Batys Qazaqstan oblysynda jarqyn istermen qatar sheshýdi qajet etetin ózekti máseleler de bar –Májilis depýtaty I.Elekeev
Deıturǵanmen sheshýdi qajet etetin ózekti máseleler de joq emes. Depýtat 8 jeltoqsanda bul másele jóninde QR Premer-Mınıstri Kárim Másimovtyń atyna depýtattyq saýal da joldady.
-Bizdiń Batys Qazaqstan oblysyna issaparymyz Astanada EQYU Sammıti ótip jatqan tusta boldy, dep bastady áńgimesin I. Elekeev. -Batys Qazaqstan oblysynyń aýdandarynda jáne Oral qalasynyń ónerkásip oryndarynda kezdesýler ótkizgenimizde, turǵyndarmen júzdeskenimizde, barlyǵy da Astana Sammıti týraly júrekjardy pikirlerin bildirdi. Qazaqstannyń álem aldyndaǵy rólin erekshe sezinip otyrǵandaryn jetkizdi. Astana Deklaratsııasynyń qabyldanýy Memleket basshysy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń halyqaralyq deńgeıdegi bedeliniń óte joǵary ekenin baıqatyp otyr.
Batys Qazaqstan oblysy - elimizdiń aýyl sharýashylyǵy damyǵan jáne ónerkásibi jolǵa qoıylǵan óńirleriniń biri. Reseı Federatsııasynyń bes aımaǵymen, atap aıtqanda, Astrahan, Volgograd, Saratov, Samara, Orynbor oblystarymen shektesedi. Oblystyń syrtqy saýda aınalymynda Reseı Federatsııasy negizgi áriptes bolyp tabylady. Kórshi eldiń shekaralas aýdandarymen de tyǵyz baılanys ornatylǵan.
Oblys ekonomıkasy alǵa basyp keledi. Respýblıkalyq jáne aımaqtyq ındýstrııalandyrý kartasy aıasynda iri ınvestıtsııalyq jobalar júzege asyrylýda. Óńirde sońǵy jyldary áleýmettik máselelerdi naqty sheshýge baǵyttalǵan kóptegen jumystar atqaryldy. Olardyń ishinde eń aldymen taza sý, gaz júıesi, jol máselelerine erekshe kóńil bólinýde. Aıtalyq, gaz júıesin damytý baǵdarlamasyna sáıkes sońǵy úsh jylda 902 shaqyrym gaz qubyry tartylǵan.
Elbasynyń tapsyrmalaryna sáıkes Aq Jaıyq óńiri keler jyly da Qazaqstannyń ındýstrııalandyrý kartasyna engizilgen ınvestıtsııalyq jobalardy júzege asyrý, otandyq ónimderdiń básekege qabilettiligin arttyrý, jańa óndiristerdi ashý, jańa jumys oryndaryn qurý maqsatyn ustanyp otyr.
Oblys ortalyǵy Oral - ekologııalyq taza qalalardyń biri. Oral qalasynda «Zenıt» zaýyty men Batys Qazaqstan mashına jasaý kompanııasynyń búgingi tynys-tirshiligimen tanystyq. QR UQK shekaralyq qyzmetiniń tapsyrystary boıynsha jańadan jasalyp jatqan kemelerdi kórdik. Zaýytta jasalǵan katerler men kemelerdiń bári de Kaspıı teńizinde kúzette júr. Turmysqa qajetti katerler men kemelerdi jasap, eshqandaı qysylmaı shetelge de shyǵarýǵa bolady.
Buryn bir áriptesim «Zaýyt jumysshylary ereýilge shyǵaıyn dep jatyr» dep depýtattyq saýal jasaıtyn edi. Qazir onyń biri de joq. Jer qoınaýyn paıdalanýshy sheteldik jáne otandyq kompanııalardyń ózimizdiń zaýyttarǵa tapsyrys berý kólemin de artyrýǵa basa mán bergenimiz jón. Óıtkeni jergilikti kásiporyndardyń jer qoınaýyn paıdalanýshylarǵa qajetti ónim túrlerin shyǵara alatyndaı tájirıbeleri men múmkindikteri bar ekenin kózben kórdik.
