BÁIІShEV SAQTAǴAN

Foto: None
ishev Saqtaǵan Báıishuly (1909-1988) - qoǵam qaıratkeri, ǵalym, ekonomıka ǵylymynyń doktory, professor, Qazaqstan Ǵylym Akademııasynyń akademıgi, Qazaqstan eńbek sińirgen ǵylym kaıratkeri, Sh.Ýálıhanov atyndaǵy syılyqtyń laýreaty.

Aқtөbe oblysy Baıғanın aýdanynyң Aқjar aýylynda dүnıege kelgen. Almatydaғy Marksızm-lenınızm ınstıtýtyn bitirgen. 1927 jyly Temir orys-қazaқ jetijyldyқ mektebin bitirip, Қarsaқpaıda jas pıonerler aýdandyқ bıýrosynyң tөraғasy bolғan. 1930 jyly Tүrkistan қalasynda BLKJO aýdandyқ komıtetiniң hatshysy bolyp istegen. Osy jұmystarda jүrgende-aқ S.Bәıishev ekonomıkalyқ zertteýlermen shұғyldana bastaıdy.

Jýrnalıstıkaғa degen құshtarlyқ S.Bәıishevti respýblıkalyқ jastar gazeti - «Lenınshil jasқa» alyp keledi. Mұңda ol alғashқyda bөlim meңgerýshisi, sosyn redaktordyң orynbasary қyzmetterin atқarғan. 1937-1941 jyldary Almaty joғary oқý oryndarynda sabaқ bergen. 1937-1938 jyldary - Қazaқ Marksızm-lenınızm ғylymı-zertteý ınstıtýtynyң dırektory. 1938-1941 jyldary - «Sotsıalıstik Қazaқstan» («Egemen Қazaқstan») gazetiniң jaýapty redaktory. 1941-1945 jyldary - Keңes Armııasy қatarynda әskerı құramanyң komıssary, saıası bөlim bastyғy, Keңes Armııasynyң Saıası Basқarmasy apparatynyң jaýapty қyzmetkeri.

1956 jyly - Қazaқ KSR Ғylym Akademııasynyң akademıgi jәne vıtse-prezıdenti. 1959 jyly Қazaқ KSR-niң Joғarғy Keңesi tөraғasy bolyp saılandy. 1963-1969 jyldary Ekonomıka ınstıtýtynyң dırektory, bөlim meңgerýshisi қyzmetterin atқarғan.

Ғylymı jәne қoғamdyқ қyzmeti kezinde 300-den asa ғylymı maқala, 7 monografııa jarııalady. Өmiriniң soңғy jyldaryn akademık Saқtaғan Bәıishev oқytýshylyқ jұmysқa arnap, ғylymı kadrlar men ekonomısterdiң jaңa ұrpaғyn daıarlaý salasynda ұlanғaıyr is tyndyrdy.

Sh.Ýәlıhanov atyndaғy syılyқtyң ıegeri. KSRO ordenderimen, medaldarmen marapattalғan.

Saқtaғan Bәıishevtiң esimi Aқtөbe қalasyndaғy oblystyқ ғylymı-әmbebap kitaphanaғa, Almaty қalasyndaғy bir kөshege, ғalymnyң týғan jeri Temir қalasyndaғy orta mektepke berilgen.

 

Derek kөzi:

Қazaқstan  ұlttyқ entsıklopedııasy, 1 tom

Seıchas chıtaıýt