«Bir beldeý, bir jol»: qazaq-qytaı birlesken bastamasyna – 10 jyl

<p>Myńdaǵan shaqyrymǵa sozylǵan bul joldyń tarıhy tereńde jatyr. Bul jolmen túıelerden bastap, Qytaı-Eýropa júk poıyzdaryna deıin Shyǵys pen Batys arasynda ártúrli tásildermen taýarlar úzdiksiz tasymaldanyp keledi.</p>

Bul dálizdiń alǵashqy jol salýshylary shól dala, kólder men muhıttardy kesip ótip, ózara árekettestik pen baılanys úshin kópir saldy. Búginde «Bir beldeý, bir joldyń» negizin qalaǵandar mádenı jáne geografııalyq shekaralardy eńserip, Qytaıdy álemmen baılanystyryp keledi.

Bıyl «Bir beldeý, bir joldy» birlesip salý bastamasynyń usynylǵanyna 10 jyl toldy – Qytaı men álem damyp kele jatqan Uly Jibek jolynyń jańa betterin jazý otyr. 

10 jyl buryn Qazaqstan astanasynda QHR tóraǵasy Sı Tszınpın «Jibek jolynyń ekonomıkalyq beldeýin» birlesip salý usynysyn aıtty. Qazaqstan jurtshylyǵy Qytaı basshysynyń ıdeıasyn qoldady. 10 jylda eki memlekettiń basshysynyń jeke qoldaýy jáne birlesip basshylyq etýiniń arqasynda Qytaı men Qazaqstan qos eldiń halqyna paıda tıgizip, olardyń ortaq damýyna sep bolǵan birneshe ondaǵan birlesken iri jobany sátti iske asyrdy.

«Bir beldeý, bir joldyń» birlesken qurylys tujyrymdamasy kóptegen baǵyttardy qamtyp, Qytaı men Qazaqstannyń ártúrli salalarda yntymaqtastyǵyn nyǵaıtýǵa perspektıvalar ashady. 2014 jyldyń qarasha aıynda Qazaqstan Qytaıdyń «Bir beldeý, bir jol» bastamasymen úndesetin «Nurly jol» jańa ekonomıkalyq saıasatyn usyndy. Bul baǵdarlamalar uqsas jáne bir-birin ózara tolyqtyryp otyr.

Ideıany birlesip júzege asyrý Qazaqstan ınfraqurylymynyń damýyna, ásirese Qytaı men Qazaqstan arasyndaǵy tranzıttik avtomobıl jáne temirjol tasymaly, sondaı-aq halyqaralyq mýltımodaldy tasymaldyń artýyna septigin tıgizip, Qazaqstan damýyn jedeldetýge jáne túrli salalardaǵy ekijaqty yntymaqtastyqty keńeıtýge negiz saldy.

Bıylǵy jyldyń qazan aıynda Beıjińde «Bir beldeý, bir jol» bastamasy aıasynda halyqaralyq yntymaqtastyqtyń joǵary deńgeıdegi 3-shi forýmy ótti. Bul oqıǵa atalǵan jobanyń onjyldyq mereıtoıyna oraılastyrylǵan eń saltanatty sharalardyń biri ǵana emes, sondaı-aq «Beldeý men joldy» birlesip salý baǵytyndaǵy yntymaqtastyqty talqylaýǵa múmkindik beretin mańyzdy platforma boldy.

«Bir beldeý, bir jol» aıasyndaǵy halyqaralyq yntymaqtastyq jónindegi joǵary deńgeıdegi 3-shi forýmǵa oraı Qytaı halyqaralyq qoǵamdastyqpen birlesip qol jetkizgen nátıjelerin shyǵaryp, ózara almasý men yntymaqtastyqty nyǵaıta túsedi, jobanyń joǵary sapaly birlesken qurylysyn odan ári damytý joldaryn pysyqtaıdy, sondaı-aq elder arasyndaǵy ózara tıimdilik pen ortaq paıdaǵa, halyqtar arasyndaǵy dostyq pen mádenı jaqyndyqqa jáne ózara bilim berýge negizdelgen «Jibek joly» dáýiriniń jańa taraýyn ashady.

«Bir beldeý, bir jol» bastamasy jahandyq damý úshin seriktestikterdi qalyptastyrýǵa serpin beredi dep kútilýde.