COVID-19 juqtyrǵandar úsh túrli hattamamen emdeledi - Baqyt Kósherova

NUR-SULTAN. QazAqparat – QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń málimetinshe, elimizde koronavırýs ınfektsııasyna qatysty jaǵdaı turaqtandy. Sonymen qatar, álemniń birqatar elinde indettiń jańa tolqyny bastalǵany týraly aqparat tarap jatyr. Qazaqstanda aldyn alý sharalary aıasynda tıisti qadamdar jasalyp jatyr. Bul turǵyda COVID-19 indetinen otandyq medıtsına qalaı emdep jatqany týraly Qaraǵandy medıtsına ýnıversıtetiniń prorektory, medıtsına ǵylymdarynyń doktory, professor Baqyt Kósherovadan surap bildik.

- Baqyt Nurǵalıqyzy, qazaqstandyq BAQ-tarda COVID-19-dan emdeýdiń jańa hattamalary jaıynda jıi habarlanady. Bul hattamanyń mańyzy nede?

- Shynymen de, koronavırýs ınfektsııasynan emdeýdiń bizdiń hattamamyz jańaryp otyrady. Bul jaıynda Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń sarapshylary da túsinik bergen edi. Atap aıtqanda. Barsha álemde turaqty júrgizilip jatqan zertteýler nátıjesinde hattamalar qarqyndy túrde ózektendiriledi.

Bul ınfektsııa alǵash ret ótken jyldyń sońynda paıda bolǵandyqtan, hattamalardy jańartý qajetti bolyp otyr. Qazaqstanda indettiń alǵashqy oqıǵasy bıyl naýryzda tirkelgen edi. Al birinshi hattama 3 aqpanda ázirlenip, sodan beri 12 ret ózektendirildi. Bizdiń ǵalymdar únemi ǵylymı basylymdardaǵy maqalalardy qarap otyrady. Sonymen qatar, zertteý nátıjelerine súıene otyryp, hattamaǵa túzetýler engiziledi. Bul óz kezeginde COVID-19-ǵa shaldyqqan naýqastardy emdeýdiń tıimdiligin arttyrý úshin kerek.

- COVID-19- dan emdeý úshin qandaı dárilik preparattar qamtylyp keledi?

- Jalpy, em-dom jasaý ádisi únemi jetildiriledi. Ǵalymdardyń talqylaýy boıynsha qorytyndy kelisimge súıenip, usynylǵan preparattardy alamyz. Qazirgi kezde indetke qarsy barlyq preparattar zertteý kezińinde ekeni túsinikti. Sáıkesinshe, qazirgi kezde osy preparattardyń arasynda qaısysy eń tıimdi ekenin eshkim de naqty aıta almaıdy. Ótken jyldyń sońynda koronavırýs pandemııasy endi ǵana bastalǵan kezde jarııalanymdarda «polınaver» men «remdesıvır» preparattarynyń joǵary tıimdiligi týraly habarlanǵan edi. Shyn máninde olar koronavırýstyń ýhandyq shtamyna qatysty tıimdi boldy. COVID-19 vırýsynda úsh shtamm belgili, ıaǵnı ýhandyq, ıtalıandyq ári amerıkandyq. Bularda túrli preparattarǵa qatysty sezimtaldyq ártúrli bolyp tur.

Eýropada koronavırýstyń ıtalıandyq shtamymen bolǵan aýrýdy «gıdroksıhlorohın» preparatymen emdeýdiń sátti tájirıbesi týraly jarııalandy. Qazaqstandaǵy zertteýler nátıjesinde el aýmaǵynda ýhandyq jáne ıtalıandyq shtamdar taralǵany dáleldendi. Sondyqtan bul preparattar óziniń tıimdiligin kórsetti.

Degenmen de jańa ǵylymı jańalyqtar negizinde vırýs mýtatsııaǵa ushyraıtyny, atalǵan preparattarǵa tózimdiligi qalyptasatyny anyqtaldy. Sáıkesinshe, emdeý hattamasy da ózgeretini belgili.

Jalpy, preparattardy taǵaıyndaý aýrýdyń aýyrlyǵyna qaraı baǵalaý nátıjesi boıynsha júrgizilýi kerek. Bul baǵytta tek emdeıtin dáriger sheshim jasaıdy.

- Demek, emdeý hattamalary áli de jańarady ǵoı?

- Árıne, ǵylymı zertteý nátıjelerine qaraı olar ózgeriske ushyraıtyny anyq. Qazirgi kezde Qazaqstanda jańa úsh hattama ázirlenip jatyr, ıaǵnı eresekterge, balalarǵa jáne júkti áıelderge arnalǵan. Balalarǵa úshin eskerilgen hattamada mýltıjúıeli qabyný sındromy nemese Kavasakı tárizdi sındrom engizildi. Bul aýrý koronavırýs ınfektsııasynan keıin asqyný belgisi retinde baıqalady.