Bıznestiń «janalǵyshy» kim? - baspasózge sholý
Reseı men Qazaqstan ǵalymdary Japonııamen birge AES-ti salýǵa 2018 jyly kirispek. Bul týraly "Egemen Qazaqstan" gazeti habarlaýda.
"Osy jóninde Kýrchatov qalasynda baspasóz máslıhaty ótip, oǵan Indýstrııa jáne jańa tehnologııalar vıtse-mınıstri Baqytjan Jaqsalıev, Japonııanyń Qazaq¬standaǵy Tótenshe jáne ókiletti elshisi Masaesı Kamohara, Tokıo tehnologııalyq ınstıtýtynyń qurmetti professory, atom energetıkasy boıynsha Japonııa komıssııasynyń tóraǵasy Ioshı Fýdjıe qatysty. Bizdiń vıtse-mınıstrdiń aıtýynsha, alǵashqy kezeńde Kýrchatov qalasy men Balqash kóli mańynda zertteý jumystary júrgizilmek. Bul 2 jyldaı ýaqytqa sozylady", - delingen "Atom qýaty - adam ıgiligi" atty materıalda.
Munda AES-tiń 1 kVt elektr energııasyna 4 myń AQSh dollary jumsalmaq. ıAǵnı, AES qurylysy óte qymbat bolǵanmen, onyń halyqqa berer ıgiligi, tıimdiligi bul qymbatshylyqty júz ese aqtaıdy. Ári salynǵan AES 80-100 jyl sapaly qyzmet ete alady. Halyq Fýkýsımadaǵy sekildi apat bolady dep qaýiptenbegeni jón.
"Aıqyn" gazeti óziniń búgingi sanynda jarııalanǵan "Bıznestiń "janalǵyshy" kim?" maqalasynda memlekettiń kásipkerlikke kórsetip otyrǵan qyrýar qoldaýyna qaramastan, onyń adymyn ashtyrmaı otyrǵan túıtkildi máselelerdi qozǵaıdy. Sonymen qatar sońǵy bir-eki kúnde jıi aıtylyp júrgen kásipkerlerdi salyqtyq aıyppuldardan ýaqytsha bosatý jónindegi usynysqa da toqtalyp otyr. "Qazaqstan álemdegi eń bir keshirimshil memleketke aınalyp keledi. Jaqynda eldegi qylmystyq zańnama izgilendirilip, kóptegen qylmyskerlerdiń jazasy jeńildedi, keıbiri tipti jaýapkershilikten bosatyldy. Sondaı-aq elimizde múlikti zańdastyrý naýqany jarııalanýda, el Parlamenti tıisti zańdy endigi maquldady. Buǵan qosa, Úkimet «Salyqtyq amnıstııa júrgizý» jónindegi bastamasyn málim etti. Oǵan sáıkes, bıznestiń aıyppuldary keshiriledi. Al keshe osylardan basqa, taǵy birneshe raqymshylyq túrin talqylaý bastaldy", - dep jazady avtor.
Respýblıkalyq bıýdjettiń oryndalýy týraly Úkimet pen Esep komıtetiniń esebi jylda jazylyp qoıǵan stsenarıı boıynsha ótetin tárizdi, dep jazady "Aıqyn" "Bıýdjet qarjysy nege ıgerilmeıdi?" atty taǵy bir maqalasynda. Basylymnyń habarlaýynsha, ıgerilmeı qalǵan qarjy jyl saıyn mıllıardtap sanalady. "Bıyl da ol soma az emes. 43 mlrd teńge. Depýtattardyń da aıtatyny jyldaǵy áńgime. Bıýdjettiń oryndalýyna baqylaý jetkiliksiz. Memlekettik qarjyny basqarý júıesi sapasyz. Maýsym aıynyń bas kezinde Parlamentte bergen aqshany jarata almaǵan mınıstrlikterdiń attary atalyp, tústeri tústeldi. Qorshaǵan ortany qorǵaý jáne sý resýrstary mınıstrliginde - 4,4 mlrd teńge, Tótenshe jaǵdaılar jónindegi mınıstrlikte - 3,2 mlrd. teńge ıgerilmegen. Qarjy mınıstrliginiń ózi 20,3 mlrd teńgeni, Prezıdenttiń Kúzet qyzmeti - 2,7 mlrd teńgeni, Bas prokýratýra - 427,2 mln teńgeni, Ortalyq saılaý komıssııasy - 8,9 mln teńgeni qozǵamaǵan", - delingen materıalda.
Qazaqstandyq kásipker Oleg Belıaev Tehas tehnologııasy boıynsha dástúrli asfalttyq joldarmen quny para-par, biraq birneshe ondaǵan jyldarǵa shydamdy keletin erekshe betondardan jol salýdy josparlaýda, dep habarlaıdy "Ekspress K" basylymy. "Birinshi kezeńde ol 2,5 mln. dollar kóleminde qarajat quıady, al amerıkalyqtar oǵan tehnologııa men mamandardy usynady. Ekinshi kezeńde eger barlyǵy oıdaǵydaı júzege assa, tehastyqtar qazaqstandyq jobaǵa 12 mln. dollar salýǵa daıar. Olar óz Tehastarynda jylyna 700-ge tarta jol salady. Oleg Belıaev óz seriktesterimen USAID uıymdastyrǵan "Iskerlik baılanystar jobasy aıasynda tanysqandyǵyn atap ótken jón. Bul joba óz kezeginde "Bıznestiń jol kartasy - 2020" qazaqstandyq baǵdarlamasymen tyǵyz baılanystyrylǵan", - dep jazady basylym "K kazahskoı mechte po tehasskım dorogam" atty maqalada.