COVID-19 indetine qarsy vaktsına qashan paıda bolýy múmkin – maman boljamy
Bas redaktorlar klýby» qoǵamdyq birlestiginiń prezıdenti, belgili medıamenedjer Bıbigúl JeksenbaımenInstagram arqyly suhbattasqan, medıtsına ǵylymdarynyń doktory, professor, DDSU-da qyzmet etken Maqsut Quljanov osyndaı boljamymen bólisti, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.
«Koronavırýs – adamnyń aǵzasyn óte qatty zaqymdaıtyn vırýs. Máselen tumaý qaýipti desek te, ol adamnyń aǵzasyna qatty zaqym ákelmeıdi. Bul vırýstyń ózgesheligi – munymen kúresý óte qıyn. Jańa vırýs bolǵannan keıin halyq ta, medıtsına qyzmetkerleri ol týraly bilgen joq. Kún saıyn osy vırýstyń qanshalyqty qaýipti ekenin bilip otyrmyz. Bul bir. Ekinshiden, koronavırýstyń aınalasynda ártúrli áńgime tarap júr. Ádeıi qoldan jasalǵan degen pikir de basym. Kóbi jalǵan. Bul vırýstyń shyqqan ýaqyty – 2019 jyldyń aıaǵy dep jarııalandy. Múmkin odan da erterek shyqqan bolar. Biraq meniń senetinim – bul vırýs tabıǵattan shyqqan», - dedi Maqsut Quljanov.
Professordyń aıtýynsha, aldaǵy 1-2 jylda adamzattyń bul vırýsty jeńýi qıyn.
«Koronavırýs adamzatqa keldi – endi shyqpaıdy dep oılaımyn. Tumaý sııaqty bunymen de qaıta-qaıta kúresý kerek. Bul – bárimizge ortaq synaq», - dedi ol.
Maqsut Quljanov koronavırýsqa qarsy vaktsına tabý – aldaǵy 2-3 aıdyń jumysy emes. Tarıhqa taldaý jasasaq, bir aýrýǵa jańa vaktsına 8-10 jyl jasalady.
«Árbir ınstıtýttyń vaktsına jasaýdaǵy jumys satylary bolady. Bir satydan da attap ótýge kelmeıdi. Múmkin keıbir ǵylymı ortalyqtar osy kezeńderdi qysqartyp shyǵarýy múmkin. Bul vaktsına shyǵarýdyń etıkalyq zertteýleri de baryn atap ótý kerek. Eń bastysy bul ekpe – adamǵa zaqym keltirmeýi kerek. Óte qıyn sharýa. Qazirgi keıbir ǵylymı ortalyqtar BAQ-qa «vaktsınany tájirıbeden shyǵardyq, klınıkalyq satysyna kóshtik» dep jarııalap jatyr. Biraq meniń oıymsha kelesi jyldan erte vaktsına shyqpaıdy. Realıstik turǵydan qaraǵanda vaktsına 2022 jyly daıyn bolýy múmkin. Ár eldiń ǵylymı ortalyqtary dárini bolsyn, vaktsınany bolsyn saraptaıdy. Odan ótpeý múmkin emes. Bizdiń elde de sondaı jumys júrgizilip jatyr», - dedi ol.