COVID-19: Sheteldik ınvestorlar Qazaqstanǵa qalaı kómektesti
Qazaqstandaǵy Sheteldik ınvestorlar keńesi qaýymdastyǵy jáne «Shell Qazaqstan», «Enı», «INPEKS Nort Kaspıan Sı LTD.», «Total», «LÝKOIL», «Kameko Qazaqstan», «Er Lıkıd», «Takeda», «Rıo-Tınto» kompanııalary COVID-19 naýqastaryn emdeýge járdemdesý maqsatynda qarqyndy terapııaǵa arnalǵan zamanaýı jabdyqtar men jeke qorǵanys quraldaryn satyp alyp, Nur-Sultan qalasynyń kópsalaly medıtsınalyq ortalyǵyna syıǵa tartqan. Jabdyqtyń jalpy quny 200 mln teńgeden asady. Qarqyndy terapııaǵa arnalǵan jabdyq arasynda tósek janyndaǵy monıtorlar, ınfýzııa sorǵylary, qan analızatory, elektroımpedans tomografy jáne reanımatsııa sharalaryn júrgizýge arnalǵan fýnktsıonaldy jabdyqtar bar. Medıtsına qyzmetkerleri bul jabdyqty paıdalaný boıynsha arnaıy oqýdan ótken.
Oǵan qosa, Kópbeıindi medıtsınalyq ortalyqta jumys isteıtin jáne COVID-19 vırýsyn juqtyrý qaýpi bar medıtsınalyq qyzmetkerlerge 10 000-nan astam jeke qorǵanys quraly, onyń ishinde medıtsınalyq maska, qorǵanysh halaty, kózildirik pen qolǵap berildi. Bul qorǵanys quraldary medıtsınalyq mekemeniń qyzmet kórsetý deńgeıin kóterip, naýqastarmen tikeleı jumys isteıtin medıtsına qyzmetkerlerin qorǵaý úshin óte mańyzdy. Nur-Sultan qalasynyń Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasy arnaıy medıtsınalyq jabdyqtar men materıaldarǵa suranys bergen jáne oǵan jaýap retinde sheteldik ınvestorlar birlesip qajetti jabdyqtardy satyp aldy.
Sáýir-maýsym aılarynda syra salasyndaǵy «Efes Kazakhstan» kompanııasy korporatıvtik-áleýmettik jaýapkershilik qaǵıdatyna súıene otyryp, daǵdarystan zardap shekken qoǵamdyq tamaqtaný salasyndaǵy qazaqstandyq kásiporyndardy qoldaý, halyqtyń áleýmettik osal toptaryna kómek kórsetip, medıtsına qyzmetkerlerin qoldaý boıynsha naýqan ótkizdi. Áleýmettik joba Qazaqstannyń iri qalalaryn – Almaty, Nursultan, Shymkent, Qaraǵandyny qamtydy.
Naýqan aıasynda jumyssyz qalǵan kóptegen daıashy, barmen jáne basqa da qyzmetkerlerge vaýcherler men azyq-túlik sebetteri túrinde kómek kórsetildi. Jergilikti bılik bergen tizimderge sáıkes az qamtylǵan turǵyndarǵa azyq-túlik jınytyǵy taratyldy. Sonymen birge, Almaty qalasyndaǵy I.S. Jákenova atyndaǵy qalalyq klınıkalyq juqpaly aýrýlar aýrýhanasynyń medıtsına qyzmetkerleri kúndelikti ystyq tamaqpen qamtyldy.
