«Baspanaǵa baǵanyń kúrt ósýi boljanyp otyrǵan joq» - baspasózge sholý
***
«Frantsýz Respýblıkasynda resmı saparmen júrgen Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaev keshe shtab-páteri Parıj qalasynda ornalasqan ıÝNESKO-nyń 38-shi Bas konferentsııasyna qatysty. Bul konferentsııanyń atalǵan halyqaralyq uıymnyń 70 jyldyq mereıtoıymen sáıkes uıymdastyrylǵanyn aıta ketken abzal», - dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti. Basylymnyń jazýynsha, Elbasy uıymnyń Bas konferentsııasyna qatysyp, bastan-aıaq memlekettik tilde sóıledi. Qazaqstan Prezıdenti óziniń sózinde Birikken Ulttar Uıymy júıesindegi ıÝNESKO-nyń alatyn orny aıryqsha ekenin, osydan 70 jyl buryn qurylǵan bul uıym «adamzattyń ar-ujdany» dep atalatynyn atap ótti. Sondaı-aq, uıymnyń adamzattyq tarıhı-mádenı muralardy saqtaý isine, bilim, ǵylym, kommýnıkatsııa salalaryndaǵy halyqaralyq baılanystar aıasyn keńeıtýge zor úles qosqandyǵyna toqtaldy. Qazaqstannyń ıÝNESKO-nyń qyzmetin tolyq qoldaıtynyn aıtty. «Bul uıymnyń negizgi basymdyǵy Birikken Ulttar Uıymynyń ornyqty damý maqsatynyń mańyzdy baǵyty bolyp sanalady. Men osy minberden 20 jyl buryn, táýelsizdigimizdiń tańsári shaǵynda jas memlekettiń maqsat-mindetteri týraly baıandaǵan edim. Búginde biz Birikken Ulttar Uıymynyń Myńjyldyq damý maqsattarynyń kóbine qol jetkizdik», - dedi Nursultan Nazarbaev. Maqala «Salıqaly sapar» degen taqyryppen berilgen.
Keshe Prezıdent janyndaǵy Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde ótken kezekti baspasóz máslıhatynda óńirlerdi damytýdyń 2020 jylǵa deıingi baǵdarlamasyn «Samuryq-Qazyna» jyljymaıtyn múlik qorynyń iske asyrýy jaıy talqylandy. Bul jaıynda «Egemen Qazaqstan» gazetiniń senbilik sanyndaǵy «Baspanaǵa baǵanyń kúrt ósýi boljanyp otyrǵan joq» degen taqyryptaǵy maqalada keńinen baıandalǵan. Basylymnyń jazýynsha, Jıyn barysynda «Samuryq-Qazyna» jyljymaıtyn múlik qory» AQ basqarma tóraǵasy Bolat Palymbetov atalǵan aktsıonerlik qoǵam óńirlerdi damytýdyń 2020 jylǵa deıingi baǵdarlamasy sheńberinde jekemenshik kompanııalarmen áriptestik ornata otyryp, shamamen 585 myń sharshy metr turǵyn-jaı qurylysyn júrgizip jatqanyn málimdedi. «Óńirlerdi damytýdyń 2020 jylǵa deıingi baǵdarlamasy 2012 jyldan beri jumys istep kele jatqanyn bilesizder. 2012 jyly bir sharshy metr baspananyń ózindik quny, ıaǵnı biz qurylys kompanııalarymen kelisimsharttar bekitken kezde óńirlerde 1 sharshy metr úshin 120 myń teńge, al Almaty, Astana Atyraý jáne Aqtaýda 150 myń teńge boldy. 2013-2014 jyldary óńirlerde 132 myń teńge, Almaty men Astanada 164 myń teńge deńgeıinde qalyptasty. Búginde óńirlerde sharshy metr 137 myń teńge tursa, Almaty, Astana, Atyraý jáne Aqtaýda 171 myń teńge. Jyl saıyn ósim 4-4,5 paıyz deńgeıinde bolyp otyr», dedi B.Palymbetov. Onyń atap ótýinshe, valıýta baǵamynyń ózgerýine baılanysty baǵalardyń kúrt ósýi boljanyp otyrǵan joq. Baǵanyń artýyn biz anyqtamaımyz, ıaǵnı Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Qurylys, turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq isteri jáne jer resýrstaryn basqarý komıtetine silteme jasaımyz», - dep túsindirdi «Samuryq-Qazyna» jyljymaıtyn múlik qory» AQ basqarma tóraǵasy.
***
«Tabyn aıdap órtti tumshalaý Qazaq órtti «tilsiz jaý» dep ataǵan jáne órt, ne ot shyǵý qaýipsizdigin erekshe jaǵdaıda saqtaǵan. Sebebi, tirshiligi mal sharýashylyǵymen tikeleı sabaqtasyp jatatyn ata-babalarymyz erte zamandarda jaıylymdardy órtten aman saqtap qalýdyń nebir ózindik amaldaryn qoldanǵan» dep hjazady «Aıqyn» gazeti senbilik sanyndaǵy « Ertede qazaqtar daladaǵy órtti qalaı aýyzdyqtaǵan?» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń jazýynsha, jaıylym jer órtengen ýaqytta órtti iri qara maldyń tuıaǵy da toqtata alady. Órt qaýlaǵan kezde el-jurt túgeldeı iri qara mal ataýlysyn órttiń aldynan kese kóldeneń aıdaıdy. Úıir-úıir jylqy, myńdaǵan túıe men sıyrdyń, qoı eshkiniń tuıaǵy shóbi onsyzda qýrap, tozyp turǵan jerdiń topyraǵyn shyǵaryp, aq shań eteri sózsiz. Laýlaı jaıpap kele jatqan tilsiz jaý sol sátinde shańy aspanǵa shyqqan topyraq aralas jolaqty joldan ótpeı kilt toqtaıdy.
«Aıqyn» gazetiniń jazýynsha, Qarjy mınıstrliginiń Ekonomıkalyq tergeý qyzmeti bıylǵy jylǵy jumysynyń aldyn ala qorytyndylaryn shyǵardy. «Bıylǵy 9 aı ishinde sharalar qabyldaý nátıjesinde, 8 myń 377 qylmystyq quqyqbuzýshylyq tirkeldi, dep habarlady jýrnalısterge arnalǵan brıfıngte Profılaktıkalyq jumystar jáne baqylaý basqarmasynyń basshysy Talǵat Bashev. Sonyń ishinde 2 myń 295 is boıynsha óndiris aıaqtaldy, 1 myń 654 is endigi sotqa baǵyttaldy. Osy qylmystar boıynsha 67,7 mıllıard teńge shyǵyn keltirilgeni anyqtaldy. Búginde 32,8 mıllıard teńge shyǵyn óteldi. Shyǵynnyń ornyn toltyrýdy qamtamasyz etý maqsatynda 8,7 mıllıard teńgege baǵalanatyn múlikke «tutqyn salynǵan». Aıta keterligi, byltyrǵy jyldyń sáıkes merziminde Qazaqstanda 3,5 mıllıard teńgeniń múlki tárkilenipti. ıAǵnı bul kórsetkish 2,5 esege artyp otyr. Bul týraly «Talan-taraj qarjynyń qanshasy qaıtty?» taqyrybymen berilgen materıaldan tolyq tanysa alasyz.