Búgingi AES-terde tehnologııalyq apattyń qaýpi nólge teń — Tımýr Joldybaev

<p>ALMATY. KAZINFORM — ıAdrolyq fızıka ınstıtýty ıadrolyq fızıka bóliminiń bastyǵy Tımýr Joldybaev Qazaqstanda AES salýdyń oń jáne teris tustary jaıynda pikir bildirdi.</p>

Tımýr Joldybaev elimizde buǵan deıin de AES salý baǵytynda talpynys bolǵanyn aıtady.

— Qazaqstanda energetıkalyq atom elektr stantsııasyn salý jobasy alǵash ret qolǵa alynyp otyrǵan joq. Alǵashqy talpynystar 90-jyldary jasaldy, biraq halyqtyń qarsylyǵyna tap boldy. Onyń sebepteri túsinikti. Qazaqstan uzaq jyldar boıy ıadrolyq qarýdy synaý alańy retinde paıdalanyldy, bul orasan zor aýmaqtyń ekologııasyna óte úlken zardabyn tıgizdi, — dep jazady Tımýr Joldybaev.

Sarapshynyń pikirinshe, qazirgi kezde jaǵdaı múlde basqasha. Búgingi salynǵan AES-terde tehnologııalyq apattyń qaýpi nólge teń.

— Polıgon jabyldy. Onyń aýmaǵy zerttelip, radıatsııalyq qaýip dárejesi boıynsha aımaqtarǵa bólindi. Nátıjesinde polıgon bolǵan jerdiń edáýir bóligi halyq sharýashylyǵynyń qajettiligine berilýge daıyndalyp jatyr. Qazirgi atom stantsııalarynyń qaýipsizdik deńgeıi edáýir ósti jáne tehnologııalyq apattardyń qaýpi nólge teń. Sonymen qatar, atom energııasyn óndirý ekologııalyq turǵydan eń taza tásil bolyp qala beredi. Qazirgi ýaqytta osylaı óndirilgen elektr energııasyna EO, Qytaı, Reseı elderinde jasyl mártebe berilgen, — deıdi ol.

Sondaı-aq ǵalym Qazaqstannyń ıadrolyq reaktorlardy paıdalanýda tájirıbesi mol ekenin atap ótti.

— Qazaqstan — ıadrolyq reaktorlardy paıdalaný tájirıbesi bar el. Uzaq jyldar boıy Aqtaý qalasynda BN-350 tuşytqysh reaktory jumys istedi, onyń jabylýy saıası sheshim boldy. ıAdrolyq fızıka ınstıtýty men Ulttyq ıadrolyq ortalyqtyń alańdarynda úsh zertteý reaktory tabysty jumys isteıdi. Bul Qazaqstanǵa ıadrolyq energııany beıbit maqsatta paıdalaný salasynda búkil qajetti quzyreti bar el bolýǵa múmkindik beredi. Ýran óndiriletin jáne atom stansalary úshin ıadrolyq otyn óndiriletin «Qazatomónerkásip» ulttyq kompanııasynyń kásiporyndaryn da atap ótken abzal. Bizde qajetti kadrlardy daıarlaýǵa bolatyn óndiristik alańdar bar. Men atom elektr stansasyn salýdyń jaǵymsyz jaqtaryna qaraǵanda oń tustaryn kórip otyrmyn, — dep túıindedi Tımýr Joldybaev.

Eske salaıyq, buǵan deıin Qazaqstan beıbit ıadrolyq reaktordy qalaı paıdalanyp jatqanyn jazǵanbyz.