BQO: Jer zańnamasyna baılanysty usynys-tilekter eskeriletin bolady - Senat depýtattary (FOTO)
Osyǵan deıin Tasqala, Zelenov aýdandary men Oral qalasynda kezdesýler ótkizgen R.Ahmetovtyń aıtýynsha, qatyp qalǵan eshteńe joq. Zańdar qabyldanǵan kezde olardyń shıkileý tustary bolýy yqtımal. Sondyqtan halyqtyń pikirin eskere otyryp, olardy tolyqtyryp, ózgerister engizýge bolady.
«Qazirgi kezde Qazaqstanda 100 mln. ga jer qazaqstandyq azamattarǵa jalǵa berilse, sonyń 1,3 mln. gektary ǵana jekeniń menshiginde. Taǵy 100 mln. gektar jer memleket qorynda saqtaýly. Tek sonyń 1,7 mln. gektaryn sheteldikterge jalǵa berý týraly aıtyldy. Osy oraıda kezdesýler kezinde 25 jylǵa emes, 15 jylǵa berip kórý jóninde usynystar aıtylýda. Sodan keıin ol jerdiń ıgerilýine qaraı sheshim qabyldansa, deıdi. Qalaı bolǵanda da, áńgimeniń toqeteri bos jatqan jerlerge qarajat salyp, tıimdi paıdalanýda. Ol jerde sapaly ónim óndirilse, muny eksportqa shyǵarýǵa bolady. Halyqqa jumys tabylyp, bıýdjetke salyq túsedi. Al shekaralyq jerler sheteldikterge múldem berilmeıdi. Batys Qazaqstan oblysynyń kóp jeri shekaralas aýmaqta bolǵandyqtan, bul jaǵynan qaýip joq», dedi E.Muqaev.
Kezdesý barysynda Jer zańnamasynyń jerdi jalǵa alý jáne jeke menshik ıeligine berý jónindegi tustaryn áli de naqtylaı túsý, ózgertý jóninde usynystar aıtyldy. Aıtalyq, Jer kodeksi 23-babynyń 1-tarmaǵynda «... jer ýchaskeleri azamattar men memlekettik emes zańdy tulǵalarǵa jeke menshikke berilýi múmkin» dep aıtylǵan. ıAǵnı onda Qazaqstan azamattary dep naqty kórsetilmegen. Sol sekildi osy baptyń 4-tarmaǵynda: «Taýarly aýyl sharýashylyǵy óndirisin júrgizýge jáne orman ósirýge arnalǵan jerdi qospaǵanda, osy baptyń 3-tarmaǵynda kórsetilgen maqsattar úshin jer ýchaskeleri sheteldikterdiń, azamattyǵy joq adamdardyń jáne sheteldik zańdy (memlekettik emes) tulǵalardyń jeke menshiginde bolýy múmkin» delingen. Ol qandaı kólemdegi jerler bolýy múmkin? Oǵan qosa 24-baptyń 5-tarmaǵyna sáıkes (5. Aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jer ýchaskesiniń menshik ıesi Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattyǵynan shyqqan kezde, azamattyqtan shyqqan kezden bastap úsh aı ishinde menshik ıesiniń tańdaýy boıynsha jer ýchaskesi ıelikten shyǵarylýǵa tıis nemese jer ýchaskesine quqyq on jylǵa deıingi merzimge jaldaý shartymen ýaqytsha jer paıdalaný quqyǵyna qaıta resimdelýge tıis ne jergilikti atqarýshy organnyń kelisimimen jer ýchaskesi osy ýchaskeni memleketten (menshik ıesinen) satyp alǵan baǵa boıynsha jer ýchaskesiniń baǵasy tólene otyryp, memleket menshigine qaıtarylady) menshik ıesi jerdi úsh aı ishinde óz tańdaýy boıynsha onyń qandaı kúıde ekendigine qaramastan, memleketke bastapqy baǵasymen qaıtadan satyp ta kete alady eken. Eń bastysy, sheteldikterdiń zańnyń osyndaı tustarynyń arasynan sańylaý tabýyna jol berilmeýi kerek.
Sonymen qatar júzdesýde úsh tildi engizýdiń ádis-tásilderin ózgertý kerektigi sóz boldy. Mysaly, fızıka-matematıka, jaratylystaný pánderin aǵylshyn tilinde oqytýdyń qısyny qandaı, odan da aǵylshyn tili saǵattaryn kóbeıtip, tereńdete oqytý áldeqaıda tıimdi bolar ma edi. Eń bastysy, memlekettik tilge basymdyq bere otyryp, qalǵan eki tildi de balanyń jas ereksheligine qaraı meńgertý qajettigi áńgime arqaýyna aınaldy.
Senat depýtattary Batys Qazaqstan oblysyndaǵy kezdesýler kezinde ortaǵa salynǵan qundy usynys-tilekterdiń barlyǵy da Parlamentke jetkiziletinin, sonymen qatar Úkimet pen mınıstrlikterge saýal retinde joldanatynyn atap ótti.