Baspana jaǵdaıyn jaqsartýǵa kedergi normalardy alyp tastaý kerek - Ǵazız Qulahmetov
«Qalyń buqarany turǵyn úımen qamtamasyz etý maqsatymen Úkimet birqatar memlekettik baǵdarlamalar jarııalap, osy kúni iske asyryp jatqan jaıy bar. Syrt qaraǵanda ol baspanaǵa elimizdegi kóńili qalaǵan ár azamattyń qoly jetip jatqandaı bop kórinýi ábden múmkin. Alaıda aınalymdaǵy zań jobasyn jáne baǵdarlamalardyń oryndalý júıesin saraptaı kele, basynda úıi bar azamattardyń múddeleri eskerilmeı qalǵany belgili boldy. Naqtylaı keteıin, baspanasyn ýaǵynda azamattyq quqyqtyq kelisimshart negizinde, muragerlik jolmen, ıaǵnı, zańǵa qaıshy kelmeıtin ózge de joldarmen menshik ıesi atanǵan azamattar. Bul sanattaǵy azamattar kóbine-kóp bir shańyraqtyń astynda turyp, ortaq sharýashylyq júrgizedi. Olar bir januıanyń músheleri, bolmasa, jaqyn aǵaıyn-týystar. Alaqandaı páterge 7-8 jan bop tyǵylyp, kún keship jatqan aǵaıyny bar osynda otyrǵan kóptegen depýtattardyń arasynda da kóp shyǵar… Turyp jatqan úıleriniń jalpy aýdany, sharshy metrge shaqsaq, belgilengen tehnıkalyq, sanıtarlyq, ózge de normatıvtik talaptarǵa saı kelmeıdi. Bizdegi qurylys normalaryna saı, tórtinshi dárejeli turǵyn úı ǵımarattarynda adam basyna 15 sharshy metr, birinshi dárejeli ǵımarattarda maksımaldy norma 25 sharshy metr. Al, BUU-nyń halyqaralyq standarttarynda mınımaldy kórsetkish 30 sharshy metrge teń eken», - dedi depýtat.
Osy oraıda ol bul jaǵdaı otbasylarda qandaı problemalarǵa alyp keletinin atap ótti.
«Úı-jaıy joq ár otbasy óz baspanasyna qol jetkizýdi armandaıdy. Tar úıdiń turǵyndary baspananyń keńdigin ańsaıdy. Ókinishke qaraı, ol múmkindik qazir kóp adam da áli de joq. Qarjy tapshylyǵy qolbaılaý. Sebebi, aǵa býynnyń jıǵan qory ózinen aspaıdy, jastar bolsa, dúnıe terýdi áli de bastamaǵan. Jabylyp nesıe alaıyn dese, bank zeınetkerlerge aqsha bermeıdi. Jastardyń alar aılyǵy mardymsyz bolǵan soń, bank olarǵa da qaıyrymmen qaramasy anyq. Bastapqy jarnasyn jıǵan kúnniń ózinde, aı saıynǵy tólemderine shamalary joq. Qysqasy, «tuıyq kósheniń» turǵyndaryndaı bop júr. Jer alyp, úı salaıyn dese, ol múmkindikten de aıyrylyp otyr. Sebebi, jer alý úshin dúnıe-múlkiń bolmaýy tıis. Turǵyn úı baǵdarlamalaryna jaýapty kompanııalar bolsa, QR «Turǵyn-úı qatynastary» týraly Zańnyń 69 babynyń 1 tarmaqshasyna siltep, biz aıtyp otyrǵan otbasy múshelerine baspana alýyna ruqsat bermeıdi. Áleýmettik ahýaldyń jaısyzdyǵy, baspana alý múmkindiginiń joqtyǵy, óz buryshyńnyń bolmaýy, otbasy ishindegi tatýlyqty buzyp, ajyrasyp jatqandar sanyn arttyryp jatqany da jasyryn emes», - dedi Ǵazız Qulahmetov.
Sondyqtan QHP-nyń kelesi usynystary bar:
1. Aınalymdaǵy zańnamaǵa turyp jatqan úıdiń aýdanyn, ıaǵnı sharshy metrlerin ulǵaıtý arqyly baspana jaǵdaıyn jaqsartý degen uǵymdy kirgizý qajet jáne kedergi keltirip otyrǵan normalardy tolyqtaı alyp tastaý kerek. Sonda bir-eki bólmede tarlyqta turyp jatqan otbasy qalaýynsha, úsh-tórt bólmeli keń páterge kóshý múmkindigin alar edi. Bosaǵan úı baspana qoryna ótip, kelesi menshik ıesine beriler edi.
2. Baspanany baǵalaý, satyp alý, menshik ıesinen kelesi úmitkerge baspana berý tártibi men erejelerin pysyqtaý qajet. Osylaısha, turǵyn-úı qoryn qalyptastyrýdyń utymdy ári qosymsha joly paıda bolar edi.