Dáriger Natalıa Ýtesheva: Bizdiń ustanym – kásibı sheberlik, naýqasqa muqııat qaraý
- Natalıa ıAkovlevna, pýlmonologııa bólimshesin ashý ıdeıasy erterek kóterilgeni anyq. Degenmen ony tez arada qurýǵa koronavırýs pandemııasy tikeleı áser etse kerek.....
- Iá, árıne, bul jaǵdaı buryn qabyldanǵan sheshimdi iske asyrý protsesin jedeldetti. Aýrýhananyń jańa ǵımaraty ashylǵan boıda mamandandyrylǵan pýlmonologııa bólimshesi quryldy. Buryn bizde pýlmonologııalyq derti bar naýqastarǵa arnalǵan tek 9 tósek-oryn bolatyn. Oǵan qosa, biz terapııa bólimshesiniń quramynda boldyq. Pandemııa bizdiń salamyzǵa qatty áser etti. Óıtkeni, terapııa bólimshesine dene qyzýy joǵary, vırýs juqtyrý belgileri bar naýqastardy qabyldaı almadyq. Sebebi olar koronavırýs ınfektsııasyn ózgelerge juqtyrýy múmkin degen qaýip boldy. Atalǵan indetten keıin adamdardyń tynys alý organdarynda aýrýdyń izi qaldy. Sondyqtan naýqastardy ońaltý qajet boldy. Mine, karantın aıaqtalǵannan keıin biz tynys alý organdarynda derti bar naýqastardy ońaltýmen aınalysa bastadyq. Biz keshendi ońaltýǵa kiristik. Oǵan bilikti pýlmonologtar, ońaltý mamandary, ımmýnologtar, psıhoterapevtter jáne basqa dárigerler qosyldy. Bizdiń qyzmetterge degen qajettilik pen suranys kúrt artty. Naýqastarda kóptegen túsiniksiz ári sırek sımptomdar paıda bola bastady. Onyń ishinde tek ókpe asqynýy ǵana emes, sondaı-aq júrek, asqazan-ishek joldary, nevrologııalyq dertter bar.
Osy oraıda men QR PІB Medıtsınalyq ortalyǵy aýrýhanasynyń bas terapevti, pýlmonolog, medıtsına ǵylymdarynyń doktory Roza Aǵýbaıqyzy Bákenovaǵa erekshe toqtalǵym keledi. Mamandandyrylǵan pýlmonologııa bólimshesin qurý ıdeıasy sol kisige tıesili. Ol bizdiń bólimshe respýblıkalyq respıratorlyq ortalyqtyń quramyna kirýi kerek dep bastama kóterdi. Onda aýyr haldegi, sozylmaly derti bar naýqastarǵa erekshe nazar aýdarylady. Roza Aǵýbaıqyzy bul máseleni kóptegen jyldar boıy kóterip júrdi. Ol -jalpy pýlmonologııa máselelerine jańasha kózqaraspen qaraıtyn adam. Dáriger R.Bákenova basqaratyn respýblıkalyq respıratorlyq ortalyqta eń ozyq tehnologııalar, jetik dıagnostıka, bilimdi biregeı jas mamandar bar. Ol bárimizdiń bilikti ári zamanaýı dáriger bolýymyz úshin ter tógip keledi. Ol kisiniń naýqastarǵa degen kózqarasy kópshiligimiz úshin adamdarǵa qyzmet etýdiń jarqyn úlgisi.
- Siz emdeýshi dáriger jáne úlken ári kúrdeli bólimsheniń basshysy qyzmetin úılestirý jumystaryna qalaı úlgerip júrsiz?
- Shyn máninde, emdeýshi dárigerdiń jumysy maǵan jaqynyraq. Degenmen basshynyń jaýapkershiligin de umyt qaldyrý múmkin emes. Qazir bizdiń bólimshede respıratorlyq bilimi bar, zertteýlerdiń barlyq túrlerin júrgize alatyn 4 bilikti dáriger bar. Barlyq derlik meıirbıkeler quramy burynǵy terapııa bóliminen aýysqan. Sondyqtan bizdiń komanda senimdi ári tatý.
Bizdiń bólimshe eń ozyq zamanaýı tehnologııalarmen jabdyqtalǵan. Medbıkeler men sanıtarlar ózderine júktelgen barlyq mindetti joǵary jaýapkershilikpen oryndaıdy. Bólimshe meńgerýshisi laýazymynda meniń de kóp jumysym bar: aýrýhananyń barlyq bólimshelerindegi naýqastarǵa tynys alý organdaryndaǵy dertter boıynsha keńes berý, qabyldaý júrgizý, ambýlatorııalyq patsıentterdi tekserý. Qazir qandaı da bir dıagnozdar alǵash ret qoıylǵan naýqastar bar. Ókinishke qaraı, koronavırýstan keıin ókpeniń zaqymdanýy, týberkýlez, onkologııanyń erekshe belgileri artyp barady.
