Bastaýysh mektep «sumdyq pikir, sýyq qoldan» tynysh bolýy kerek – ǵalym pikiri

Foto: None
NUR-SULTAN. QazAqparat – Bastaýysh mektep «sumdyq pikir, sýyq qoldan» tynysh bolýy kerek. Mundaı pikirdi Memlekettik tildi damytý ınstıtýtynyń atqarýshy dırektory, fılologııa ǵylymdarynyń kandıdaty Bıjomart Qapalbek aıtty, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«Ahmet Baıtursynulynyń «Balam deıtin jurt bolmasa, jurtym deıtin bala qaıdan shyǵady» degen sózi bar. Biz qazir «balam» dep tárbıelemesek, ulttyń tamyryn, dinin qataıtpasaq, ol bala batystyń da, shyǵystyń da «jeline» domalaıtyn bolady. Ulttyq qundylyq, ulttyq tarıh, salt-dástúr, mádenıet - barlyǵy da ana tilinen shyǵady. Ásire shyǵysshyl da, ásire batysshyl da ana tiline qanyqpaǵannan shyǵady. Balanyń tamyry qańbaq sııaqty bolady. Al bizge bolashaǵymyzǵa myqtap serttesý úshin balany ulttyq qundylyqqa tolyq tamyr jaıatyndaı deńgeıde ósirýimiz kerek. Til mádenıetten de, bilimnen de, aqparattan da úlken. Til solardyń saqtalatyn ydysy, taratylatyn, jetkiziletin quraly. ıAǵnı, biz aldymen, tildi durystaýymyz kerek. Tárbıeniń barlyǵy aldymen, bastaýysh mektepten bastalady», - dedi ol Otbasy kúni aıasynda ótken dóńgelek ústel otyrysynda.

Onyń aıtýynsha, qazirgi ýaqytta dástúrli tárbıe kózi bolǵanymen - álsiz. Búgingi urpaqty elektrondy quraldar men gadjetter tárbıelep otyr.

«Osy oraıda mekteptiń róli óte erekshe. Óıtkeni, bala 6 jastan 17 jasqa deıingi ǵumyryn mektepte ótkizedi. Bastaýysh mektep «sumdyq pikir, sýyq qoldan» tynysh bolýy kerek», - dedi ǵalym.

Sonymen qatar ol qazaq tiliniń Qazaqstan aýmaǵynda tolyq taralýy qajettigin basa aıtty.

«Qazir qazaq tilin tómennen talap etý kúshti. Áleýmettik jelide «Men Qazaqstanda, óz jerimde turmyn. Maǵan qazaqsha qyzmet kórsetińiz» degen talap kúsheıe túsken. Endi til saıasatyn da soǵan qaraı ózgertýmiz kerek. Óıtkeni, «memlekettik» degen anyqtamasy bar memlekettik til memlekettik shekara men memlekettik qaýipsizdik deńgeıinde qorǵalýy tıis», - dedi Bıjomart Qapalbek.


Seıchas chıtaıýt