Brıýsselde Prezıdent Toqaevtyń kezindegi Qazaqstan men Eýroodaqtyń qarym-qatynasy talqylandy
Sársenbide «EurActiv» aqparattyq-analıtıkalyq portalynyń saıtynda «Qazaqstannyń jańa basshylyǵy: EO men Qazaqstan arasyndaǵy qarym-qatynasqa yqpaly qandaı» taqyrybynda semınar ótti. QR Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary Roman Vasılenko semınar barysynda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń bastamalarynyń «birqatar áleýmettik-ekonomıkalyq reformalar júzege asyrylǵan transformatsııalyq protsess» ekenin atap ótti. Ol semınarǵa qatysýshylardyń esine Qazaqstan Prezıdentiniń «Elimizdiń qoǵamdyq-saıası ómirin modernızatsııalamaı, tabysty ekonomıkalyq reformalardy júrgizý múmkin emes» degen tujyrymyn eske saldy.
SІM basshysynyń orynbasary eýropalyq aýdıtorııany elimizdiń Prezıdenti retindegi Qasym-Jomart Toqaev qyzmetiniń alǵashqy nátıjelerimen tanystyrý úshin semınarda sóz sóıleý múmkindigin paıdalandy.
R.Vasılenko Memleket basshysynyń Ulttyq qoǵamdyq senim keńesin qurý týraly bastamasyna nazar aýdardy. Onyń maqsaty qoǵam ókilderimen keń talqylaýǵa negizdelgen usynystar men usynystar ázirleý bolyp otyr.
«Bul ınstıtýttyń qurylýy - álemniń barlyq qurlyqtarynda narazylyqtardyń órship turýymen tuspa-tus keldi. Bizdiń kóptegen problemamyzdyń eshqandaı ereksheligi joq, biraq biz áli de olardy tyńdaýǵa jáne halqymyzdyń ómirin jaqsartý úshin qoldan kelgenniń bárin jasaýǵa tyrysamyz», - dep atap ótti laýazymdy dıplomat.
Onyń aıtýynsha, Qazaqstannyń ekonomıkasyn odan ary nyǵaıtý sharalaryn qoldana otyryp, elimizde áleýmettik ózgeristerdi engizý kózdelip otyr.
«2019 jyl - bul turǵyda óte sátti bolǵanyn erekshe atap ótemin» , - dedi ol jınalǵandardy Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir makroekonomıkalyq kórsetkishterimen tanystyra otyryp.
Máselen, Dúnıejúzilik bank jarııalaǵan bıznesti júrgizýdiń jeńildigi ındeksinde Qazaqstan 190 eldiń ishinen 25-shi orynǵa taban tirep, óz pozıtsııasyn jaqsartyp otyr. Ol reıtıngte bizdiń el Frantsııa, Ispanııa jáne Japonııa, Reseı, Qytaı, Úndistan sııaqty negizgi ekonomıkalarǵa qaraǵanda qolaıly memleket retinde aldyńǵy qatardan kóringen. Sonymen qatar, «Moody's» halyqaralyq reıtıng agenttigi Qazaqstannyń ekonomıkasyn boljamdy «turaqty» deńgeıden «pozıtıvti» deńgeıge kótergen. Qazaqstannyń JІÓ-niń naqty ósimi shamamen 4 paıyzdyq deńgeıde qalatyny boljanǵan. Bul rette ekonomıkanyń kómirsýtekti emes sektorynyń ósip kele jatqanyn erekshe atap ótý kerek.
Qazaqstannyń Eýropalyq odaqpen «únemi damyp kele jatqan» baılanysy týraly aıta kele Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary semınarda 2015 jyly qol qoıylǵan Qazaqstan men EO arasyndaǵy keńeıtilgen seriktestik pen yntymaqtastyq týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý protsesin Eýropalyq odaqqa múshe barlyq elder aıaqtaǵanyn habarlady.