QR Prezıdenti Іs Basqarmasy aýrýhanasynyń mártebesi erekshe jaýapkershilik júkteıtinin de aıta ketý kerek. Bárimiz medıtsına qyzmetkeriniń etıkasyn barynsha saqtaýǵa mindettimiz. Biz ustanatyn negizgi talap – kásibı sheberlik, naýqastarǵa muqııat qaraý, olarǵa daýys kótermeý. Biz negizinen memlekettik qyzmetshiler kontıngentine medıtsınalyq qyzmet kórsetemiz. Alaıda, keıingi kezderi joǵary bilikti medıtsınalyq kómekke muqtaj aqyly patsıentter qatary kóbeıdi. Barlyq naýqastar emniń nátıjesine dán rıza. Bizdiń pýlmonologııa bólimshesiniń zor áleýeti men múmkindikterin eskere otyryp, aýrýhanaǵa jatqyzý kezinde biz ár anamnezdi taldap, naýqastardy emdeý úshin onyń jaǵdaıyn jan-jaqty zerdeleýge tyrysamyz.
- Men sizdiń bólimsheńizdiń patsıenti retinde qyzmetterdiń joǵary deńgeıde ekenin bilemin. Sizdiń meıirbıkelerińiz óte qamqor kásibı mamandar. Kópshilik búginde bólimshede qalyptasqan jaıly orta Sizdiń eńbekqorlyǵyńyz ben kásibı sheberlińizdiń arqasynda ekenin aıtyp jatady.
- Iá, biz táýlik boıy barlyǵymen baılanystamyz. Qyzmetkerlerdiń chaty bar, onda biz kúndiz nemese túngi ýaqytqa qaramastan. barlyq máselelerdi jedel talqylaımyz. Al basshylyqtaǵy qyzmetime kelsek, bul baǵytta meniń eńbek jolymda jaqsy tálimgerler men bastyqtar boldy. Tıisnshe, sol kisilerden úlgi aldym.
1995 jyly Tselınograd medıtsınalyq ınstıtýtyn jáne odan ári «emdeý isi» mamandyǵy boıynsha rezıdentýrany bitirip, qalalyq emhanada ýchaskelik terapevt bolyp jumys istedim. Keıin Malınovka kentinde Qazaqstannyń jańa astanasyn kúzetetin áskerı brıgada quryldy. Maǵan sol jerden qyzmet usynyldy. Odan soń men emhanaǵa oraldym. Bas dáriger Anasova Gúljan Nasyrqyzy maǵan pýlmonolog bolýdy usyndy. Árıne, men kelisimimdi berdim. Óıtkeni, terapevt úshin bul erekshe baǵyt. Meniń pýlmonologııa salasyndaǵy alǵashqy tálimgerim bizdiń medıtsınalyq ınstıtýttyń kafedra meńgerýshisi, bilikti dáriger Garkalov Konstantın Anatolevıch boldy. Onyń barlyq dáristerine qatystym, ol kisimen ótken kezdesýlerden qalmadym. Konstantın Garkalov maǵan patsıenttermen ózińdi qalaı ustaý kerektigin, qalaı sóılesý qajet ekenin jáne eń bastysy naýqasty tyńdaý men estýdi úıretti.
Atap aıtqanda, naýqasty durys qaraý, anamnezdi jınaý, barlyq nátıjelerdi salystyrý. Siz bul bilimdi oqýlyqtan taba almaısyz. «Naýqastyń qasynda otyrǵanda, oǵan adamnyń nazary mańyzy», - deıtin ol kisi. Sodan keıin men Konstantın Garkalovtyń aýyr jaǵdaıdaǵy patsıenttermen jumys isteý úshin túrli mamandyqtaǵy dárigerlerden komıssııa qurǵanyna kýá boldym. Men sol komıssııanyń hatshysy qyzmetin atqardym. Bul men úshin baǵa jetpes tájirıbe boldy. Osylaısha, Astana qalalyq emhanasyndaǵy qabyldaýlarda 10 jyl jumys istedim. Qaı jerde jumys istesem de, maǵan jaqsy adamdar, kásibı mamandar jolyqty. Olarmen osy kúnge deıin habarlasyp turamyz, bir-birimizge keńes beremiz. 2015 jyly QR PІB aýrýhanasy ashylǵannan beri men terapevt Roza Aǵýbaıqyzy Bákenovanyń shaqyrýymen úsh kezeńdik áńgimelesýden ótip, osynda jumysqa ornalastym.
- Siz jumysty, naýqastardyń jaǵdaıyn birinshi orynǵa qoıamyn dep atap óttińiz. Buǵan otbasyńyzdyń kózqarasy qandaı?
- Shynymdy aıtsam, meniń ómirimde jumys basty orynda. Otbasyma, áskerı qyzmetshi bola tura meniń qyzmetimdi túsinetin jubaıyma óte rızamyn. Ol ofıtser bolyp, elge qyzmet etedi, al men dáriger retinde adamdarǵa kómek qolyn sozamyn. Bizdiń eki qyzymyz bar. Tuńǵyshym turmys quryp, bizge jıen-nemere syılady. Birneshe jyldan beri biz jubaıymyzben birge demalysqa shyǵa almaı kelemiz. Ýaqytymyz sáıkes kelmeıdi. Degenmen kúndelikti ómirde biz úıdiń sharýalaryna tolyq úlgeremiz. Sebebi buıryq, tártip - bul bizdiń ómir saltymyz.
- Natalıa ıAkovlevna, ýaqyt bólip, suhbat bergenińiz úshin rahmet! Sizge zor densaýlyq, amandyq tileımiz!