Darhan Qydyráli: Abaıdyń jyly ózi nasıhattaǵandaı dańǵazadan ada bolyp ótýde
«ıÝNESKO deńgeıinde atalyp ótip jatqan Abaıdyń 175 jyldyǵy bıyl elimi elimizde de, shetelde de atap ótildi. Konferentsııalar, basqosýlar, jıyndar ótýde. Bizdiń mańdaıaldy oqý ornynyń biri – Nazarbaev ýnıversıtetiniń osyndaı ıgi sharaǵa uıytqy bolyp otyrǵany qýantady. Jyl basynda QR Prezıdenti Qasym-Jomart Kemeluly arnaıy komıssııa quryp, Jarlyq shyǵardy. El gazeti «Egemen Qazaqstanda» Prezıdentimizdiń kólemdi maqalasy jaryq kórdi. Jalpy «Egemen Qazaqstanda» jyldyń basynan beri kún saıyn Abaı, Ál-Farabıge qatysty maqalalar jaryq kórip keledi. Solardyń arasynda búgingi jıynǵa qatysyp otyrǵan ózderińizdiń de maqalalaryńyz bar. Elimizdiń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń úlken maqalasy jaryq kórdi. «Abaıdy uǵyný – bir bólek, Abaımen toǵysý, onymen ishteı uǵysý, onyń tereń álemine súńgip, ózińniń bolmysyńa sińirý – bul qatpary qalyń qubylys» dep Elbasy atap kórsetkendeı, Abaı álemimen úndesý – bıylǵy jyldyń úlken mindeti dep oılaımyn», - deıdi Halyqaralyq Túrki akademııasynyń prezıdenti, «Egemen Qazaqstan» gazetiniń basqarma tóraǵasy Darhan Qydyráli.
Ol Elbasynyń bastamasymen qurylǵan Halyqaralyq Túrki akademııasy bıylǵy jyldy túrki áleminde Abaı jyly dep jarııalaǵanyn aıtty.
«Jyldyń basynda Bakýde úlken is-shara ótkizdik. ıÝNESKO-da úlken shara ótkizýdi josparlaǵan bolatynbyz, biraq koronavırýs indetine baılanysty ol keıinge shegerildi. Biraq biz ıÝNESKO basshylarynyń, halyqaralyq uıymdar jetekshileriniń jáne belgili Abaıtanýshylardyń qatysýymen onlaın shara ótkizdik. Halyqaralyq Túrki akademııasy Abaıǵa qatysty onnan astam jıyn ótkizip, 9 kitap shyǵardy. Abaıdyń qara sózderi ázirbaıjan, túrik, ózbek tilderine aýdaryldy. Abaıdyń akademııalyq jınaǵy Túrkııa men Qyrǵyzstanda jaryq kórdi. Abaıtanýshylardyń úlken jınaǵy Túrkııada jarııalandy. Sonymen qatar, «Abaı joly» roman-epopııasyn Túrkııada basyp shyǵardyq. Abaıdyń óleńder jınaǵy men poemalary, qara sózderi kóptegen tilge aýdarylyp, tusaýkeser rásimi ótti. Osy sharalarǵa uıytqy bolǵan bizdiń ǵalymdarymyzdy, septesken elshilerdi quttyqtap, rahmet aıtamyn», - dedi ol.
Sondaı-aq, ol Abaıdyń jyly da ózi nasıhattaǵandaı dańǵazadan ada, sondaı qarapaıym jáne toıǵa emes, oıǵa negizdelip ótip jatqanyn aıtty.
«Abaıdyń ózi de kezinde ákesi Qunanbaıdyń asyn ótkizbeı, oǵan jumsalatyn shyǵyndy jas shákirtterge shákirtaqy retinde, kedeı-kepshik, muqtaj jandarǵa taratyp bergeni belgili. Abaı taǵylymy sonysymen qundy abaıdyń amanatyna adal bolý, onyń aıtqan ósıetine, asyl isine umtylýymyz basty másele ǵoı dep oılaımyn», - deıdi Darhan Qydyráli.
Qazaq halqynyń uly aqyny Abaı Qunanbaıulynyń 175 jyldyq mereıtoıyna arnalǵan forým Nazarbaev Ýnıversıtetinniń Rýhanı Jańǵyrý mádenı ortalyǵy men Nazarbaev ýnıversıtetiniń Qazaq tili jáne Túrkitaný kafedrasynyń uıymdastyrýymen ótti.