Degenmen oblysta sheshimin kútip turǵan kókeıkesti máseleler de bar. Oblys ákimi Baqtyqoja Іzmuhambetov bizge eldi mekenderdi kógildir otynmen qamtamasyz etýge basa nazar aýdarylyp otyrǵanyn aıtty. Qazir oblystyń 82 paıyzy gazben qamtylǵan. 2011 jyly Bókeı ordasy aýdanynyń Bısen, Jánibek aýdanynyń Aqoba, Terekti aýdanynyń Saryómir jáne Jaıyq ózeniniń sol jaǵalaýyndaǵy eldi mekenderge gaz qubyrlary tartylady. Oǵan barlyǵy 2 mlrd 792 mln teńge qarjy qajet. Jobalyq-smetalyq qujattary daıyn, saraptamadan ótkizilgen. Osyǵan respýblıkalyq bıýdjetten qarjy bólýdi suraıdy.
Kelesi másele - avtokólik joly. «Chapaev-Jańaqala-Saıqyn» avtomobıl jolyna (76-113-shaqyrymy) kúrdeli jóndeýdi aıaqtaý úshin 2 mlrd. 030 mln. teńge qajet, Derkól aýylynan Oral-Tasqala-Reseı Federatsııasynyń shekarasyna deıingi joldy jóndeýdi josparlap otyr. Jobanyń kuny - 1 mlrd. 82 mln. teńge. «Alǵaı-Jalpaqtal-Juldyz-Qarasý» jolyn (71-73-shaqyrymy) Qaraózen aýylyna kirme jolymen jóndeý úshin 986 mln. teńge qajet. Barlyǵy - 4 mlrd. 098 mln. teńge. Mine, osy maqsatqa respýblıkalyq bıýdjetten qarjy bólinse, durys bolar edi.
Úshinshi másele - kásiporyndardyń jumysyn jandandyrý. Oblysta úsh beldi kásiporyn - «Omega» prıbor zaýyty, «Oral «Zenıt» zaýyty» jáne «Gıdroprıbor» ǵylymı-zertteý ınstıtýty» AQ qazirgi kezde «Qazaqstan Injınırıng» aktsıonerlik qoǵamy tarapynan qajetti kómektiń bolmaýyna baılanysty óz áleýetin tolyǵymen paıdalana almaı otyr. Kásiporyndardyń tolyq qýatymen jumys jasaýy jáne qosymsha jumys oryndaryn ashý úshin tapsyryspen qamtý máselesine aıryqsha mán berilýi qajet.
Men ótken sessııada azyq-túlik baǵalaryn turaqtandyrýǵa qatysty Úkimetke depýtattyq saýal joldaǵan bolatynmyn. Sonyń nátıjesin Oraldan kórgendeı boldym. Aıtalyq, Oralda qanttyń baǵasy - 166 teńge, oblys boıynsha qanttyń ortasha baǵasy - 187 teńge. Kúnbaǵys maıy Oralda 230, oblys boıynsha 285 teńge. Kúrish Oralda - 153, oblysta - 170 teńgeden, joǵary sortty bir qap unnyń baǵasy Oralda - 3250, oblysta - 3305 teńgeden, unnyń birinshi sorty qalada - 2600, oblysta - 2769 teńgeden, sıyr eti Oralda - 650, oblysta - 707 teńgeden, qoı eti Oralda - 650, oblysta 565 teńgeden satylýda. Sondaı-aq sút Oralda - 110, oblysta - 131 teńge, tuz Oralda - 25, oblysta 32 teńge turady. Joǵary sortty unnyń nany Oralda - 50, oblysta - 55 teńge, unnyń birinshi sortynan daıyndalǵan nan Oralda - 40, oblysta - 50 teńge. Basqa da kúndelikti qajetti azyq-túlik ónimderi turaqty baǵasyn saqtap otyr. Bul kórsetkishter búkil respýblıka kólemi boıynsha eń tómengilerdiń biri ekeni anyq.
«Jaıyq óńirinde jańa bastamalar kóp eken. Óńirdiń áleýmettik-ekonomıkalyq jaǵdaıyn jaqsartýda jasap jatqan aýqymdy isterin respýblıkamyzdyń barlyq óńirine de úlgi retinde usynsa, tájirıbeler almasý jumystary júrgizilse, óte oryndy bolar edi, - dep túıdi oıyn I.Elekeev.