«Endi biz tıisti sheshimdi EO Keńesiniń merziminen buryn qabyldaýyn kútemiz. Bul ishki protsedýralardyń aıaqtalǵanyn jáne Kelisimniń kúshine enetinin bildiredi. Atalmysh qujat Eýropalyq odaq pen Qazaqstan arasyndaǵy tıimdi yntymaqtastyqtyń jańa paraǵyn ashady», - dep túsindirdi qazaqstandyq dıplomat.
Óz kezeginde Saýda jónindegi Bas dırektorattyń Orta Azııa jáne Reseı boıynsha úılestirýshisi Djokelın Gıýıtton Eýropalyq odaqpen saýda jáne ınvestıtsııalyq yntymaqtastyq - Qazaqstannyń 10 jyl ishinde eń damyǵan 30 eldiń qataryna enýine kómektesetinine senim bildirdi.
Belgili bolyp otyrǵandaı, Qazaqstan - Eýropalyq odaqtyń Ortalyq Azııadaǵy eń iri saýda seriktesi: EO men aımaq arasyndaǵy saýdanyń shamamen 85 paıyzy Qazaqstanǵa tıesili.
Alaıda Saýda jónindegi Bas dırektorattyń Ortalyq Azııa jáne Reseı boıynsha úılestirýshisi bizdiń elge Eýropalyq odaq pen Qytaı arasyndaǵy saýda-sattyqtyń ósip kele jatqandyǵyn eskere otyryp, óziniń geografııalyq ornalasýy boıynsha kapıtaldandyrý úshin odan da kóp jumys júrgizý kerek dep sanaıdy.
«Bul úshin Qazaqstan úshin basty mindet - bul el tranzıttik dáliz ǵana emes, sonymen birge qosylǵan qundy qaıta quratyn orynǵa aınalýy kerek», - dedi Joselın Gıtton.
Joǵaryda aıtylǵandardy qorytyndylaı kele ol Eýropalyq komıssııa sońǵy aılarda Nur-Sultanmen qarym-qatynasta «aıtarlyqtaı ilgerileýshilikti» baıqap otyrǵanyn jáne yntymaqtastyqty tereńdetýdi kútetinin aıtty.
Óz kezeginde Eýropalyq syrtqy saıasat qyzmetiniń Ortalyq Azııa boıynsha basshysynyń orynbasary Fılıpp van Amersfort Eýropa men Azııa arasyndaǵy ózara is-qımyldy keńeıtýge arnalǵan bloktyq strategııaǵa negizdelgen yntymaqtastyqtyń úlken áleýeti týraly sóz qozǵady.
«Ótpeli kezeń júrip jatyr. Ol Qazaqstanǵa ekonomıkalyq ósimniń jańa modelin qurýǵa, baı memleket bolyp, saıası ózgeristerdi júzege asyrý úshin júıeli reformalar júrgizýge múmkindik beredi. Biz Qazaqstan Prezıdentiniń málimdemelerin quptaımyz», - dedi F. Amersfort R.Vasılenkonyń sózimen kelise kele.
Semınarda sóz alǵan Eýropalyq Parlamenttiń Ortalyq Azııa elderimen baılanys jónindegi ókildigi basshysynyń orynbasary, Eýropalyq Parlament depýtaty Andrıs Amerıks «Qazaqstan saıası jáne ekonomıkalyq turǵydan jáne aımaqtyq qaýipsizdik turǵysynan Ortalyq Azııadaǵy sheshýshi oıynshylardyń biri» ekenin jetkizdi.
Spıker Qazaqstan Prezıdentiniń 2 qyrkúıektegi Joldaýynda aıtqan bastamalaryn joǵary baǵalaı otyryp, Qazaqstanmen barlyq salada yntymaqtastyqty odan ári damytýǵa óz úlesin qosýǵa tyrysatyndyǵyn basa aıtty.
Aıta ketý kerek, Qazaqstannyń syrtqy eldermen saýdasynyń jartysyna jýyǵy EO-men jolǵa qoıylǵan. Osy jyldyń 9 aıynda ózara saýda 23,8 mıllıard dollardy qurady. 2019 jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda EO-dan Qazaqstan Respýblıkasyna tartylǵan tikeleı sheteldik ınvestıtsııalardyń kólemi 5,4 mlrd dollarǵa jetti.