«Koka-Kola Almaty Botlers» BK JShS bıznestiń áleýmettik jaýapty ókili retinde shette qalmady jan-jaqty qoldaý kórsetýdi belsendi túrde jalǵastyrady. «The Coca-Cola Foundation» halyqaralyq qaıyrymdylyq qory Qazaqstanǵa COVID-19-ǵa qarsy kúreste kómek kórsetý úshin 130 mıllıon teńgeden astam qarajat bóldi. Qazaqstandaǵy «Qyzyl Krest» jáne «Qyzyl Jarty Aı» halyqaralyq qozǵalysymen jáne QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligimen birlesip, bul qarajat medıtsına qyzmetkerleri úshin 1 620 kóp qoldanylatyn obaǵa qarsy jınaqqa, COVID-19 vırýsyn anyqtaıtyn 27 000 test úshin 270 reagent jıyntyǵyna jumsaldy. Qarajattyń bir bóligi eldiń ártúrli aımaqtaryndaǵy 4 000 az qamtylǵan úı sharýashylyǵy úshin eń qajet tamaq ónimin satyp alýǵa berildi. Sondaı-aq, kompanııa medıtsınalyq mekemelerge, blok beketterge jáne karantın aımaqtaryna 17 400 lıtrden astam sýsyn usynyp, Aqmola, Almaty, Qaraǵandy jáne Qostanaı oblystarynda az qamtylǵan otbasylar úshin 1 000-ǵa jýyq azyq-túlik sebetin berýge kómektesti.
Al «Ramstor Qazaqstan» JShS COVID-19 boıynsha tótenshe jaǵdaıda 750-den astam otbasyna 3 mln teńgege jýyq qaıyrymdylyq kómek kórsetti. Kompanııa Almatydaǵy Túrkııa Respýblıkasy Bas konsýldyǵynyń bastamasyn qoldap, qıyn kezeńde tabyssyz qalǵan otbasylarǵa 500 qorap áleýmettik mańyzy bar taýar usyndy. Nur-Sultan qalasynda muqtaj otbasylar osy joba boıynsha 100 qorap azyq-túlik aldy. Almaty qalasy Bostandyq aýdanynyń kópbalaly jáne az qamtylǵan otbasylaryna aýdan ákimdiginiń tizimimen 100 qorap azyq-túlik jetkizildi. Almaty qalasy Almaly aýdanynyń ákimdigimen birlesip, karantınge jabylǵan turǵyn úıdiń az qamtylǵan 27 otbasy azyq-túlik jınaǵymen qamtamasyz etildi. Almaty qalasy Medeý aýdanyndaǵy UOS 32 ardageri Jeńis kúnine oraı áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik sebetin aldy. «Ramstor Qazaqstan» JShS satyp alǵan 2 ottegi kontsentratory Ystanbul qalasyndaǵy QR konsýldyǵyna berildi.
«ArselorMıttal Temirtaý» AQ kompanııasy óz qyzmetkerleri men Qaraǵandy oblysynyń turǵyndary úshin koronavırýsqa test júrgizý úshin qarajat bóldi. Osylaısha, kompanııa kómegimen Qaraǵandy oblysyndaǵy PTR test tapsyratyn adamdar sany eki esege artty. Osy dúısenbiden bastap «ArselorMıttal Temirtaý» AQ qarjylandyrǵan testi sany 3 000-ǵa deıin artty.
«Qaraǵandy oblysynyń ákimdigimen konsýltatsııa júrgizip, aýrýdy odan ári taratpaý úshin koronavırýsqa taldaý júrgizý múmkindikteri kóbirek bolýy tıis degen qorytyndyǵa keldik. Biz «Olımp» zerthanasymen yntymaqtastyq týraly kelisim jasastyq, olar qazir kúnine 1 200 test ótkizedi. Bizdiń 80 mln teńge kólemindegi qarjylyq qoldaýymyzdyń arqasynda zerthana koronavırýsqa júrgiziletin taldaý sanyn kúnine 3000-ǵa deıin arttyra alady, al bizdiń qyzmetkerlerge test tapsyrý múmkindigine kepildik beriledi, bul «ArselorMıttal» kompanııasyna ǵana emes, oblys turǵyndaryna da tıimdi», - deıdi «ArselorMıttal Temirtaý» AQ bas dırektory Bıdjý Naır.
