qarym-qatynasqa syzat túspeýi kerek. Men Almaty oblysyndaǵy Úńgirtas dep atalatyn tabıǵaty tamasha, shaǵyn aýylda dúnıege keldim. Ájemiz ben atamyzdyń ósıetin tyńdap óstik. Sondyqtan da týǵan tildiń taǵdyry meni erekshe tolǵandyrýy zańdylyq. Osy rette, qazaq tili úshin kúndelikti qyzmet etip júrgen zııaly azamattarmen, tildi úıretip júrgen naǵyz patrıottarmen jumys isteýdi, júıeli jobalardy júzege asyrýdy ózime mindet sanaımyn», - dedi Dáýren Abaev.
Aıta keteıik, búgin elordada QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń alǵysózimen buqaralyq aqparat quraldary mamandaryna arnalǵan «Sóztúzer» sózdiginiń tusaýkeser rásimi ótti.
QR UǴA akademıgi, fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor Sherýbaı Qurmanbaıulynyń jetekshiligimen jaryq kórgen sózdiktiń tanystyrylymyna arnalǵan is-sharaǵa QR Prezıdenti Ákimshiligi basshysynyń birinshi orynbasary Dáýren Abaev qatysyp, sózdik qazaq tilin tuǵyryna nyq qondyrýǵa arnalǵan naqty joba ekendigin basa aıtty.