Bıyl 130 mln túp aǵash otyrǵyzylmaq
2021 jylǵy 22 shildede QR ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrliginiń ókilderi Aqmola oblysynyń Şýchınsk qalasynda jáne «Býrabaı» ulttyq parkinde jumys saparymen boldy. Sapar barysynda delegatsııa memlekettik orman qorynda 2 mlrd.aǵash otyrǵyzý jobasyn iske asyrý boıynsha vedomstvoǵa qarasty uıymdardyń jumysymen tanysty.
Esterińizge sala keteıik, atalǵan joba QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń tapsyrmasy boıynsha júzege asyrylýda. Prezıdent 2020 jyly Qazaqstan halqyna Joldaýynda 5 jyl ishinde elimizdi aýqymdy kógaldandyrý mindetin qoıdy.
Qazirgi ýaqytta orman qorynyń jalpy alańy (barlyq ormandar men orman sharýashylyǵyn júrgizýge arnalǵan jerlerdiń jıyntyǵy) 30 mln.gektardy nemese Qazaqstan aýmaǵynyń 11% - yn quraıdy. Ormandardyń eń kóp aýdandary Qyzylorda, Jambyl (negizinen sekseýil), Shyǵys Qazaqstan jáne Almaty oblystarynda (maıqaraǵaı, samyrsyn, balqaraǵaı jáne shyrsha) shoǵyrlanǵan.
Elimizdiń ormandylyq kórsetkishi 4,8% deńgeıinde. Joǵaryda atalǵan jobany iske asyrý bul kórsetkishti 5% - ǵa deıin jetkizýge múmkindik beredi.
Jobany júzege asyrý úshin barlyq oblystarla jáne mınıstrliktiń vedomstvolyq baǵynysty mekemelerinde ormandardy molyqtyrý men orman ósirýdiń 5 jyldyq keshendi josparlary bekitildi, respýblıkalyq jáne jergilikti bıýdjetterden shyǵystar aıqyndaldy, sondaı-aq orman jáne tabıǵat qorǵaý mekemeleriniń is-qımyldaryn úılestirý jónindegi shtab quryldy.
Joba bastalǵannan beri bıylǵy jylǵy kóktemde 81,5 mln. aǵash otyrǵyzyldy. Kúzde taǵy 48,2 mln. aǵash otyrǵyzý josparlanýda. Otyrǵyzý kólemi jyl saıyn 2021 jylǵy 129,7 mln.aǵashtan 2025 jyly 642,8 mln. aǵashqa deıin ulǵaıatyn bolady.
2 mlrd túp aǵashtyń 1 455,7 mln danasyn ákimdikter, 294,3 mln. danasyn orman paıdalanýshylar men halyqaralyq donorlar, 250 mln. danasyn Ekologııa mınıstrliginiń vedomstvolyq baǵynysty uıymdary otyrǵyzýdy josparlap otyr.
Otyrǵyzý josparlanǵan aǵash túrleriniń ishinde sekseýil eń kóp úlesti (shamamen 30%) alatynyn atap ótken jón. Bul osy aımaqtyń ekologııasyn jaqsartý úshin Aral teńiziniń qurǵaǵan túbinde sekseýil ormandaryn ósirý qajettiligine baılanysty.
Jalpy, joba aıasynda shamamen 610 myń dana sekseýil, 555 myńnan astam dana qaraǵaı, 193 myńnan astam dana úıeńki, 132 myńnan astam dana shegirshin, 100 myńnan astam dana qaıyń jáne basqa da tuqymdar otyrǵyzý josparlanýda.
Jobany qarjylandyrý úshin 5 jyl ishinde respýblıkalyq bıýdjetten 22 mlrd.teńge, jergilikti bıýdjetterden 60 mlrd. teńge bólý josparlanýda.
Sonymen qatar, mamandar túsindirgendeı, aǵashtardyń quny maýsymdyq jumysshylardyń jalaqysy, tuqym jınaý jáne óńdeý, topyraq daıyndaý, kóshetterdi 2-3 jyl kútý shyǵyndarymen anyqtalady. Osyǵan baılanysty qarjylandyrý tuqymdardy jınaý men óńdeýge, qyzmetkerlerdiń jalaqysyna jumsalǵan shyǵyndardy jabýǵa ǵana emes, sondaı-aq topyraq-izdestirý jumystaryn júrgizýge, orman egis alańdaryn ulǵaıtýǵa, tehnıka men jabdyqtar satyp alýǵa, ormandardy molyqtyrý jónindegi jumystardy oryndaýǵa baǵyttalatyn bolady.