Bilim jáne ǵylym mınıstrligi qalaı bólinedi – depýtattar usynysy
«Bútin bir mınıstrlik balanyń balabaqshadan bastap ǵylymǵa deıingi jolyn qamtyp jatyr. Men bul salada kóp jyldar eńbek etkennen keıin jaǵdaıdy bilemin. Bizdegi mınıstrlerdiń 70%-y joǵary bilimdi jaqsy biledi. Degenmen mektep, kásiptik bilim salasynan beıhabar. Sol tájirıbesi tek joǵary bilim salasyna negizdelgen qarapaıym bólim basshysy búkil orta jáne kásiptik bilimge óz saıasatyn júrgizedi. Al mınıstrlik bilimniń ár satysyn sapaly qamtýǵa qaýqarsyz bolyp otyr. Sebebi ár baǵytta mıllıondaǵan bala men myńdaǵan ustazdyń máselesi tur. Kórshiles Ózbekstannyń ózinde 3 mınıstrlik bar. Ol jumysty tıimdi uıymdastyrýǵa yqpal etedi», - dedi Saıasat Nurbek.
Budan bólek depýtat mınıstrlikti bólý jumysyndaǵy qıyndyqtarǵa toqtaldy.
«Mektepke deıingi, orta jáne kásiptik bilimdi qamtıtyn organ – Bilim mınıstrligi, al joǵary bilim men ǵylymǵa jaýapty Innovatsııa, joǵary bilim jáne ǵylym mınıstrligi qurylsa dep oılaımyn. Endi osy mınıstrlik quramyna kiretin komıtetterdiń bólinisine qatysty ózekti máseleler bar. Máselen, balabaqsha, mektep, kolledjder bilim basqarmasyna qaraıdy. Al ol óz kezeginde ákimdikke baǵynady. Kadrlyq saıasaty men bilim baǵyty ákimdik quzyrynda. Sonda jańadan qurylatyn mınıstrlik tek qarjy bólip otyratyn organ retinde qalyp qoıady. Sondyqtan olardy ákimdik quzyrynan shyǵaryp, mınıstrlikke ótkizý qajet. Budan ózge bilim sapasyn baqylaý komıtetiniń bólinýi qıyn másele. Bul qaı mınıstrliktiń quramynda qalýy kerek? Árıne eki vedomstvaǵa da atalǵan organ qajet. Ekinshi – ol til komıteti. Onda júıeli jumys qalyptaspaǵan. Tıisinshe nátıje bolmaıdy. Sondyqtan ony Mádenıet jáne sport nemese Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrligine berý oryndy dep oılaımyn» , - dedi ol.
Saıasat Nurbektiń pikirinshe, mınıstrlikke qarasty Balalar quqyǵyn qorǵaý komıtetin de arnaıy organ etip shyǵarý kerek. Sonymen qatar depýtat vedomstvo bólinse, qyzmetkerler jetispeýi múmkin ekenin aıtty.
«Buryn men qyzmet etken kezeńde mınıstrlikte barlyǵyn qosa alǵanda 800-deı qyzmetker bolatyn. Odan beri birneshe ret qysqardy. Búginde 400-ge jýyq eńbekker bar. Endi ony ekige bólse, 200 adamnan keledi. Osyny eskere kele bul mınıstrlikter qanshalyqty jumys isteı alady degen suraq týyndaıdy», - dep atap ótti QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty.
Al QR Pralamenti Senatynyń depýtaty Murat Baqtııaruly mınıstrlikti bólý kezinde shtat sanyn arttyrýdyń qajeti joq ekenin alǵa tartty. Onyń sózinshe, jańadan taǵaıyndalatyn 3-4 vıtse-mınıstrge shtat qarastyrylsa jetkilikti.
«Men mınıstrlikti ekige bólý týraly usynysty osydan eki jyl buryn aıtqanmyn. Degenmen ol kezde bastama qoldaý tappady. Balabaqsha, orta mektep, arnaýly orta jáne joǵary bilim oryndary men ǵylymnyń barlyǵy bir mınıstrlikke qaraıdy. Bul - durys emes. Kez kelgen óz-ózin syılaıtyn memleket bilim salasyna asa mán beredi. Sondyqtan ony basqarý jeńil, ıkemdi bolýy tıis. Meniń oıymsha, balabaqsha, orta mektep jáne kolledjder bir mınıstrliktiń quramynda bolýy kerek. Ol Aǵartý mınıstrligi bolsa, ekinshisi Joǵary bilim jáne ǵylym mınıstrligi dep qurylǵany jón dep oılaımyn. Óıtkeni bizdiń elde ǵylym damymaı qaldy. Eger onyń basqarý júıesin ózgertip, uıymdastyrý sharalaryn jolǵa qoısa, ilgerileý bastalady. Eki mınıstrlikke bólgennen memleketke jáne ózge de organdarǵa keletin shyǵyn joq. Tek qaramaǵyndaǵy komıtetterdi qajetti salalar boıynsha teń bólip shyǵarady», - dedi Murat Baqtııaruly.
Depýtat birneshe usynys aıtty. Onyń aıtýynsha, mektep dırektorlary men joǵary oqý oryndarynyń rektorlaryn taǵaıyndaýdy toqtatý kerek.
«Dırektorlardy ata-analar, sarapshylar jáne mektep ujymy ózderi saılap alýy tıis. Kóp shet memleketterde osyndaı tártip boıynsha dırektorlardy saılaý múmkindigi bar. Ekinshiden, mektep bilimniń negizgi ózgegi bolǵandyqtan oǵan basybaıly bılik berý kerek. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń tapsyrmasyna sáıkes, barlyǵyn bir ortalyqtan basqarý júıesinen bas tartýymyz qajet. Qazirgi tańda bolyp jatqan qarapaıym mysal – JOO rektoryn taǵaıyndaýǵa mınıstr aralasady. Sonyń saldarynan bilikti mamandar bul qyzmetke óte almaı júr», - deıdi Murat Baqtııaruly.
Depýtat máseleniń ońtaıly sheshimi retinde joǵary oqý oryndarynyń ishinen keńes quryp, birneshe kandıdattyń arasynan bireýine daýys berý arqyly saılaý ótkizýdi usyndy.