BQO-da 9 aıda 1 700-den astam adamdy ıt qapty
BQO veterınarııa basqarmasynyń basshysy Serik Nurmaǵanbetovtiń óńirlik kommýnıkatsııalar qyzmeti alańynda ótken brıfıngte málim etkenindeı, sonyń ishinde 1 187-si Oral qalasynyń úlesine tıedi.
Onyń sózine qaraǵanda, 2021 jyly 1 597, ótken jyly 2 214 adam ıtten zardap shekken.
"Qazirgi ýaqytta ózekti máselelerdiń birine aınalǵan qańǵybas ıtter, ásirese, oblys ortalyǵynda kóbeıip ketken. Buralqy ıtter kóbinese mektep, balabaqsha, emhanalardyń qasynda jáne qoqys jáshikteriniń mańynda toptasyp qaýip tóndiredi. Osyǵan baılanysty turǵyndar tarapynan shuǵyl joıý qajettigi jóninde kóptegen aryz-shaǵymdar túsip, habarlamalar, beınetúsirilimder men fotosýretter áleýmettik jeliler arqyly taraýda jáne 109- I Komek qyzmetine kúnine 3-4 ótinish túsip otyrady", - deıdi Serik Bazaruly.
Basqarma basshysynyń aıtýynsha, «Janýarlarǵa jaýapkershilikpen qaraý týraly» QR Zańyna sáıkes qańǵybas ıtter men mysyqtardy jansyzdandyrýǵa qazirgi tańda tyıym salynyp, olardyń sany bıosterılızatsııalaý arqyly retteledi. Janýarlar adamnyń ómirine nemese densaýlyǵyna, janýarlarǵa qaýip tóndirgen kezde ǵana jeke jáne zańdy tulǵalardyń ótinishi negizinde aýlanyp, jansyzdandyrýǵa jol beriledi. Osy Zań aıasynda 2022 jyldyń 12 qazanynda Batys Qazaqstan oblystyq máslıhatynyń №14-5 sheshimimen «Úı janýarlaryn ustaýdyń jáne serýendetýdiń qaǵıdalary», №14-6 sheshimimen «Janýarlardy aýlaýdyń, ýaqytsha ustaýdyń jáne jansyzdandyrýdyń qaǵıdalary» bekitildi.
Oblys aýmaǵynda qańǵybas janýarlardy aýlaý qyzmetin jergilikti jerdegi veterınarııalyq stantsııalar atqarsa, bıosterılızatsııalaý jumystaryn Báıterek, Bórli, Bókeı ordasy, Jánibek, Syrym, Tasqala, Shyńǵyrlaý aýdandary boıynsha sol jerdegi veterınarııalyq stantsııalar, Aqjaıyq, Jańaqala, Kaztalov, Qaratóbe, Terekti aýdandary boıynsha bıosterılızatsııa qyzmetin atqarýdy Tasqala aýdandyq veterınarııalyq stantsııa mekemesi júzege asyrady. Ol úshin arnaıy jabdyqtalǵan avtokólikpen mobıldik top qurylyp, jazǵy mezgilde aýdandarǵa keste boıynsha shyǵyp, josparly jumystaryn atqardy. Al Oral qalasy aýmaǵynda bıosterılızatsııa jumystary memlekettik-jekeshelik áriptestik jobasy negizinde Jáńgir han atyndaǵy Batys Qazaqstan agrarlyq-tehnıkalyq ýnıversıteti 2021 jyldyń ekinshi jartyjyldyǵynan beri júrgizip keledi.
S.Nurmaǵanbetovtiń málimetinshe, bıylǵy jylǵa qańǵybas ıtterdi aýlaý jáne bıosterılızatsııalaý jumystaryna oblystyq bıýdjetten 66,8 mln teńge qarajat bólingen. Jyl basynan beri oblys boıynsha 5 930 qańǵybas ıt aýlanyp, onyń 3 790-y bıosterılızatsııadan ótkizilip, keri jiberilse, qalǵan 2 140-y turǵyndardyń ótinishteri negizinde jansyzdandyryldy.
Jyl basynan beri bıozararsyzdandyrýdan ótken 119 ıt pen mysyqty janýarlardy qorǵaý uıymdary men jańa ıeleri óz ıelikterine alyp otyr.
Kúni búgin oblys boıynsha veterınarııalyq stantsııalarǵa tıesili 10 (syıymdylyǵy – 170 ıt pen mysyq), Jáńgir han atyndaǵy BQATÝ qaramaǵynda úı janýarlaryn ýaqytsha ustaýǵa arnalǵan 1 oryn (75 ıt pen mysyqqa arnalǵan), janýarlardy qorǵaý uıymdarynyń 6 panajaıy bar.
Báıterek aýdany, Darııan aýylynda janýarlardy bıosterılızatsııa jasaýǵa arnalǵan kabınetti jabdyqtaý jáne úı janýarlaryn ýaqytsha ustaýǵa arnalǵan orynnyń qurylysy júrgizilýde.
Bıylǵy 1 qyrkúıekten «Janýarlarǵa jaýapkershilikpen qaraý týraly» Zańynyń 11-babyna sáıkes úı janýarlaryn mindetti esepke alý bastaldy. Esepke qoıý jáne sterılızatsııalaý sharalary memlekettik veterınarııalyq uıymynda nemese veterınarııalyq emhanada janýar ıesiniń tólemi esebinen júrgiziledi.
Úı janýarlaryn esepke qoıý úshin veterınarııalyq stantsııalarda 1000 teńge, al jeke veterınarııalyq klınıkalarda 1500-2500 teńge alady.
Ieleri halyqtyń áleýmettik osal toptaryna jatatyn úı janýarlaryn esepke alý veterınarııalyq stantsııalarda tegin júrgiziledi.
Qazirgi tańda ıtter men mysyqtardy tirkeýge arnalǵan biryńǵaı derekqorda oblys boıynsha 20 725 chıptelgen ıt pen mysyq tirkelse, onyń ishinde ıesi bary – 5 898.
«Jyl basynan beri oblys aýmaǵynda ıtter men mysyqtardy asyraý jáne serýendetý qaǵıdalaryn buzǵany úshin jergilikti polıtsııa departamentimen 285 adamǵa hattama toltyrylyp, 5,4 mln teńgege aıyppul salynǵan. Negizi, buralqy ıt pen mysyqtardyń sanynyń kóbeıýine turǵyndardyń jaz mezgilinde ıtterdi saıajaılarynda baǵyp-asyrap, kún salqyndaı kele qaraýsyz tastap ketýi áser etip otyr. Sonymen qatar asyrandy ıt-mysyqtardyń ıeleri janýarlaryn ýaqtyly bıosterılızatsııadan ótkizbeı (kastratsııa, sterılızatsııa), keıinnen kúshiktegen kezinde kúshikteri men marǵaýlaryn dalalyq jerlerge aparyp tastap ketedi. Sodan ash qalǵan buralqy ıtter top-tobymen júrip sol mańdaǵy turǵyndardyń asyrap otyrǵan qus-janýarlaryna tıisip, tipti adamdardyń ózderine shabýda. Qazirgi tańda quzyrly organdarǵa ata-analar mektep jasyndaǵy balalary úshin qorqatyndyǵyn aıtyp, aınalany buralqy ıtterden tazartý týraly shaǵymdar túsirýde. Sondyqtan turǵyndar ıt pen mysyqtardy asyraý jáne serýendetý qaǵıdalarynyń talaptaryn tolyqtaı oryndap, olarǵa jaýapkershilikpen qaraýlary tıis», - dedi S.Nurmaǵanbetov.