COVID-19: 1 naýryzdan bastap Eýropa elderinde koronavırýs shekteýleri jeńildeıdi
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń dereginshe, álemde sońǵy aptada koronavırýs juqtyrǵandar sany 21%-ǵa tómendedi. Aýrýdyń tómendeýi 215 eldiń 180-inde, onyń ishinde Qazaqstanda da baıqalyp otyr. Al aýrý saldarynan bolatyn ólim-jitim sany 8%-ǵa tómendegen.
Koronavırýs juqtyrǵandar sany 20 mıllıonnan asqan memleketter qataryna AQSh, Úndistan jáne Brazılııa kiredi. Sonyń ishinde, AQSh vırýs juqtyrǵandar men qaıtys bolǵandar sany boıynsha áli kósh basynda tur. Resmı málimetterge sáıkes, AQSh-ta koronavırýs juqtyrǵandar sany 78,79 mln adamǵa jetken. Al qaıtys bolǵandar sany 944 831 adamdy qurady. Úndistan memleketinde rastalǵan jaǵdaılardyń sany 42 894 mıllıonǵa jetti, al vırýs juqtyrý saldarynan kóz jumǵandar sany 513 226 adamdy quraıdy. Brazılııada 28 589 mıllıon adam vırýs juqtyryp, onyń ishinde 647 703 adam qaıtys boldy.
Worldometer portalynyń derekterine sáıkes, búgin álemniń 1 mln turǵynyna shaqqandaǵy ólim-jitim koeffıtsıenti 763,1-di qurady. Naqtyraq aıtqanda, AQSh-ta 1 mıllıon turǵynǵa shaqqanda 2901 adam, Úndistanda – 366 adam, Brazılııada - 3011 adam qaıtys bolǵan.
Chehııada 1 naýryzdan bastap buqaralyq is-sharalarǵa qatysýshylardyń sanyna qoıylǵan shekteýler alynyp tastalady. Shekteýlerdi alyp tastaýdyń kelesi kezeńi 13 naýryzǵa josparlanǵan.
Polsha bıligi 1 naýryzdan bastap koronavırýs shekteýleriniń kópshiligin alyp tastaıdy. Alaıda, adamdar arasyndaǵy áleýmettik qashyqtyq saqtalmaıtyn jerlerde betperde rejımi, oqshaýlaný jáne karantın sharalary saqtalady.
Italııa aýrýhanalaryna koronavırýs juqtyrǵan naýqastar sany 16,2% - ǵa azaıǵan. 25 aqpandaǵy málimet boıynsha, koronavırýs juqtyrǵan 154 013 adam kóz jumǵan. Qaıtys bolǵandar men saýyǵyp ketkenderdi esepke alǵanda, indettiń búkil kezeńinde koronavırýs juqtyrǵandardyń jalpy sany 12 651 251 adam, bul el halqynyń 21%-dan astamyn quraıdy. Elde 1 naýryzdan bastap barlyq sheteldik azamattar úshin karantın alynyp tastalady. Italııa aýmaǵyna kirý úshin vaktsınalaý qujaty, koronavırýsqa teris test nátıjesi ǵana qajet.
Pandemııa bastalǵannan beri Grýzııada koronavırýstan qaıtys bolǵandardyń sany 16 myńnan asty. Onyń 5 096-sy (naýqastardyń jalpy sanynyń 4% - dan astamy) aýrýhanalarda emdelýde. 1 125 naýqastyń jaǵdaıy aýyr, 287 ÓJJ apparattaryna qosylǵan.
Moldovada sońǵy táýlikte 1129 adamda koronavırýs anyqtaldy. Osylaısha, elde pandemııa bastalǵaly beri indetti juqtyrǵandar sany 499 myńǵa jetti. Koronavırýs týdyrǵan asqynýlardan 21 adam kóz jumdy (barlyǵy 11 157 adam). Eldegi aýrýhanalarda 1430 adam koronavırýstan emdelip jatyr. Sonymen qatar 142 naýqastyń jaǵdaıy óte aýyr, 7 naýqas jasandy tynys alý apparatyna qosylǵan. Taǵy 10 267 adam úı jaǵdaıynda emdelip jatyr.
