Bıyl qansha qazaqstandyq jazasyn óteý merziminen buryn bosap shyqty

<p>ASTANA. KAZINFORM &mdash; Jazany óteýden shartty túrde merziminen buryn bosatý Qazaqstan Respýblıkasynyń Qylmystyq kodeksi men sot sheshimine sáıkes júrgiziledi.</p>

Sot Qylmystyq kodekstiń 72-babynyń úshinshi, tórtinshi jáne besinshi bóliginde kórsetilgen jazany ótegennen keıin shartty túrde merzimnen buryn bosatýy múmkin. 

— Jazasyn óteýshi óziniń túzelgenin úlgili minez-qulyq arqyly dáleldenýi kerek. Ol degenimiz sottalýshynyń barlyq quqyqtyq normany oryndaýy jáne jazany óteý rejıminiń barlyq talaptaryn saqtaý, — delingen Іshki ister mınıstrliginiń agenttik joldaǵan saýal jaýabynda.

Bul rette shartty túrde merziminen buryn bosatylǵan kezde sottalǵan adamnyń qylmyspen keltirilgen zalaldy tolyq óteýi jáne onyń jazany óteýdiń belgilengen tártibin qasaqana buzbaýy mindetti shart bolyp tabylady. 

— Jyl basynan beri qylmystyq-atqarý júıesi mekemelerinen 7 583 sottalýshy bosatyldy. Onyń ishinde 1 735 adam merziminen buryn bosatyldy jáne 2119 adamnyń jazasy aýystyryldy — deıdi vedomstvodan.

Osylaısha Іshki ister mınıstrligi shartty túrde merziminen buryn bosatý qylmystyq jazany oryndaýdyń progressıvti júıesiniń mańyzdy quqyqtyq ınstıtýty ekenin aıtyp otyr. Sonymen qatar, bul shara sottalǵandardyń oń jolǵa túsýge jáne ómir saltyn ózgertýge yntalandyrady. Basqasha aıtqanda jazasyn ótep jatqan adamdardyń sanasyna áser etýdiń pármendi tetigi. 

Odan bólek, búginde abaqtyda kitap oqý dástúrge aınalǵan. 

— Qaraǵandy oblysynyń mekemelerinde sottalǵandardy qoldaýǵa, olardyń oqý qyzyǵýshylyǵyn, oqý mádenıetin jáne saýatyn damytýǵa baǵyttalǵan «Shekarasyz oqý» jobasy iske qosyldy. Qazir atalǵan joba barlyq qylmystyq atqarý júıesi mekemelerinde engizildi, — dep tolyqtyrǵan aqparatta.

Taǵy bir aıta ketetin jaıt, sottalǵandardyń shartty túrde merziminen buryn bosatý týraly ótinishin qaraý kezinde kitap oqýy basqa da qoǵamdyq is-sharalarǵa qatysýy eskeriledi.

Kimder jazasyn óteý merziminen buryn bosap shyǵa almaıdy?

1) ólim jazasyna raqymshylyq jasaý tártibimen nemese ólim jazasynyń kúshin joıatyn zańdy qoldanýǵa baılanysty bas bostandyǵynan aıyrylǵandar;
2) adamdardyń qaza bolýyna ákep soqqan ne asa aýyr qylmys jasaýmen ushtasqan terrorıstik nemese ekstremıstik qylmys jasaǵany úshin sottalǵandar;
3) aýyr jáne asa aýyr sybaılas jemqorlyq qylmysy úshin sottalǵandarǵa (eger qylmysty júkti áıelder, jas balalary bar áıelder, jas balalardy jalǵyz tárbıelep otyrǵan erler, 58 jáne odan joǵary jastaǵy áıelder, 63 jáne odan joǵary jastaǵy erler, birinshi nemese ekinshi toptaǵy múgedek adam jasamaǵan jaǵdaıda);
4) kámeletke tolmaǵandarǵa jasaǵan jynystyq qylmysy úshin sottalǵandarǵa, 14 jastan 18 jasqa deıingi kámeletke tolmaǵandarǵa;
5) uıymdasqan qylmystyq toppen adamdy qasaqana óltirgeni úshin sottalǵandarǵa eger qylmysty júkti áıelder, kámeletke tolmaǵan balalary bar áıelder, kámeletke tolmaǵan balalardy jalǵyz tárbıelep otyrǵan erler, 58 jáne odan joǵary jastaǵy áıelder, 63 jáne odan joǵary jastaǵy erler, birinshi nemese ekinshi múgedektigi bar adamdar jasaǵan jandar jasamaǵan jaǵdaıda) qoldanylmaıdy.

Birer kún buryn Konstıtýtsııalyq sot shartty túrde merziminen buryn bosatýǵa qatysty ýáj jarııalady.