BQO: tarıhı Han ordasynda restavratsııalyq jumystar jalǵasyn tabady
BQO mádenıet basqarmasy basshysynyń orynbasary Qýanyshbek Muhanǵalıevtiń óńirlik kommýnıkatsııalar qyzmeti alańynda ótken brıfıngide málim etkenindeı, bıyl qurylǵanyna 220 jyl tolǵan Bókeı handyǵy – elimizdegi Shyńǵys han urpaqtary bılik qurǵan eń sońǵy memlekettik qurylym.
Bókeı sultan negizin qalap, onyń uly Jáńgir irgesin keńeıtken handyqtyń keıin «Tuńǵyshtar mekenine» aınalǵany málim. Qazaq jerindegi tuńǵysh mýzeı men arhıv, jármeńke men dárihana, mektep pen qazynashylyq mekeme jáne basqa ǵımarattar osynda boı kóterdi. Naryn
qumyndaǵy qaraǵaıly orman – elimizdiń qaıtalanbas asyl murasy. Táýelsizdik jyldary Jáńgir hannyń saraıy qalpyna keltirildi.
«Han ordasyndaǵy osyndaı tarıhı-mádenı muralardy zertteý, saqtaý ári paıdalaný maqsatynda Mádenıet jáne sport mınıstrligimen birlesken jumystar júrgizilýde.
Sonyń ishinde tarıhı oryndardy restavratsııalaý jumystary respýblıkalyq bıýdjetten qoldaý taýyp, aldaǵy jyldyń josparyna da engizildi», dedi Q.Muhanǵalıev.
Onyń sózine qaraǵanda, Bókeı orda handary Bókeı men Jáńgirdiń ınaýgýratsııasy ótken Oral shaharynyń túbindegi «Han toǵaıy» óziniń irgetasyn Altyn orda kezeńinen tartady.
Edil-Jaıyq arasyndaǵy terrıtorııa kezinde Altyn Ordanyń epıtsentri bolǵan. Zertteýshiler sol dáýirde munda 210 qala bolǵandyǵyn alǵa tartsa, sonyń biri – Oral qalasy irgesindegi «Jaıyq qalashyǵy».
«HІІІ-HІV ǵasyrlarǵa tıesili arheologııalyq eskertkish Oral qalasynan 12 shaqyrymdaı jerden 2001 jyly tabyldy.
Karl Baıpaqov bastaǵan Qazaqstan, Reseı, Japonııa, Germanııa jáne basqa memeleketterdiń arheolog ǵalymdary ǵylymı zertteýlerin júrgizdi. Arhelogııalyq zertteýlerler nátıjesinde kesene, turǵynjaı men hamam orny, shyǵyr qumyralar, kógildir keramıka, qyzyl kirpishter, áshekeılengen taqtatas qaldyqtary tabyldy. Ótkizilgen ǵylymı zertteýler óńirimizde joǵary órkenıetti, óziniń óndirisi men qolóneri damyǵan ortalyq bolǵanyn jáne ortaǵasyrlyq qalalyq mádenıet qalyptasqanyn dáleldedi», dedi Q.Muhanǵalıev.