Bıyl 16 myńnan astam qandas tarıhı otanyna oraldy

<p>2023 jylǵy 1 qazandaǵy jaǵdaı boıynsha 16 408 etnıkalyq qazaq tarıhı otanymen tabysyp, qandas mártebesin aldy. Jalpy 1991 jyldan beri respýblıkaǵa 1 mln 123,5 myń etnıkalyq qazaq oraldy, dep habarlaıdy <a href="https://kaz.inform.kz/" target="_blank" rel="noopener">Kazinform</a>.&nbsp;</p>

Jyl basynan beri Qazaqstanǵa kelgen qandastardyń jartysy (53,7%) — Ózbekstannan, 19,3% — Qytaıdan, 10,9% — Mońǵolııadan, 7,7% — Reseıden, 6,3% — Túrikmenstannan jáne 2,1% basqa elderden.

Osy jylǵy 1 qazandaǵy jaǵdaı boıynsha eńbekke qabiletti jastaǵy etnıkalyq qonys aýdarýshylar sany — 61,2%, eńbekke qabiletti jastan kishi — 30,3%, zeınetkerler — 8,5%. 

Eńbekke qabiletti jastaǵy qandastardyń ishinen bilim deńgeıi boıynsha 15,5% — joǵary bilimdi, 34,4% — orta kásibı bilimdi, 41,5% — jalpy orta bilimdi, jáne 8,6% bilim joq.

Qonys aýdarǵan etnıkalyq qazaqtar respýblıkanyń túrli óńirlerine qonystandy.

Sonymen birge, qandastardy qonystandyrý úshin kelesideı eńbek kúshi tapshy óńirler anyqtaldy: Aqmola, Abaı, Qostanaı, Pavlodar, Shyǵys jáne Soltústik Qazaqstan oblystary.

Qonystandyrý óńirlerinde 2023 jylǵa arnalǵan qandastardy qabyldaý kvotasy — 1 925 adam. 2023 jylǵy 1 qazandaǵy jaǵdaı boıynsha qonystandyrý óńirlerine 1 870 qandas qonys aýdardy.

Joǵaryda atalǵan óńirlerde qonystanǵan qandastarǵa kóshýge sýbsıdııa túrinde memlekettik qoldaý sharalary usynylady — bir mezgilde otaǵasyna jáne otbasynyń ár múshesine 70 AEK (241,5 myń teńge) mólsherinde; turǵyn úı jaldaýǵa jáne kommýnaldyq qyzmetterge aqy tóleýge — bir jyl ishinde 15-ten 30 AEK (51,7-den 103,5 myń teńgege deıin) mólsherinde.

Jyl basynan beri 1254 qandasqa túrli qoldaý sharalary kórsetildi. Atap aıtqanda, 522 adam turaqty jumysqa ornalastyryldy, 1254 adam birjolǵy sýbsıdııa aldy, al 513 qandasqa turǵyn úı shyǵyndary sýbsıdııalandy.

Sonymen qatar erikti qonys aýdarýdyń tıimdiligin arttyrý maqsatynda azamattardy soltústik óńirlerge qonys aýdarýǵa qatysatyn jumys berýshilerdi qoldaý boıynsha ınstıtýtsıonaldyq sharalar qabyldandy.

Turǵyn úı satyp alý, salý úshin nemese ıpotekalyq turǵyn úı qaryzdary boıynsha bastapqy jarnanyń bir bóligin jabý úshin ekonomıkalyq utqyrlyq sertıfıkaty turǵyn úı qunynyń 50% nemese bir otbasyna 4 mln teńgege deıin mólsherinde birjolǵy óteýsiz jáne qaıtarymsyz negizde engizildi.

Esterińizge sala keteıik, osy jyly pılottyq rejımde Qazaqstan elshilikteri arqyly «bir tereze» qaǵıdaty boıynsha qandas mártebesin berý tetigi iske asyryldy.

Pılottyq joba sheńberinde elimizge barý, jumys orny, turǵyn úı berý múmkindikteri týraly máseleni sheshýge jáne respýblıka aýmaǵyna kirmeı-aq qandas mártebesin alýǵa bolady.

Búgingi tańda respýblıkanyń shet elderdegi mekemeleri arqyly etnıkalyq qazaqtardan jańa formatta 2 037 ótinish (681 otbasy) qabyldandy.