Bıyl Eýropa men Soltústik Afrıkaǵa qaıta bıdaı eksporttaýdyń múmkindigi týyndap tur – Astyq odaǵy
«Biz Úkimetke Qazaqstan bıdaıyn jańa naryqtarǵa eksporttaý isin yntalandyrýdy usynyp otyrmyz. Bıyl 2 mln tonnadaı bıdaıdy jańa naryqqa shyǵarýymyz kerek. Bul Eýropa elderi men Soltústik Afrıka, Taıaý Shyǵys jáne Ońtústik-shyǵys Azııa. Biraq bul naryqtarǵa tek Reseı Men Qytaı aýmaǵy arqyly ǵana jete alamyz. Sondyqtan bizge Úkimetpen birge naqty qadamdardy oılastyrý kerek. Ondaı qoldaý bolsa, jańa naryqtar paıda bolady degen sóz. Negizi ol naryqtarǵa Qazaqstan buryn da astyq jetkizgen. Bir kezderi aıyrylyp qaldyq. Óıtkeni Reseı álemdegi eń iri astyq eksporttaýshy retinde, teńizge shyǵatyn jolyn, astyq sapasyn paıdalanyp ol naryqtardan bizdi yǵystyryp tastaǵan. Biz Iran, Ázerbaıjan, Qytaı, Ortalyq Azııa elderi sııaqty kórshiles naryqtarmen ǵana qaldyq», - deıdi odaq tóraǵasy.
Sarapshy ol naryqtardy qaıtarý ońaı bolmaıtynyn moıyndap otyr.
«Endi sol bir kezderi aıyrylyp qalǵan naryqtardy qaıtaryp alýdyń múmkindigi týyp tur dep esepteımiz. Biraq bul ońaı bola salmaıdy. Óıtkeni tasymal shyǵynynyń kesirinen bizdiń astyqtyń baǵasy básekege qabiletsiz bolyp shyǵa keledi. ıAǵnı, Reseıge jańaǵy aıtqan naryqtarǵa teńiz arqyly astyq jetkizý áldeqaıda ońaı. Sondyqtan Úkimetke osy máseleni birlesip oılastyrýdy usynamyz», - dedi Nurlan Ospanov.
Sondaı-aq, ol atalǵan naryqtardy qaıta jandandyrý úshin tasymal shyǵynyna orta eseppen 32 mlrd teńge ketetinin aıtady.
«Qazaqstannyń bıylǵy astyq eksportyndaǵy áleýetin unmen qosqanda 9 mln tonna dep baǵalap otyrmyz. Bıdaı týraly aıtsaq, bizden ımporttaýshylar tek joǵary sapaly bıdaıdy nemese tórtinshi, besinshi klasty bıdaıdy satyp alady. Bıyl qambaǵa túsetin bıdaıdyń 50 paıyzy azyq-túlikke jaramdy, 50 paıyzy mal azyǵyna ǵana jaramdy bolady dep kútip otyrmyz. Al aýa raıy qolaıly jyldary azyq-túlikke jaramdy bıdaıdyń úlesi 80 paıyzǵa deıin baratyn. Jalpy 16-17 mln tonna bıdaı alsaq, sonyń 8-8,5 mln tonnasy azyq-túlikke jaramdy bolýy múmkin. Onyń bir bóligi óz qajettilikterimizge ketedi. Ǵylymı negizdeme boıynsha el ishinde tutynylatyn un men nanǵa qajet azyq-túlik astyǵynyń kólemi 1,7 mln tonnadaı ǵana. Sonda qalǵan bıdaıdyń bári eksport áleýeti degen sóz», - dedi Nurlan Ospanov.
Odaq basshysy Qazaqstan bıdaıyn Qytaıǵa ótkizetin taǵy bir dáliz bar ekenin aıtady. Qazir eki tarap Baqty baǵyty arqyly astyq jetkizý máselesin pysyqtap jatqan kórinedi.