COVID-19-ben kúreste memleket pen halyqtyń jaýapkershiligi qajet – Baqyt Kósherova
Onyń atap ótýinshe, optımıstik stsenarııge sáıkes, emhanalar, statsıonarlar, feldsherlik-akýsherlik jáne medıtsınalyq pýnktter is júzinde koronavırýs indetiniń jańa tolqynyna daıyn desek te bolady. Olar qajetti qural-jabdyqtarmen jabdyqtalǵan jáne bul baǵyttaǵy jumystar áli de jalǵasyp jatyr. Tósek-oryn qory da keńeıtilý ústinde. Koronavırýs indetiniń alǵashqy tolqyny kezinde dárigerler úlken tájirıbe jınaqtady. Degenmen, medıtsına ýnıversıtetteri men ulttyq ortalyqtardyń professor-oqytýshy quramy qazirgi ýaqytta olarǵa dıagnostıkalaý, saralanǵan dıagnoz qoıý, Covid-19-dy dıagnostıkalaý men emdeýdiń klınıkalyq hattamasy negizinde patsıentterdi qaraý boıynsha oqytyp ta jatyr. Bul rette orta medıtsına qyzmetkerlerin patsıentterge sapaly kútim jasaýdy úıretý óte mańyzdy bolyp otyr.
«Kúz-qys kezeńi tumaý men jiti respıratorlyq vırýsty ınfektsııalardyń maýsymdyq órshýimen tuspa-tus keledi. Mundaı indet jaǵdaıynda medıtsına qyzmetkerlerin jumysqa daıyndaý óte qajet. Dári-dármekpen qamtamasyz etýge qatysty aıtar bolsaq, medıtsına uıymdarynyń ótinimderi daıyndalyp, satyp alýlar júrgizilip jatyr. Bul negizgi basymdyq sanalady. Jalpy elimizdiń densaýlyq saqtaý júıesi indettiń jańa tolqynyna daıyndyq ústinde. Buǵan qosa, júıe qanshalyqty daıyndyq júrgizse de kóp jaıt halyqtyń ózine tikeleı baılanysty. Optımıstik jáne pessımıstik boljamdar bar. Optımıstik stsenarıı memleket pen halyqtyń yntymaqty jaýapkershiligi kezinde júzege asyrylady. Densaýlyq saqtaý júıesi daıyn. Halyq ta aldyn alý sharalaryn saqtap otyr. Pessımıstik stsenarııde densaýlyq saqtaý júıesi daıyn bolǵanymen turǵyndar tártipke baǵynbaıdy, aldyn alý sharalaryn saqtamaıdy. Mundaı kezde aýrý juqtyrýshylar sany artady. Tipti óte jaqsy daıyndyqqa keltirilgen densaýlyq saqtaý júıesi de ókinishke qaraı mundaı kezde aýrýǵa qarsy tura almaıdy», - dedi professor.
Ýnıversıtet prorektorynyń atap ótinshe, halyq maskany durys taǵyp, qolyn únemi sabyndap jýýy jáne zalasyzdandyrý suıyqtyǵymen tazalap otyrýy qajet. Sonymen qatar áleýmettik ara qashyqtyqty saqtap, adamdar kóp jınalatyn jerlerge barmaýy kerek. Bul ár adamǵa óziniń densaýlyǵyn qorǵaýǵa múmkindik beredi. Munan bólek, aldaǵy kúz-qys kezeńinde ımmýnıtet myqty bolýy úshin baılanystardy da barynsha shektegen jón.
«Bul tek qana Covid-19-dyń ǵana emes tumaý men JRVI sııaqty ózge de juqpaly aýrýlardyń aldyn alýǵa septigin tıgizedi. Adam aǵzasy bógde juqpalardy juqtyrmaýy jáne ımmýndyq júıesine qosymsha júkteme túsirmeýi tıis. Uıqyny qandyrý, durys tamaqtanyp, taza aýada serýendeý, salamatty ómir saltyn ustaný da mańyzdy. Sýyq tııý belgileri baıqalǵan jaǵdaıda aǵzaǵa kómektesip, jyly sýdy az-azdap ishken jón. Dene qyzýy kóterilip, aýrý belgileri asqyna bastasa medıtsınalyq kómekke júginý qajet. Sonymen qatar tumaýdyń aldyn alý maqsatynda vaktsınatsııa jasaýǵa keńes berer edim», - dedi Baqyt Kósherova.