BQO-da sharýalar kıikke baılanysty tótenshe jaǵdaı engizýdi surap otyr
Bıyl óńirde shóptiń shyǵymy kóńil kónshitpeıdi. Jańa qyltıyp kele jatqan kókti sáýirdegi salqyndyq býyp tastaǵan. Onyń ústine ońtústik aýdandarda azyn-shoǵyn shyqqan shópti kıik tapap ketken. Shabyndyqqa shalǵy salǵan sharýalar qysqy mal azyǵyn qaıdan daıyndaryn bilmeı dal.
Bókeı ordasy aýdany Bórli aýylynyń turǵyny, «M.Boranbaev» sharýa qojalyǵynyń basshysy Myrzabaı Boranbaevtyń qum Narynnyń etegine egin salǵanyna bıyl úshinshi jyl.
Mal tuıaǵy tozdyryp, tek ızen men jýsan qalǵan jerdi elektr baqtashymen qorshapty. Іshine kúzdik qara bıdaı, arpamen qatar, túıejońyshqa, espartset, sýdan shóbin egipti.
Onyń sózine qaraǵanda, osy 140 gektardaı jerden myńdaǵan malǵa kerekti jemshópti oryp alam degen oıy bolǵan. Alaıda qaptaǵan kıik tynym berer emes. Kúni-túni mototsıklmen, mashınamen baǵyp júrgenniń ózinde jabaıy janýarlar ordan orǵyp, symnan sekirip, egisti otap jatyr.
«Kıik máselesi óte kúrdeli bolyp tur. Osynyń aldynda agronomdarmen eseptep qaraǵanda, ónimniń ár gektarynan 15 tsentnerden alamyz ba dep oılap edik. Endi kıik ótkennen keıin 5 tsentnerden alsaq ta, jaqsy bolar edi. Zardaby qatty bolyp tur. Bireý kelip shyǵynyńdy ótemeıdi. Osyǵan oraı Úkimetten demeýqarjy bola ma dep úmittenemiz. Biraq ol qanshalyqty sheshiletin másele ekendigi belgisiz», dedi Myrzabaı Boranbaev.
Qazirgi kezde oblysta mal azyǵyn daıyndaý jumysy jappaı júrip jatyr. Áıtse de shóptiń shyǵymy nashar.
«Qos traktormen tańnan keshke deıin shapqanda, 15 rýlon ǵana túsip tur. Ónim byltyrǵydan da az. Áıteýir jerdi tyrmalap jatyrmyz», deıdi bókeıordalyq mehanızator Jasulan Shákirov.
Kıikten Bókeı ordasyna kórshiles Kaztalov jáne Jánibek aýdandarynyń sharýalary da japa shegýde.
Jánibek aýdanynda arnaıy qurylǵan komıssııa aýyldardy aralap, shabylǵan shópti ólshep, shyǵyndy esepteýde.
«Úsh-tórt aýylda shóp joq. Osyǵan baılanysty Úkimetten kómek suraǵymyz keledi. Atap aıtqanda, ózge aýdandardan tasylatyn pishenniń tasymaldaý shyǵynyn ótese», deıdi Jánibek aýdandyq komıssııasynyń múshesi, fermer Baýyrjan Sabanov.
Alaıda aqbókennen keletin shyǵyndy óteý tetigi zańnamada qarastyrylmaǵan. Shyn mánisinde shyǵyn júzdegen mln teńgege jetedi.
Birqatar oblystardaǵydaı, ár analyq basqa 30 myń teńgeden sýbsıdııa tóleıin dese, oǵan oblystyq bıýdjettiń múmkindigi shekteýli.
Jýyrda Astanaǵa barǵan oblystyq máslıhat depýtattary QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Erbol Qarashókeevpen kezdesip, osy máseleni kótergen.
«Bizdiń aıtqanymyz, bıylǵy jaǵdaıdan, aldaǵy qystan qalaı shyǵamyz? Sýbsıdııalaýǵa qazirgi eseppen 10 mlrd-taı teńge kerek. Ondaı qarajat oblysta joq. Mınıstrdiń usynǵan joldary – kıikten zalal kelgen aýdandarǵa, aýyldarǵa tótenshe jaǵdaı jarııalaý. TJ arqyly tez bolady deıdi. Degenmen munyń bári – ýaqytta shara ǵana. Shuǵyl túrde kıik sanyn shektemese, keleshekte shabyndyq túgili, jaıylym jer bolmaýy múmkin. Aqbókender sońǵy jyldary qala mańyna deıin jetip, astyqty alqaptarǵa aýyz saldy. Dıqandar egin ekse, qyp-qyzyl shyǵynǵa batady, ekpese, paıdalanbaǵan jerdi memleket qaıtaryp alady. Ekologııa mınıstrimen de sóılestik. Bizdiń aıtyp otyrǵanymyz, búgingi kúni mln jarym kıik bolsa, tólimen qosqanda, 2 mln jarymǵa jetip qalady. Ol kelesi jyly 3 mln jarymǵa barady. Sodan keıin 5 mln-ǵa barady. Sonda biz qaıtemiz ? Onda sharýany múlde qoıyp, kıik ósirý kerek pe tek qana? Biraq naqty jaýap joq», dedi oblystyq máslıhat depýtaty Nurtaı Jumashev.
Qazirgi kezde oblys basshylyǵy kıikten zardap shekken sharýalarǵa kómektesýdiń joldaryn izdestirýde.