Azııa Damý Banki (ADB) 25 maýsymda Qazaqstan úshin 1 mlrd AQSh dollary kóleminde arnaıy kómek paketi retinde bıýdjettik kredıtti bekitti. Bul Úkimetke densaýlyq saqtaý, áleýmettik jáne ekonomıkalyq saladaǵy koronavırýs aýrýynyń (COVID-19) saldaryn jeńildetýge kómektesedi. Bul paket Úkimettiń keshendi josparyn qarjylandyrýǵa kómektesedi dep kútilýde, oǵan naýqastardy aýrýhanaǵa jatqyzý jáne COVID-19 baılanysty dári-dármekterdi tegin berý, halyqtyń osal toptary úshin jumyspen qamtýdy qoldaý sharalary jáne keńeıtilgen áleýmettik kómek baǵdarlamalary kiredi. Sonymen birge ADB halyqtyń sanıtarlyq-epıdemıologııalyq ál-aýqatyn jaqsartý úshin COVID-19 anyqtaýǵa shuǵyl zerthanalyq zertteýler júrgizý úshin medıtsınalyq qyzmetkerlerge qorǵanys quraldaryn satyp alýǵa 1 mıllıon AQSh dollaryn bóldi.
30 maýsymda ADB men BUU Damý baǵdarlamasy COVID-19 medıtsınalyq qaldyqtaryn basqarý, vırýstyń taralýyn tejeý jáne onyń saldaryn jeńildetý boıynsha medıtsınalyq qyzmetkerlerdiń múmkindikterin keńeıtý jobasyn qoldaý úshin ákimshilik kelisimge qol qoıdy. Joba aıasynda COVID-19 medıtsınalyq qaldyq óńdeýge arnalǵan úılestirilgen normatıvtik standart jáne medıtsınalyq qaldyqty óńdeý jónindegi tıimdi derek bazasy ázirlenedi jáne oqytý arqyly medıtsınalyq mekemelerdiń epıdemııaǵa den qoıý múmkindikteri kúsheıtiledi.
27 tamyzda Azııa Damý Banki COVID-19 pandemııasymen kúreste halyqtyń osal toptaryna medıtsınalyq preparattar men jabdyqtar berý úshin Qazaqstanǵa 3 mln AQSh dollary mólsherinde táýelsiz grant bekitti. Grant Japonııa Úkimetiniń qoldaýymen Azııa-Tynyq muhıty tabıǵı apattarǵa áreket etý qorynyń qarajatynan bólindi. ADB Úkimetpen jáne damý jónindegi basqa da áriptestermen birlesip, COVID-19 pandemııasyna qarsy kúreste Qazaqstan úshin yntymaqtastyq qoryn qurý jumysyn aıaqtaıdy. Yntymaqtastyq qory qajetti mamandyqtardy anyqtaý boıynsha taldaý júrgizedi, pandemııa kezinde jumysynan aıyrylǵandarǵa jańa eńbek daǵdylaryn úıretý jáne keıinnen jumysqa ornalasý úshin trenıngtik baǵdarlamalar ázirleıdi.
«Shevron» kompanııasy qazan aıynda Qazaqstannyń emhanalary men aýrýhanalaryndaǵy naýqastarǵa beriletin dárilik zattardyń birinshi partııasyn satyp alyp, Almaty qalasyna jetkizdi. Bul shara Qazaqstannyń COVID-19 taralýyna qarsy kúres jónindegi kúsh-jigerin qoldaýǵa baǵyttalǵan. Eldiń pandemııamen kúres qajettilikterin qanaǵattandyrý úshin Shevron Densaýlyq saqtaý mınıstrligimen birge qajetti dári-dármek tizimin anyqtady. Shevron 250 000-nan astam paket (11,6 mıllıonnan astam tabletka) Paratsetamol, Ibýprofen, Rıvaroksaban, Apıksaban jáne Dabıgatrandy qosa alǵanda, COVID-19 patsıentterin emdeýge arnalǵan dári-dármektiń eki aılyq qorymen qamtamasyz etedi. Odan basqa, baǵdarlama medıtsınalyq jabdyqty, 400 000 jeke qorǵanys quralyn satyp alýdy jáne jetkizýdi jáne COVID-19 patsıentin emdeýmen aınalysatyn medıtsına qyzmetkerlerin oqytýdy qamtıdy. Shevron kompanııasy Almaty Balalar juqpaly aýrýlar aýrýhanasyna eki ÓJJ apparatyn tegin berdi. Sonymen birge Shevron dárigerlerdi oqytýdy jáne jabdyqqa 37 aı boıy kepildi tehnıkalyq qyzmet kórsetýdi qamtamasyz etti.
