«Býrabaı» ulttyq parkinde tuqymdyqqa qaraǵaı búrin jınaý maýsymy bastaldy
Qys mezgilinde ormanshylar ony keptirip, sosyn tuqymyn alyp, kóktemde tálimbaqqa egedi de, kóshetterin ósiredi.
«Ulttyq park – emge dárý aýasymen áıgili qaraǵaıly orman. Alqaptyń fıtontsıdteri ártúrli ókpe aýrýlaryna taptyrmaıtyn shıpa. Biraq ormandy kútip-baptaýdyń qanshalyqty beıneti mol sharýa ekenin kópshilik bile bermeıdi. Aǵashtarǵa túrli zaqym keledi, órtten zardap shegedi, bara-bara kári aǵashqa aınalady... Ormannyń tabıǵı qalpyn saqtaý úshin ulttyq park qyzmetkerleri kóktem saıyn tálimbaqta eki jyl ósirilgen kóshetterdi ormanǵa otyrǵyzady» - deıdi dırektordyń orynbasary, bas ormanshy Baýyrjan Mahmetov.
Qaraǵaı búrin jınaý jáne óńdeý mashaqaty kóp jumys. Ulttyq park qyzmetkerleri ony qarasha men naýryz aralyǵynda teredi. Sapasy qanshalyqty bitik shyǵýyna baılanysty, ár jyly árqalaı bolady.
Terip alǵannan keıingi óńdeýdiń tolyq tsıkli olardy suryptaý, tuqymyn alý, tazartý, belgili bir deńgeıge deıin keptirý (12-15% ylǵal) syndy kezeńderden turady. Sodan soń ǵana daıyn tuqymdar tálimbaqqa egilip, kóshet ósiriledi. Keıinirek óskinder orman ýchaskelerine otyrǵyzylady.
Osylaısha, tynymsyz eńbektiń arqasynda kishkentaı búrden jaıqalǵan qaraǵaıly orman paıda bolady. Alaıda, keıbir turǵyndar jańa jyl qarsańynda shyrshalardy kesip, tabıǵat sulýlyǵyna nuqsan keltirip jatyr.
«Biz mańdaı terimizben ósirgen qaraǵaılardy otaýǵa jol bermeımiz! «Býrabaı» ulttyq saıabaǵynyń búkil aýmaǵy táýlik boıy teplovızormen jabdyqtalǵan tsıfrly SMART júıesiniń baqylaýynda ekenin brakonerlerdiń esine salǵym keledi. Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly kodekske sáıkes, erekshe qorǵalatyn tabıǵı aýmaqtarda ósetin aǵashtar men butalardy zańsyz keskeni nemese búldirgeni úshin jekelegen adamdarǵa – 30 AEK mólsherinde, shaǵyn kásipkerlik sýbektileriniń zańdy tulǵalaryna – 70 AEK mólsherinde aıyppul salynady. Oǵan qosa zańsyz kesilgen aǵashtary, kólik quraldary men brakonerlik quraldary túgel tárkilenedi», - dep eskertti «Býrabaı» MUTP bas ormanshysy Baýyrjan Mahmetov.