Búgin QR Memlekettik syılyǵynyń laýreaty, akademık Ómirbek Joldasbekovke 90 jyl toldy

Foto: None
ALMATY. QazAqparat – Almatyda ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetinde memleket jáne qoǵam qaıratkeri, tehnıka ǵylymdarynyń doktory, osy joǵary oqý ornynda 1970-1986 jyldary aralyǵynda 16 jyl rektor bolǵan Ómirbek Joldasbekovtiń 90 jyldyq mereıtoıyna arnalǵan is sharalar bastaldy, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

Ýnıversıtet rektory Janseıit Túımebaev bastaǵan joǵary oqý ornynyń basshylyǵy, ǵylymı qoǵam ókilderi, Ómirbek Joldasbekovtiń otbasy músheleri, kezinde birge jumys istegen áriptesteri, dos-jarandary, shákirtteri jáne stýdentter akademıkti eske alyp, rýhyna taǵyzym etip eskertkishine gúl shoǵyn qoıdy.

Osy jerge jınalǵan qaýym aldynda sóılegen sózinde J.Túımebaev ýnıversıtette búgingi tańda júzege asyrylyp jatqan túrli jobalardyń kezinde Ó. Joldasbekov bastap ketken ıgi isterdiń zańdy jalǵasy ekendigin atap ótti.

«Ómirbek Joldasbekov ǵylym men qoǵamdyq jumystardy qatar alyp júrgen kórnekti tulǵa bolǵan. Ol Qazaq ulttyq ýnıversıteti qalashyǵynyń negizin qalap, ony álemdik deńgeıge kóterip ketti. Ol kisiniń ǵylymı mektebi qazirgi tańda da jemisti eńbek etip keledi. Al ómir joly, sińirgen eńbekteri búgingi urpaqqa qashanda úlgi», -dedi ýnıversıtet rektory.

Sonymen qatar, mereıtoı aıasynda Ó.A. Joldasbekov atyndaǵy stıpendııalardy tapsyrý rásimi, matematıka jáne mehanıka boıynsha zertteý jobalarynyń halyqaralyq baıqaýy ótedi.

Qoǵam jáne memleket qaıratkeri, ǵalym, tehnıka ǵylymdarynyń doktory, professor, Qazaqstan Ǵylym akademııasynyń akademıgi, Qazaqstannyń eńbek sińirgen ǵylym qaıratkeri, S.Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń (qazirgi ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti) Qurmetti professory, Qazaqstan Memlekettik syılyǵynyń laýreaty Ómirbek Aryslanuly Joldasbekov 1931 jyly 1 naýryzda Túrkistan oblysy, Saıram aýdany, Qyzylsý aýylynda dúnıege keldi.

1954 M.Lomonosov atyndaǵy Máskeý memlekettik ýnıversıtetin bitirgen.

1954-1958 jyldary - Qazaq hımııa-tehnologııa ınstıtýtynyń oqytýshysy, aǵa oqytýshysy, mehanıka fakýltetiniń dekany. 1958-1962 jyldary - Máskeý toqyma ınstıtýtynyń aspıranty, assıstenti. 1962-1970 jyldary - Qazaq polıtehnıka ınstıtýtynyń (qazirgi Qanysh Sátbaev atyndaǵy Qazaq ulttyq tehnıkalyq ýnıversıteti) aǵa oqytýshysy, dotsenti, kafedra meńgerýshisi, dekany, prorektory.

1970-1986 jyldary - Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń (qazirgi ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti) rektory. Qazaq memlekettik ýnıversıteti qalashyǵynyń salynýyna uıytqy bolyp, kóptegen jańa kafedralardyń ashylýyna basshylyq jasady. 1986-1988 jyldary - Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń qoldanbaly matematıka kafedrasynyń meńgerýshisi. 1988-1994 jyldary - Qazaqstan Ǵylym Akademııasynyń Mehanıka jáne mashınataný ınstıtýty zerthanasynyń meńgerýshisi, dırektory, qurmetti dırektory.

1994-1995 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesiniń depýtaty, Ǵylym, blim jáne jańa tehnologııalar jónindegi komıtetiniń tóraǵasy. 1995-1996 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtaty. 1996 jyldan ómiriniń sońyna deıin Parlament Májilisiniń depýtaty, Áleýmettik-mádenı damý jónindegi komıtetiniń tóraǵasy qyzmetterin atqarǵan.

Ol 1991 jyly Halyqaralyq ınjenerlik akademııanyń vıtse-prezıdenti, 1993 jyly Islam elderi ınjenerlik akademııasynyń vıtse-prezıdenti, 1997 jyly Amerıka ınjener-mehanıkter qoǵamynyń múshesi bolyp saılanǵan. Qazaqstan Respýblıkasy Injenerlik akademııasynyń negizin qalap, onyń tuńǵysh prezıdenti boldy.

1970 jyly Ómirbek Aryslanuly 39 jasynda S. M. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń rektory bolyp taǵaıyndaldy. Ol basqarǵan jyldary oqý orny KSRO-da úzdikter qataryna qosylyp, JOO álemdik qaýymdastyǵyna tanyldy. Ǵalym bar ǵumyryn mashına men mehanızmderdiń ǵylymı teorııasyn zertteýge arnady. Nátıjesinde óndiristiń ártúrli salalarynda paıdalanylatyn tıimdiligi joǵary jańa kótergish jáne tıeý qurylǵylary men robottar paıda boldy.

Ó.Joldasbekov 30 oqýlyq pen oqý quraldaryn, 400-den asa ǵylymı jumys pen 8 monografııa jazǵan.120 avtorlyq kýálándyrý men sheteldik patentterdiń avtory. Sonymen qatar, akademık ǵalymdardyń arasynda alǵashqylardyń biri bolyp ǵylymı termınologııany qazaq tiline aýdardy.


Seıchas chıtaıýt