Sáýir aıynda, Shevron jáne Kolýmbııa ýnıversıtetiniń Meılman atyndaǵy ICAP Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý mektebi Qazaqstanǵa Qytaıdan 10 sarapshynyń (dárigerler men epıdemıologtardyń) 16 kúndik saparyn uıymdastyrdy. Qytaılyq dárigerler COVID-19 pandemııasymen kúresý tájirıbesimen bólisti. Shevron men ICAP Almaty qalasynyń medıtsınalyq mekemelerine 70 000 respırator maskasyn tapsyrdy. Pandemııa týraly halyqtyń habardar etý úshin BAQ-tyń jeti jobasy qarjylandyryldy. Áleýmettik az qamtylǵan 2000 otbasyǵa kómek kórsetildi. Almaty qalasy men Almaty oblysynyń provızorlyq klınıkalarynyń dárigerlerine 2300 túski as pen keshki as jáne 500 jeke qorǵanys quraldary jetkizildi. 100 eńbek mıgrantyna qoldaý kórsetildi. Shaǵyn bızneske 1400 konsýltatsııa berildi, bızneske arnalǵan 300 jeke damý jospary ázirlendi.
Teńizshevroıl (TShO) Atyraý oblysynda COVID-19-pen kúresý úshin medıtsınalyq jabdyqtardy, jeke qorǵanys quraldaryn, PTR-testilerdi satyp aldy. Vırýstyń taralý qaýpin azaıtyp, qyzmetkerler qaýipsizdigin qamtamasyz etý maqsatynda TShO jergilikti densaýlyq saqtaý organdarymen birlesip, 100 myńnan astam COVID-19 PTR testin júrgizdi. Búgingi tańda TShO Atyraý oblysynyń Densaýlyq saqtaý basqarmasy úshin jalpy somasy 7 mln AQSh dollary bolatyn jeke qorǵanys quraldary men ottegi kontsentratorlaryn satyp aldy. Halyqaralyq reısterdiń toqtatylýyna baılanysty, kompanııa ushaq bólip,stýdentterdiń úıge oralýyna kómektesti. Kompanııa júk tasymaldaýdy uıymdastyryp, Atyraýǵa 20 tonnadan astam dári-dármek jetkizýge kómektesti. Búginde TShO Atyraý oblysy Jylyoı aýdany Qulsary qalasynda 200 oryndyq juqpaly aýrýlar aýrýhanasynyń qurylysyna belsendi qatysýda.
Citi kompanııasynyń mindeti – ósý men ekonomıkalyq progreske yqpal etý. COVID-19 pandemııasy júzdegen myń qazaqstandyq oqýshyny úıde qalýǵa májbúr etti. Sonda City BUU Balalar qoryna (ıÝNISEF) 80 000 AQSh dollaryn aýdardy. Citi qaıyrymdylyq jumystary pandemııadaǵy oqshaýlaý saldarynan qazaqstandyq otbasylardaǵy kúızelisti azaıtýǵa kómektesetin ıÝNISEF-tiń psıhologııalyq kómek baǵdarlamasyn qarjylandyrýǵa jáne Almaty men Nur-Sultanda az qamtylǵan otbasylardan shyqqan oqýshylarǵa 60 noýtbýk satyp alýǵa baǵyttaldy.
«Sıtıbank Qazaqstan» AQ Basqarma tóraǵasy Andreı Kýrılınniń aıtýynsha, pandemııada Citigroup búkil álemdegi muqtaj adamdarǵa qoldaý kórsetedi.
«Ony biz óz áriptesterimizden bastadyq: pandemııa shekteýine baılanysty ekonomıkalyq qıyndyqqa tap bolǵan 75 000 qyzmetker bir rettik arnaıy tólem aldy, ony Qazaqstanda qyzmetkerlerdiń tórtten bir bóligi aldy. Citi sonymen birge «Jaqsylyqty esele» jahandyq naýqanyn bastady, onda qyzmetkerlerdiń jeke qaıyrymdylyq jarnalary eki ese kóbeıtilip, International Rescue Committee halyqaralyq beıkommertsııalyq uıymyna jiberildi. Al Qazaqstanda bıliktiń balalarǵa mektep bilimin jalǵastyrýǵa kómektesý týraly úndeýine qýana úles qostyq», - deıdi A. Kýrılın.
