BQO-da memlekettik shekarany zańsyz kesip ótpek bolǵan 28 sheteldik ustaldy
QR UQK Shekara qyzmeti BQO boıynsha departamenti tárbıe ıdeologııalyq jumystary basqarmasy bastyǵynyń mindetin atqarýshy, podpolkovnık Darhan Dármenbekov óńirlik kommýnıkatsııalar qyzmeti alańynda ótken brıfıngte málim etkendeı, sonyń ishinde úsheýi Ázerbaıjan, segizi Ózbekstan, jeteýi Pákistan, bireýi Reseı, ekeýi Tájikstan, ekeýi Somalı eliniń azamattary bolyp shyqty. Olardyń barlyǵy sot sheshimderimen jaýapkershilikke tartyldy.
Darhan Sembekulynyń sózine qaraǵanda, bıyl oǵan qosa UQK jáne polıtsııa departamentterimen birlesken is-qımyl nátıjesinde zańsyz kóshi-qon baǵyty boıynsha 4 kanal anyqtaldy. Bulardy Reseı jáne Qazaqstan azamattary uıymdastyryp, basqarǵan.
Bul shekarada zańsyz kóshi-qonǵa baılanysty ózekti máseleler bar ekendigin kórsetedi. Birinshiden, memlekettik shekarany buzý oıymen júrgen azamattarǵa qosa, shekaralyq aımaqta turatyn keıbir turǵyndardyń jeńil tabysqa qyzyǵyp, olarǵa kómektesýi alańdatpaı qoımaıdy. Ókinishke qaraı, shekara aımaǵyndaǵy jergilikti turǵyndarmen aldyn alý, eskertý is-sharalary júrgizilgenine qaramastan, zańsyz kóshi-qonǵa qatysty áreketke barǵysy kelgen adamdar joq emes.
D. Dármenbekovtiń aıtýynsha, memlekettik shekarany buzýshylardyń sybaılastaryn eki sanatqa bólýge bolady. Birinshisi – shekara mańynda turatyn jergilikti turǵyndar. Negizinen jeke tasymaldaýmen aınalysatyn taksıster syıaqyǵa sheteldikterdi memlekettik shekaradan zańsyz ótkizýge tyrysady. Bul úshin aldyn ala daıyndalyp, jospar qurady. Keıde ýaqyt tyǵyz bolsa, ázirliksiz jolǵa shyǵady.
Ekinshi sanattaǵylar – uıymdastyrýshylar. Bylaısha aıtqanda, elimizde, sondaı-aq Ózbekstan men Reseıde turaqty baılanysy bar Qazaqstan jáne shetel azamattary. Bular Ózbekstannan Reseıge ótkisi keletinderdi Qazaqstan arqyly ári asyrady. Qazaqstanda bolǵan kezinde mundaı mıgranttar turǵyn úımen, negizinen jaldamaly pátermen qamtamasyz etiledi. Jedel organdardyń jumysynan habary bar uıymdastyrýshylar óz qaýipsizdigin oılap, áreketterin búrkemeleıdi. Olar negizinen shekaradan alysta otyryp uıymdastyrady, sodan keıin sheteldikterdiń shekaradan zańsyz ótýi úshin sol mańda turatyn turǵyndardyń kómegine júginedi.
Bul eki sanattaǵy azamattardyń basty oıy – jeńil jolmen baıý. Shyn mánisinde munyń qylmystyq qadam ekendigin eskere bermeıdi. Atap aıtqanda, QR QK 394-babyna (zańsyz kóshi-qondy uıymdastyrý) sáıkes mynadaı jaýapkershilik qarastyrylǵan:
1. Kólik quraldaryn, qoldan jasalǵan qujattar, turǵyn nemese ózge de úı-jaıdy berý, sondaı-aq azamattarǵa, sheteldikterge jáne azamattyǵy joq adamdarǵa Qazaqstan Respýblıkasynyń aýmaǵy boıynsha zańsyz kelý, ketý, oryn aýystyrý úshin ózge de qyzmetter kórsetý arqyly zańsyz kóshi-qondy uıymdastyrý múlki tárkilenip nemese onsyz, eki myń aılyq eseptik kórsetkishke deıingi mólsherde aıyppul salýǵa ne sol mólsherde túzeý jumystaryna ne alty júz saǵatqa deıingi merzimge qoǵamdyq jumystarǵa tartýǵa ne eki jylǵa deıingi merzimge bas bostandyǵyn shekteýge ne sol merzimge bas bostandyǵynan aıyrýǵa jazalanady.
2. Adam óziniń qyzmettik ókilettikterin paıdalanyp nemese adamdar toby aldyn ala sóz baılasyp jasaǵan dál sol is-áreket múlki tárkilenip nemese onsyz, belgili bir laýazymdardy atqarý nemese belgili bir qyzmetpen aınalysý quqyǵynan úsh jylǵa deıingi merzimge aıyra otyryp nemese onsyz, bes myń aılyq eseptik kórsetkishke deıingi mólsherde aıyppul salýǵa ne sol mólsherde túzeý jumystaryna ne bir myń eki júz saǵatqa deıingi merzimge qoǵamdyq jumystarǵa tartýǵa ne bes jylǵa deıingi merzimge bas bostandyǵyn shekteýge ne sol merzimge bas bostandyǵynan aıyrýǵa jazalanady.
3. Osy baptyń birinshi bóliginde kózdelgen, qylmystyq top jasaǵan is-áreket múlki tárkilenip nemese onsyz, úsh jyldan jeti jylǵa deıingi merzimge bas bostandyǵynan aıyrýǵa jazalanady.
«Taldaý kórsetkenindeı, memlekettik shekarany buzýshylardyń 80 paıyzy jergilikti turǵyndardyń aqparaty negizinde ustalady. Bul – óte jaqsy kórsetkish, ol shekara aımaǵynda ornalasqan eldi mekender turǵyndarynyń qyraǵylyǵy men jaýapkershiligi joǵary ekendigin kórsetedi. Al, memlekettik shekaradan zańsyz ótkisi kelgenderge járdem berý – ulttyq qaýipsizdikke qaýip tóndirý degen sóz. Sondyqtan, barlyq turǵyndardy shekarany birlesip qorǵaýǵa shaqyramyz. Eger shekaradan zańsyz ótýge ázirliktiń kýási bolsańyz, myna telefon nómirlerine habarlasýǵa bolady: 8 7112 98-93-07, 8 7112 98-93-89, 8 7112 98-93-88, 8 7112 98-93-61», - dedi D. Dármenbekov.