BATYR HAN QAIYPULY

Batyr Qaıypuly (týǵan jyly belgisiz - 1771) - Kishi júzdiń handarynyń biri, sultan. Joshydan taraǵan Jádik sultannyń urpaǵy. Buharada oqyp tárbıelengen. 1728 jyly az ýaqyt Hıýa taǵynda otyrǵan. 1723-1729 jyldar aralyǵynda qazaq - jońǵar soǵystarynda Shekti rýynyń jasaǵyn bastap, jeke basynyń batyrlyǵy jáne qolbasshylyq qabiletimen kózge túsedi.

HVІІІ ǵasyrdyń 20-jyldarynyń aıaq kezinen bastap Batyr Qaıypuly Ábilqaıyr hannyń basty baqylastarynyń birine aınaldy. Baraq sultanmen kelisimge kelip, Ábilqaıyr hannyń ólimine sebepshi bolady.

1731 jyly jeltoqsanda Batyr Qaıypuly Reseı bodandyǵyn qabyldaǵanmen óziniń geosaıası maqsattaryn júzege asyrýda jońǵarlarǵa da ıek súıeýge tyrysqan. Ábilqaıyr hannyń qazasynan keıin, Batyr sultan onyń uly Nuraly hannyń bıligin moıyndaýdan bas tartqan.

1748 jyly qazan aıynda Álimulynyń Shekti, Shómekeı, Bozǵyl, Qarasaqal rýlarynyń basshylary Batyr sultandy han saılaıdy. Biraq Reseı ókimeti ony han tanymaǵan. 1750-1760 jyldar aralyǵynda Batyr han Orta Azııa jerindegi handarmen beıbit qarym-qatynas ornatqan.

Egde tartqan shaǵynda Syrdarııanyń tómengi aǵysyndaǵy ordasynda qaıtys bolǵan.

Derek kózi:

Qazaqstan ulttyq entsıklopedııasy, 1 tom.