Italııalyq «Enı» iri munaı-gaz kompanııasy basqa sheteldik ınvestorlarmen birlesip, COVID-19 naýqastaryn emdeý úshin Nur-Sultan qalasyndaǵy kópbeıindi medıtsınalyq ortalyqqa qarqyndy reanımatsııalyq terapııaǵa arnalǵan eń zamanaýı jabdyqtar men jeke qorǵanys quraldary jıyntyǵyn alyp berdi, olardyń jalpy quny 200 mln teńgeden asady. Onyń arasynda naýqastardyń jaı-kúıin baqylaıtyn birneshe monıtor, ınfýzııalyq sorǵylar, qan plazmasyn taldaý jáne elektroımpedanstyq tomografııa aspaptary, reanımatsııalyq sharalar júrgizýge arnalǵan fýnktsıonaldyq jıhaz bar. Medıtsınalyq qyzmetkerler jetkizilgen jabdyqpen jumys isteý úshin arnaıy oqýdan ótti. Odan bólek, medıtsınalyq maskalar, qorǵanys halattary, kózildirikter men qolǵaptardy qosa alǵanda, 10000-nan astam qorǵanys quraldary COVID-19 patsıentterimen tikeleı jumys isteıtin dárigerlerge beriledi.
Aqtóbe oblysynda Qazaqstandaǵy jańartylatyn energııa kózderi jobalarymen aınalysatyn Enı-diń enshiles kásiporny «ArmWind» JShS halyqqa 400 000 medıtsınalyq maska satyp alyp, olardy Aqtóbe oblysynyń Densaýlyq saqtaý departamentine jetkizgen.
EURASIAN RESOURCES GROUP (IRG) Nursultan Nazarbaevtyń respýblıkalyq qor qurý týraly bastamasyn qoldady jáne qor qurý úshin 4,5 mlrd teńge bóldi. ERG negizin qalaýshy jáne dırektorlar keńesiniń múshesi Alıdjan Ibragımov Pavlodar oblysy men Almaty qalasynyń óńirlik qorlaryna jeke qarajatynan 100 mln teńgeden bólgen. Elimizde TJ jarııalanyp, profılaktıkalyq is-sharalardy júzege asyrý úshin ERG Nur-Sultan qalasynyń qoryna 100 mln teńge bólgen. Pavlodar, Qostanaı jáne Aqtóbe oblystaryna 1,56 mlrd teńge jiberildi. 1,9 mlrd teńge ERG kásiporyndary qyzmetkerleriniń profılaktıkalyq jáne emdeý jumystaryna baǵyttaldy.
«Fılıp Morrıs Qazaqstan» JShS (FMQ) Almaty oblysy, Іle aýdanynyń az qamtylǵan azamattaryna gýmanıtarlyq qoldaý kórsetip keledi. Qazaqstanda karantın engizilgennen beri FMQ ókpeni jasandy jeldetýdiń ámbebap apparatyn satyp alyp, Almatydaǵy balalar juqpaly aýrýlar aýrýhanasyna syıǵa tartty. Basqa kompanııalarmen qatar FMQ «Birgemiz» qoryna qarjylyq kómek kórsetti. Kompanııa eldegi medıtsınalyq jáne gýmanıtarlyq áleýetti qoldaý retinde 76 mln teńge usyndy. Pandemııaǵa baılanysty buryn josparlanǵan qaıyrymdylyq bastamalar qaıta qaraldy, osylaısha kompanııa ardagerler men halyqtyń áleýmettik osal toptaryndaǵy otbasylarǵa kómek kórsetý úshin qarajat bóldi. Bul bastama Іle aýdanyndaǵy 150 otbasyn qamtyp, olardy karantın rejıminde qajetti azyq-túlikpen qamtamasyz etti. Budan basqa, áleýmettik az qamtylǵan halyqty qoldaý úshin bir aı boıy aýyldyq qarttar úılerine túski astar men keshki astar jetkizildi. Kompanııa qosymsha Almaty oblysy Іle aýdanynyń az qamtylǵan azamattary úshin 5000-nan astam maska men 1000 sanıtaızer satyp aldy.
