Dári-dármektiń baǵasyn tómendetý úshin olardy tirkeý protsesin tsıfrlandyrý usynyldy
Vedomstvo taratqan habarlamaǵa sáıkes, Qazaqstanda dárilik preparattardyń tolyq tizbesi rettelip jatyr, bul – shamamen 7 705 preparat. Alaıda, medıtsınalyq jáne dárilik preparattarǵa shekti baǵalardy qalyptastyrý rásiminiń ózi bıýrokratııalanǵan jáne memlekettik organdar úshin de, bıznes úshin de ashyq emes. Jetkizýshilerge olardy tirkeý kezinde baǵany kóterýge múmkindik beretin faktorlar bar.
«Ótinish berýshi usynatyn saraptama uıymynyń derekteri eki ret tekserilmeıdi. Sebebi, aqparat berýshige jaýapkershilik júktelgen. Osyǵan baılanysty biz protsesti tsıfrlandyrýdy jáne qoldanystaǵy MKK jáne keden aqparattyq júıelerimen biriktirýdi usynamyz. Nátıjesinde keıbir dárilik preparattar boıynsha baǵanyń negizsiz ósýin joıa alamyz, bul preparattyń qunyn tómendetýge múmkindik beredi», - deıdi Mıra Tuıaqbaeva.
Aıtýynsha, qazir bıznes úshin dári-dármekti tirkeý protsesi uzaq, kúrdeli jáne qaǵazbastylyq kóp. Qazaqstanǵa jańa preparat engizý 3 jyldan 5 jylǵa deıin ýaqyt alady. Sebebi, kóbine qaraý merzimi kelisilmeıdi nemese buzylady. Sondaı-aq, kelisýdiń barlyq kezeńderi ótse de, preparat naryqqa jiberilmeıtin jaǵdaılar bolady.
«Munyń bári dáriniń naryqqa shyǵý protsesin baıaýlatady jáne shyǵyndardy arttyrady. Mysaly, qazir Ýkraınadan «Korvalol» preparatynyń jetkizilý merzimi buzylýyna baılanysty dárihana jelilerinde bul dári joq, al osy ýaqytta tirkeýi bar otandyq taýar óndirýshi bekitilgen shekti baǵanyń bolmaýyna baılanysty qolyndaǵy preparatty naryqqa shyǵara almaıdy. Sol sebepti, jergilikti atqarýshy organdar jyl basynan beri bıýdjetten bólingen qarajatqa tegin dári-dármek satyp alý boıynsha konkýrstyq rásimderdi ótkize almady», - dep túsindiredi Mıra Tuıaqbaeva.
Osyǵan baılanysty BQDA tirkeýdi tsıfrlandyrýdy, dárilik zattar naryǵyna kirýdiń barlyq bıznes-protsesterin ońtaılandyra otyryp, «Biryńǵaı tereze» ádisimen memlekettik qyzmet formatyna aýystyrýdy usynady. Spıkerdiń aıtýynsha, agenttik densaýlyq saqtaý mınıstrligimen birlesip, dárilik zattardyń teńgerimdi baǵa belgileý máseleleri boıynsha birlesken is-sharalardy iske asyrý jónindegi keshendi jospardyń jobasyn ázirlegen. Ol ázirge bekitilmedi. Mıra Tuıaqbaevanyń aıtýynsha, jospar bir jyldan beri densaýlyq saqtaý mınıstrligimen kelisilip keledi.
Baǵany memlekettik retteý taqyrybyna toqtala kele, spıker 2023 jyldyń qańtarynan bastap dárilik preparattardyń qunyn retteýdi bastaý josparlanǵanyn atap ótti. 2022 jylǵy qańtarda kóterme jáne bólshek saýdada ótkizý úshin baǵalyq retteýge jatatyn dárilik zattar tizbesiniń jobasyn qalyptastyrý jáne bekitý tártibi bóliginde «Halyq densaýlyǵy jáne densaýlyq saqtaý júıesi týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Kodeksine naryqty yryqtandyrý úshin qajetti ózgerister engizildi. Tizbege kirmeıtin preparattardan memlekettik retteý birtindep alynyp tastalatyn bolady.
«Bastapqy kezeńde retsepsiz satylatyn dárilik zattardyń baǵasyn retteý kózdeledi, onda úshten astam óndirýshi bar jáne olar erkin satylymda, gomeopatııalyq quraldar, bıologııalyq belsendi qospalar, vıtamınder men dárilik preparattar, kúrdeli emes aýrýlardy emdeý dárileri. Ekinshi kezeń –bólshek saýdadaǵy retsept boıynsha dári-dármekter. Úshinshi kezeń – kóterme saýdadaǵy retsept boıynsha dári-dármekter. Saıyp kelgende, dárilik preparattardyń baǵasyn mindetti retteý kepildendirilgen medıtsınalyq kómek pen áleýmettik saqtandyrý sheńberinde ǵana qalady», - dep naqtylady Mıra Tuıaqbaeva.