Baspanasyn jalǵa bergenderge aıyppul salynady - baspasózge sholý
***
«Keshe Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaev Sankt-Peterbýrg halyqaralyq ekonomıkalyq forýmy aıasynda ekijaqty kezdesýler ótkizip, yntymaqtastyqty damytý tóńireginde pikir almasty. Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev Birikken Ulttar Uıymynyń Bas hatshysy Pan Gı Mýnmen kezdesýi barysynda Qazaqstan men BUU arasyndaǵy ekijaqty yntymaqtastyq máselelerin talqylady, sondaı-aq, qarym-qatynasty odan ári damytý perspektıvalaryn qarastyrdy. Sonymen qatar, Nursultan Nazarbaev pen Pan Gı Mýn halyqaralyq kún tártibindegi meılinshe ózekti máseleler jóninde pikir almasty», - dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti senbilik sanyndaǵy «Ekonomıkalyq pragmatızmge basymdyq bergen abzal» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, Peterbýrg halyqaralyq ekonomıkalyq forýmynyń jalpy otyrysyna keletin bolsaq, onda sóz sóılegen Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaev sońǵy ýaqytta tórtkúl dúnıeniń jahandyq daǵdarys jaǵdaıynda ómir súrip jatqandyǵyna jan-jaqty toqtaldy. «Álem segiz jyldan beri tynymsyz sapyrylysqan tolqyn men daǵdarysty bastan ótkizip keledi. Álemdik ekonomıkanyń ósimine qatysty eń ustamdy degen boljamdardyń ózi oryndalmaı jatyr. Taıaý jyldarǵy jahandyq ekonomıkanyń ósimine arnalǵan sarapshylardyń baǵasy turaqty túrde tómendep keledi. 2016 jylǵa damýshy ekonomıkadan kapıtaldyń syrtqa aǵylýy rekordtyq deńgeıde, ıaǵnı 450 mıllıard dollar shamasynda boljanyp otyr. Sonymen qatar, ekonomıkany damytýǵa kapıtal quıý da onyń qosymsha ósimine kepil bola almaıdy», - dedi Nursultan Ábishuly.
Qazaqtyń urpaq ósirýde ózindik úlgi-ónegesi, salt-dástúri, tyıymy bolǵan. Sony úlkenderdiń aqyl-parasatymen tııanaqty oryndap, ul-qyzdyń jibekteı esilip turýyna jol ashqan. Keıin osy bir qasıet zamanǵa qaraı sıreksip, erkindikti erkelik dep uǵyp, bala tárbıesin bosańsytyp alǵanymyz aqıqat. Keıde onyń zalalyn da tartyp qalamyz. Sonyń biri jetimder máselesi der edik. Bul táýelsizdiktiń alǵashqy jyldaryndaǵy alasapyranda etek alyp, esten tandyra jazdady. Oǵan 1998 jyly qabyldanyp, 1999 jyldyń basynan kúshine engen «Neke jáne otbasy týraly» zańdaǵy olqylyqtar da sebepker bolǵanyn nesin jasyramyz. Keıin bul túzeldi. Biraq jetimder máselesi tolyq sheshildi deı almaımyz. Bul jaıynda elimizdiń bas basylymyndaǵy «Jetimin jylatpaǵan jurt» degen taqyryptaǵy maqalada keńinen qozǵalǵan. Maqala avtorynyń jazýynsha, jetimder máselesin sheshýdi durys jolǵa qoıý maqsatyn el azamattary da sońǵy ýaqytta qolǵa ala bastady. «Onyń aıqyn dáleli, 2013 jyly qurylǵan «Ana úıi» qory der edik. Jaqynda osy qordyń uıytqy bolýymen elordada «Bala asyrap alýdy qoldaý ortalyǵy» jobasy boıynsha basqosý ótti. Ol Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń qoldaýymen boldy. Jıynda, atalmysh qordyń alǵashqy ıdeıasyn usynǵan, keıin onyń ornyǵýyna ózindik úlesin qosqan Aıdyn Raqymbaev júrgizip otyrdy. Jalpy, «Ana úıi» qory men mınıstrlik arasynda bekitilgen memorandýmda kórsetilgendeı, elimizdegi áleýmettik jetimdiktiń aldyn alý, jetimderge arnalǵan mekemelerde tárbıelenip jatqan balalar sanyn azaıtý, sondaı-aq, ár ul men qyzdyń múddesin qorǵaıtyn memlekettik saıasatty júzege asyrý, soǵan barynsha úles qosý», - delingen maqalada.
***
Almatyda páterin jalǵa beretinderge aıyppul salynýy múmkin. Bul jaıynda «Vremıa» gazetindegi «Jıvı - ne radýısıa» degen taqyryptaǵy maqalada aıtylǵan. Basylymnyń jazýynsha, ońtústik astanadaǵy páterlerdiń 30 paıyzǵa jýyǵy jalǵa beriledi eken. Buǵan qosa, kópshiligi Almatyǵa kelip, memlekettik baǵdarlama arqyly jaldamaly páter alyp alǵannan keıin ony jalǵa berip, ózi úıine qaıtyp ketedi eken. Osyǵan oraı taıaý ýaqytta zańnamaǵa ózgerister engizilmek. Onda páterin jalǵa beretinderge jaýapkershilik qarastyrylmaq. «Eger turǵyn úı ıspektsııasy teksergen kezde mundaı faktini anyqtaıtyn bolsa, onda oǵan aıyppul salynady. Máselen, ol páterin 60 myńǵa jalǵa berse, aıyppul odan tórt ese kóp bolýy múmkin», - dedi Almaty qalalyq baspana jáne turǵyn úı ınspektsııasy basqarmasynyń bastyǵy Qaırat Nurqadilov.
***
Qazaqstanda qoǵamdyq densaýlyq qyzmetin qurý josparlanýda. Bul jaıynda «Kazahstanskaıa pravda» gazetine suhbat bergen elimizdiń Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstri Tamara Dúısenova málim etken.
«Birinshiden, biz qoǵamdyq densaýlyq saqtaý qyzmetin qurýdy josparlap otyrmyz. Bul (EYDU) elderiniń ozyq tájirıbeleriniń negizinde jáne Dúnıejúzilik bank pen DDSU sarapshylarynyń usynymy boıynsha qolǵa alynbaq. Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý qyzmetinde sanıtarlyq-epıdemıologııalyq, salamatty ómir salty jáne durys tamaqtaný qyzmeti ıntegratsııalanady da onyń aıasyna: ınfektsııalyq jáne negizgi ınfektsııalyq emes aýrýlardy epıdemıologııalyq qadaǵalaý men monı-torıngti qamtamasyz etý; sektoraralyq ózara árekettestikte saýyqtyrý is-sharalaryn keńeıtý jáne úılestirý men qamtamasyz etý; qorshaǵan ortanyń zııany týraly saýyqtyrý, durys tamaqtaný men salamatty ómir súrýge qatysty is-sharalarǵa qatysty turǵyndarǵa aqparat berý jáne azamattardyń olarǵa aralasý belsendiligin arttyrý. Ekinshiden, aýrýǵa alǵashqy medıtsınalyq-sanıtarlyq kómek deńgeıinde basymdyq berý jáne basqarýdy qamtamasyz etý», - dedi ol.