Batys Qazaqstanda shekaradan zańsyz ótpek bolǵan 95 sheteldik azamat ustaldy
QR UQK Shekara qyzmeti BQO boıynsha departamenti shekaralyq baqylaý mamandaryn daıarlaý bóliminiń bastyǵy Arsentıı Dýnaevtyń málim etkenindeı, bulardyń basym bóligi – Úndistan, Aýǵanstan, Ózbekstan, Ázerbaıjan, Shrı-Lanka, sonymen qatar Somalı eliniń azamattary.
Olardyń barlyǵy Reseı Federatsııasymen shekaralas aımaqta qolǵa túsip, belgilengen tártipke sáıkes ákimshilik jaýapkershilikke tartyldy.
A.Dýnaevtyń sózine qaraǵanda, shekara aımaǵynda shekara rejımin jáne jekelegen jerlerde bolý tártibin buzǵany úshin QR Ákimshilik quqyqbuzýshylyq kodeksiniń 510-babyna sáıkes 5, 10 jáne 75 AEK mólsherinde aıyppul salynady. Osy kodekstiń 514-babyna sáıkes QR memlekettik shekara rejımin buzǵandarǵa 10-nan 50 AEK-ke deıin aıyppul salýmen qatar 10 kúnge ákimshilik qamaýǵa alý nemese el aýmaǵynan shyǵaryp jiberý túrindegi jaza qarastyrylǵan.
Sonymen qatar memlekettik shekarany qasaqana buzsa, QR Qylmystyq kodesiniń 392-shi jáne 394-babyna sáıkes jaýapkershilikke tartylady. Atap aıtqanda, QR QK 392-babyna sáıkes shekarany qasaqana kesip ótkender el aýmaǵynan ákimshilik jolmen 5 jylǵa shyǵaryla otyryp, 1 myń AEK kóleminde aıyppul salynady nemese 1 jylǵa bas bostandyǵynan aıyrylýy múmkin.
A.Dýnaevtyń aıtýynsha, shekara – ulttyq qaýipsizdigimizdiń bir bóligi. Sondyqtan yqtımal qaýip-qaterden qorǵaý úshin shekarany myǵym ustaý asa mańyzdy. Mundaǵy ózekti máseleniń biri – zańsyz kóshi-qon protsesteri. Adamdar ómir súrý deńgeıin jaqsartý úshin shekaradan ótýge tyrysady, ákimshilik nemese qylmystyq jaýapkershilikten jaltarý úshin sondaı qadamǵa barady. Zańsyz eńbek kóshi-qony da bar.
Eýropa men Reseıge bet alǵan zańsyz kóship-qonýshylar geografııalyq jaǵynan qolaıly ornalasqan Qazaqstandy qolaı kóredi. Kóp jaǵdaıda elimizge zańsyz kelip, Reseıge ótip ketýge tyrysady. Zańsyz kóshi-qondy uıymdastyrýshylar kelisilgen somaǵa memlekettik shekaradan kedergisiz ótkizýge kepildik berip, qyzmetin tek sóz júzinde ǵana usynady. Aldanǵan zań buzýshy memlekettik shekaraǵa jaqyndaǵan kezde Qazaqstannyń nemese Reseıdiń áskerı qyzmetshileri ustap, jaýapkershilikke tartady. Budan uıymdastyrýshylar da tys qalmaıdy. Olar Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń jáne sheteldik arnaıy organdardyń birlesken is-sharalary nátıjesinde elden tys jerde de anyqtalyp, jaýapqa tartylady.
Taǵy bir aıta ketetin jaıt, shekaraǵa jaqyn ornalasqan eldi mekender turǵyndarynyń arasynda da uıymdasqan zań buzý áreketteri joq emes. Olar shekara buzýshylarǵa zańsyz kómek kórsetedi. Bul rette jeke tasymaldaýshylar, ıaǵnı taksıster aldymen aýyzǵa iligedi. Taksıst zań buzýshyny alyp kele jatqanyn bilmeýi de múmkin, biraq bul ony jaýapkershilikten bosatpaıdy. Bıyl osyndaı qylmysqa barǵan 4 azamat UQK, ishki ister organdarynyń birlesken is-sharalary nátıjesinde tez arada anyqtalyp, áshkerelendi.
QR QK 394-babyna sáıkes qylmystyq toppen zańsyz kóshi-qondy uıymdastyrǵany úshin 5 myń AEK kóleminde aıyppul salý nemese múlkin tárkileýmen qatar 5 jylǵa bas bostandyǵynan aıyrý jazasy qarastyrylǵan.
«Halyqaralyq tájirıbege súıensek, memlekettik shekarany qorǵaý isinde jergilikti turǵyndar mańyzdy rol atqarady. «Memlekettik shekara týraly» QR zańynda «Shekaralyq keńistik sheginde azamattar erikti jasaqtar quramynda jáne ózge de nysandarda erikti negizde memlekettik shekarany qorǵaýǵa qatysady» delingen. Óńirde shekaraǵa jaqyn ornalasqan eldi mekender turǵyndarynyń arasynda erikti jasaq quramyna kirip, belsendilik tanytyp júrgen azamattar bar. Shekara qyzmeti men jergilikti turǵyndar arasyndaǵy yntymaqtastyq memlekettik shekarany qorǵaý isinde tıimdi dep sanaımyz. Bul olardyń elimizdiń qaýipsizdigine degen alańdaýshylyǵyn jáne Otanǵa degen súıispenshiligin bildiredi. Sonymen qatar óz tarapymyzdan memlekettik shekarany qorǵaýǵa atsalysyp, úlesin qosyp júrgen azamattardy marapattaýdy da esten shyǵarmaımyz. Sol sebepti QR UQK ShQ Batys Qazaqstan oblysy boıynsha departamenti óńir turǵyndary men qonaqtaryn shekaralyq qaýipsizdik salasynda qyraǵylyq pen jaýapkershilik tanytýǵa shaqyrady. Ár shekarashynyń eńbegi tek memlekettik shekaranyń beriktigimen baǵalanatynyn umytpaǵanymyz jón. Qazaqstan Respýblıkasynyń kez kelgen azamaty memlekettik shekarany qorǵaý isine óz úlesin qosa alady. Oǵan qosa Shekara qyzmetine áskerı qyzmetke kelisim-shart boıynsha jumysqa kirý múmkindigi bar. Qazirgi tańda departamentte úmitkerlerdi irikteý jumystary júrgizilýde», dedi A.Dýnaev.