Kompanııanyń taǵy bir bastamasynyń arqasynda Baıserke aýylyndaǵy 50-den astam oqýshy qashyqtan bilim alýǵa múmkindik beretin planshet aldy. FMQ barlyq qyzmetkerlerdi tolyq jumyspen qamtydy jáne qyzmetkerlerdiń jalaqysyn saqtaı aldy. Karantın kezeńinde kompanııa jedel sharalar qabyldady, jumysshylar men olardyń otbasylaryna jeke qorǵanys quraldaryn berip, qashyqtan jumys istep, jumysshylardyń densaýlyǵyn qadaǵalap, dalalyq jumystardy shektedi.
SANTO kompanııasy Nur-Sultan, Almaty jáne Shymkenttegi medıtsınalyq qyzmetkerlerge jeke qorǵanys quraldaryn jáne Shymkenttegi áskerı bólimge antıseptıkalyq quraldar berdi. Sondaı-aq, kompanııa Shymkent qalalyq kardıologııalyq ortalyǵyna, Ulttyq ǵylymı kardıohırýrgııalyq ortalyqqa (Nur-Sultan) jáne Almaty hramynyń janyndaǵy qarttar úıine dári-dármek berdi.
«COVID-19 adamdardyń ómirin túbegeıli ózgertti. Vırýs Qazaqstannyń barlyq aımaqtaryna taraldy. Memleket barlyq kúsh-jigerin halyqty qorǵaýǵa jumsady jáne biz oń nátıjelerdi kórip otyrmyz. SANTO kompanııasy da naýqastardyń densaýlyǵyna jaýapty bola otyryp, barlyq qajetti sharalardy qabyldady, dári-dármek óndirisin jalǵastyrdy jáne óndiris kólemin arttyrdy. Barlyq derlik elder ózin-ózi oqshaýlaǵan jaǵdaıda, Qazaqstannyń patsıentteri otandyq tıimdi jáne sapaly preparattarmen qamtamasyz etilgeni óte mańyzdy. Sonymen qatar, SANTO dárigerler men medıtsınalyq qyzmetkerlerge kómektesý úshin shamamen 100 000 dollar qarajat bóldi. Osylaısha, biz adamdardyń ómirin saqtap qalatyn dárigerlerge jáne barlyq medıtsına qyzmetkerlerine alǵys bildirgimiz keledi jáne patsıentterdiń saýyǵýyna únemi qamqorlyq jasaımyz. Qazir ózara kómek pen bir-birimizdi qoldaý óte mańyzdy, tek ortaq kúsh-jigermen biz vırýsty jeńe alamyz», - deıdi SANTO kompanııasynyń bas dırektory Ijı Ýrbanets.
Sberbank AQ enshiles banki Almaty qalasynyń COVID-19 naýqastary emdelip jatqan aýrýhanalary úshin ókpeni jasandy jeldetetin 3 apparat, 100 pýlsoksımetr satyp alýǵa 50 mln teńge bóldi. Shaǵyn jáne orta bıznes sýbektileri men jeke tulǵalar úshin 90 kúnge deıingi merzimge nesıeler boıynsha mindettemelerdi oryndaý merzimin keıinge qaldyrýdy usyndy jáne óz qyzmetkerlerin de nazardan tys qaldyrmady.
