BUU: Adamdar jumys kúniniń shamadan tys uzaqtyǵynan zardap shegedi
BUU-nyń eki jetekshi mekemesiniń jańa birlesken zertteýi kórsetkendeı, kóp jumys isteý kásibı aýrýlardyń qaýip faktoryna aınalǵan.
Environment International jýrnalynda jarııalanǵan zertteýdi Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy (DDSU) jáne Halyqaralyq eńbek uıymy (HEU) júrgizdi. Bul –jumys kúniniń shamadan tys uzaqtyǵynan bolatyn ólim men aýrýdy jahandyq taldaýdyń alǵashqy áreketi.
Máselen, 2016 jyly ınsýlt pen júrektiń ıshemııalyq aýrýynan 745 000 adam qaıtys boldy. Olardyń barlyǵy aptasyna keminde 55 saǵattan jumys istegen. Bul kórsetkish 2000 jylmen salystyrǵanda 29 paıyzǵa kóp. Artyq jumys isteıtin adamdardyń sany kún sanap ósip keledi jáne qazirgi ýaqytta álem halqynyń 9 paıyzyn quraıdy.
Sonymen birge, zertteýshiler aptasyna 55 saǵat nemese odan da kóp jumys jasaıtyndarda 35-40 saǵat jumys isteıtinderge qaraǵanda ınsýlt qaýpi shamamen 35 paıyzǵa, al júrektiń ıshemııalyq aýrýy qaýpi 17 paıyzǵa artatynyn anyqtady. Jańa taldaý COVID-19 pandemııasy kezinde jumys ýaqytyn uıymdastyrý máselesi kóterilgendikten júrgizilýde.
«COVID-19 pandemııasy kóptegen adamdardyń jumysyn aıtarlyqtaı ózgertti, – dedi DDU bas dırektory doktor Tedros Adhanom Gebreııýs. – Qashyqtan jumys jasaý kóptegen salada qalypty jaǵdaıǵa aınaldy. Kóptegen kásiporyndar aqshany únemdeý maqsatynda jumysty toqtata turýǵa nemese tolyǵymen jabýǵa májbúr boldy, al jalaqy alatyn adamdar uzaq jumys isteýge májbúr».
Sarapshylardyń aıtýynsha, er adamdar áıelderge qaraǵanda jumys júktemesi saldarynan jıirek óledi: olar jumyspen baılanysty ólimniń 72 paıyzyn quraıdy. Shamadan tys jumys júktemesi, ádette egde jastaǵylarǵa áser etedi.
Mysaly, ólimniń kópshiligi 60-79 jas aralyǵyndaǵy adamdar arasynda tirkelgen, olar 45 pen 74 jas aralyǵynda aptasyna 55 saǵattan artyq jumys istegen. Sondaı-aq jumys saldarynan densaýlyǵy syr beretinderdiń eń kóp bóligi Batys Tynyq muhıty men Ońtústik-Shyǵys Azııa aımaǵynyń turǵyndary ekeni belgili boldy.