Búgin aqyn Muhtar Shahanov 80 jasqa toldy
1942 jyldyń 2 shildesinde qazirgi Túrkistan oblysy Tóle bı aýdany Qasqasý aýylynda qazaqtyń kórnekti aqyny Muhtar Shahanov dúnıege kelgen bolatyn. Ol kópshilikke tili jatyq, qısyny tastaı, oıy shymyr óleńderimen ǵana emes, sheshýshi sátterde batyl áreket etetin táýekelshil minezimen de tanymal. Jurt arasynda 1986 jylǵy Jeltoqsan oqıǵasynyń shyndyǵyn ashýǵa túrtki bolǵan adam osy Muhtar Shahanov degenge saıatyn túsinik bar.
Bir anyǵy, Máskeý tórinde Jeltoqsan shyndyǵynyń ashylýyn talap etip sóz sóılep, keıin oqıǵany tergeý komıssııasyna jetekshilik etken Muhtar Shahanov bolatyn.
Táýelsizdik jyldary qazaq tiliniń janashyry, dil maıdanynyń sardary retinde repýtatsııa qalyptastyrǵan aqyn Parlament Májilisiniń depýtaty, Qazaqstannyń Qyrǵyz Repsýblıkasyndaǵy Elshisi sııaqty jaýapty qyzmetterdi atqardy.
Qazaq ádebıetindegi Muhtar esimin arqalaǵan úsh alyptyń biri sanalatyn aqyn uzaq jyldar boıy «Jalyn» jýrnalyn basqardy.
Kez kelgen býynnyń ókili óleńderin jatqa oqıtyn Muqaǵalıdan keıingi tanymal aqyn da osy Muhtar Shahanov deýge bolady. Ásirese «Otyrardyń kúıreýi», «Everestke shyǵý», «Ǵashyqtyq ǵalamaty», «Erkekter jyry», «Sulýlyqty seziný nemese Ǵabıden Mustafınmen qarttyq jaıly áńgime», «12-3=?», «Arman», «Shyń basyndaǵy oqıǵa, «Dostyq ólkesiniń zańy», «Jigerlendirý nemese ózin baqytsyzbyn dep eseptegen jigitke jaýap», «TJ-lar», «Tórt ana», «Kosmopolıt qazaqtar» sııaqty óleń-dastandary el aýzynan túspeı keledi.
Bıyl onyń ádebıetke, ult rýhanııatyna, túrki yqntymaǵyna sińirgen eńbegi eskerilip, Ulytaý tórinde ótken Ulttyq quryltaıdyń alǵashqy otyrysynda Qazaqstannyń Eńbek Eri ataǵy berildi.
Qazaq valsiniń koroli atanǵan Shámshi Qaldaıaqov pen Muhtar Shahanovtyń shyǵarmashylyq tandemi birneshe býynnyń súıikti repertýaryna aınalǵan ómirsheń ánderdi jaryqqa shyǵardy.
Al «Aral qasireti» áni ótken ǵasyrdan beri qazaqtyń basty ekologııalyq problemasy bolyp kele jatqan Aral tragedııasynyń muńdy gımnine aınaldy.
Aqyn rýhanı ortaǵa Shyńǵys hannyń tarıhı róli men tarıhı tulǵasyna qatysty daý-janjaldarmen de tanymal.
Aqynnyń qysqasha ómirbaıany mynadaı:
• 1969 jyly Shymkent pedagogıkalyq ınstıtýtyn bitirgen.
• 1960-65 jyldary «Ońtústik Qazaqstan» gazetinde, 1965-70 jyldary «Lenınshil jas» gazetinde, 1971-75 jyldary respýblıkalyq televızııa, radıo redaktsııalarda jumys istedi
• 1976 jyldan Qazaq KSR Mınıstrler Keńesiniń baspa, polıgrafııa jáne kitap saýdasy jónindegi memlekettik komıtetinde bólim bastyǵy boldy.
• 1984 jyly - «Jalyn» almanaǵynyń bas redaktory.
• 1986 jyly - «Jalyn»jýrnalynyń bas redaktory.
• 1993-2003 jyldary QR Qyrǵyz Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi qyzmetinde boldy.
• 2004-2007 jyldary QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty.
Foto: arasha.kz