Koreıada bir kúnde 170 myń adamnan koronavırýs anyqtaldy. Epıdemıologtar vırýstyń kúrt ósýin qańtar aıynyń ortasynan bastap «omıkron» shtamyn juqtyrýshylar sany basym bolýymen túsindiredi. Qazirgi tańda elde 480 juqtyrǵan adam óte aýyr jaǵdaıda emdelýde. Sondaı-aq 5 jastan 11 jasqa deıingi balalardy ımmýndaý úshin «Pfizer» preparatyn qoldaný maquldandy. Turǵyndardyń 86%-dan astamy ekpe alǵan.
Álem elderinde vaktsınalaý qalaı júrip jatyr
Eýropalyq dárilik zattar agenttigi (EMA) qajet bolǵan jaǵdaıda 12 jastan asqan jasóspirimderge «Comirnaty» vaktsınasynyń býsterlik dozasyn engizý jónindegi usynysty maquldady.
«Our world in data» zertteý uıymynyń dereginshe, búginde álem halqynyń 62,6%-y COVID-19 vaktsınasynyń kem degende bir dozasyn aldy. Al dúnıejúzi boıynsha 10,67 mıllıard doza qoldanylǵan. Qazirgi tańda kúnine 30,92 mıllıon doza egiledi. Tabysy tómen elderdegi adamdardyń tek 12,3%-y ǵana kem degende bir dozany qabyldaǵan.
Tómendegi dıagrammada álem boıynsha vaktsınanyń tek birinshi dozasyn alǵandar men tolyqtaı vaktsınatsııalanǵan memleketterdiń derekteri paıyzben kórsetilgen.
Dıagrammaǵa kóz salsaq, álem boıynsha tolyqtaı vaktsına alǵan elderdiń alǵashqy úshtiginde Arab Ámirligi, Portýgalııa jáne Kýba memleketteri tur. Arab ámirliginde halyqtyń 99%-y vaktsınanyń alǵashqy dozasyn alsa, Portýgalııada - 95%-y, Kýbada halyqtyń 94%-yna birinshi dozasy egilgen.
Al halqynyń eń az bóligi vaktsına alǵan elder qataryna Afrıka elderi, atap aıtsaq, Egıpet, Efıopııa jáne Nıgerııa kiredi.
Sondaı-aq, joǵarydaǵy kestege COVID-19 qarsy kúndilikti vaktsınasynyń tolyq dozasyn alǵan elder kórsetilgen. Olardyń úshtiginde Úndistan, AQSh jáne Indonezııa memleketteri ornalasqan.
Qazaqstanda «qyzyl» aımaqta eshbir óńir qalǵan joq.
Elimizde 25 aqpandaǵy jaǵdaı boıynsha, koronavırýstan 24 778 adam (23 689 KVI+ jáne 1 089 KVI-) emdelip jatyr, onyń ishinde 3 054 naýqas statsıonarda, 21 724 naýqas ambýlatorııalyq deńgeıde em qabyldaýda.
Qazirgi tańda koronavırýsqa qarsy vaktsınanyń I komponentin 9 374 285 adam, II komponentin 8 972 423 adam saldyrdy.
Aıta keteıik, Almaty qalasynyń sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamentiniń málimdeýinshe, elimizde qoronavırýs juqtyrǵan «qyzyl mártebesi» bar adamdar úshin karantın kezeńi 14 kúnnen 10 kúnge deıin qysqartyldy. Bul statýs COVID-19-ǵa PTR-testileýdiń oń nátıjesi alynǵan sátten bastap 10 kún ótkenge deıin saqtalady. 10 kún ótkennen keıin bul adamdar osy ýaqyt kezeńinde COVID-19-ǵa PTR-testileýdiń oń nátıjesin alýyna qaramastan, sońǵy 3 aı boıy saqtalatyn «jasyl» mártebege aýystyrylady.
Venera Jolamanqyzy