BAIǴARA BI QUTTYBAIULY

Baıǵara Quttybaıuly (1699-1775) bı, aqyn. Qazirgi Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Syr boıynda dúnıege kelgen. Orta júzdiń (Naıman) Syban rýynan shyqqan. Atasy Narymbaı bı Tashkentte bek bolsa, al ákesi Quttybaı bı qazaq tarıhynda asqan sheshendigine oraı «Qý daýysty Quttybaı» atanǵan.

Baıǵara bı 16 jasynda ońtústiktegi áýlıelerdiń ólisine zııarat etip, tirisine qol tapsyrǵan.
Ata-babasynyń jolyn úlgi etip, bılikke erte aralasqan. Baıǵara bı el arasyndaǵy daý-sharalardy sheshý kezinde bılik aıtyp ta, zamanynyń keleńsiz kórinisterin synap ta óleń shyǵarǵan, ómir týraly, adamgershilik, asyl qasıetter jaıly fılosofııalyq tolǵaýlar men adam jasy jóninde, úı-ishi, oshaq basy, ata-ana taǵylymy men jas urpaq tárbıesi týraly tárbıelik ǵaqlııalary da bar.
Jetim-jesirge pana bolǵan Baıǵara bıdiń ádildigin, sheshendigin aqyndar Dýlat Babataıuly, Áset Naımanbaıuly jyrǵa qossa, al Birjan men Sara aıtysynda onyń óz zamanynyń aıtýly adamy bolǵandyǵy tilge tıek etiledi.
Baıǵara bıdiń balasy Aqtaılaqta jastaıynan sheshendigimen kózge túsip, úlken jıyndarda bir aýyz maqalmen nemese tolǵaý-jyrymen daýly isterdi ádiletti sheshkendikten «qazaqtyń qara tili, qas bıi» atanǵan.

Aqtaılaq bı (aqyn,jyraý) Baıǵara bıdiń mektebinen shyqqan 17 aqynnyń biri.

Baıǵara bı Quttybaıuly qazirgi Shyǵys Qazaqstan oblysy Aıagóz aýdanynyń Saryarqa aýylynda jerlengen. Jergilikti halyq kóripkel retinde zıratyna baryp minájat etedi. Baıǵara bı kesenesi - Qazaqstandaǵy sáýlet óneri eskertkishteriniń biri. Shyǵys Qazaqstan oblysy Aıagóz aýdanynyń Saryarqa aýylynda Baıǵara bı Quttybaıulynyń eskertkishi ornatylǵan.

Derek kózi:

Qazaqstan ulttyq entsıklopedııasy, 2 tom