Bank ishinde jappaı korporatıvtik is-sharalar ótkizýge moratorıı engizildi. Turaqty jınalystar beıne baılanys rejımine aýystyryldy. Kezdesý ótkizý úshin qashyqtan baılanysý quraldary barynsha paıdalanyldy. Halyqaralyq jáne qalaaralyq issaparlarǵa aldyn ala moratorıı engizildi. Qyzmetkerlerdiń qalaýy boıynsha olardyń densaýlyq jaǵdaıyna kúndelikti monıtorıng júrgizildi. Barynsha ótimdi jerlerdegi bankterge sanıtaızerler ornatyldy, úı-jaılardy dezınfektsııalaý jáne kvartstaý, sondaı-aq aýany baptaý sharalary kúsheıtildi. Front ofıs qyzmetkerleri jeke qorǵanys quraly – maska, qolǵap, sanıtaızermen qamtamasyz etildi. Ortalyq keńse qyzmetkerleriniń 70% qashyqtan jumys formatyna aýystyryldy. Derbes kompıýteri joq qyzmetkerlerge bank jumys isteýge arnalǵan tehnıka usyndy. Ózderi oryndaıtyn jumystyń ereksheligine baılanysty qashyqtaǵy jumysqa aýysa almaıtyn qyzmetkerler aýrýdyń taralý qaýpin azaıtý úshin ártúrli ǵımaratqa ornalastyryldy. Bank qala mańynda turyp, qalaǵa jumysqa kire almaıtyn qyzmetkerlerdiń jalaqysyn saqtap qaldy. Sonymen qatar, Sberbankte nesıesi bar qyzmetkerlerge bank nesıelik demalys berdi.
«Shell Qazaqstan» kompanııasy daǵdarys jaǵdaıyna baılanysty ekonomıkalyq qıyndyqqa tap bolǵan ShOB uıymdary men kásipkerlerin qoldaý jónindegi qosymsha jobalar bastamasyn kóterdi. «Shell LiveWIRE» kásipkerlerdi qoldaý baǵdarlamasy aıasynda Atyraý, Mańǵystaý jáne Batys Qazaqstan oblystary men Nur-Sultan qalasynyń kásipkerlerine arnalǵan granttar úlesi 50%-dan 75%-ǵa deıin 10 000 eýro somasyna ulǵaıtyldy. Shaǵyn jáne orta bızneske arnalǵan bul granttyq baǵdarlama 2021 jyldyń sońyna deıin jumys isteıdi. Odan bólek, kompanııa karantın rejıminde qyzmetti qaıta baǵdarlaý men jandandyrýǵa járdemdesý úshin kásipkerlerge «Shell LiveWIRE» daǵdarysqa qarsy oqytý semınarlaryn ótkizdi. Bıznes-qarqyn aıasynda 300-den astam kásipker jańa ómirge tez beıimdelý úshin naqty praktıkalyq quraldardy aldy.
Frantsııalyq «Total» munaı-gaz kompanııasy Mańǵystaý jáne Atyraý oblystarynyń turǵyndaryna eleýli qoldaý kórsetip, aımaqtyq densaýlyq saqtaý jáne bilim berý basqarmalaryna 1,3 mln AQSh dollaryn bergen. Total Dýnga munaı ken ornynyń operatory bola otyryp, jergilikti densaýlyq saqtaý júıesin medıtsınalyq jabdyqpen qamtamasyz etý maqsatynda Mańǵystaý oblysynyń bıligimen tyǵyz yntymaqtastyq jasaıdy. Oǵan beıneendoskopııalyq keshen, kompıýterlik tomografııaǵa arnalǵan jabdyq, ýltradybystyq dıagnostıkaǵa arnalǵan statsıonarlyq júıe, ókpeni jasandy jeldetýge arnalǵan apparat jáne jańa týǵan nárestelerdi kútýge arnalǵan jabdyq kiredi. Jabdyqtardyń jalpy quny 1 mln AQSh dollary bolǵan.
Qyzylorda jáne Jambyl oblystarynda jańartylatyn energııa kózderimen aınalysatyn Total kompanııasynyń enshiles bólimshesi – Total Iren eki kún elektr stantsııasynan eldiń energııa júıesine arzan ári taza energııany qamtamasyz etip qana qoımaı, jergilikti medıtsınalyq mekemeler men medıtsına qyzmetkerlerine qajetti qoldaýdy uıymdastyrý boıynsha ákimdiktermen yntymaqtasady. Sondaı-aq, oqý jyly bastalarda Total kompanııasy az qamtylǵan otbasylardan shyqqan balalarǵa noýtbýkter syılady.