Baspa isi jáne kitap saýdasy týraly zań qabyldaý kerek – Aqberen Elgezek

NUR-SULTAN. QazAqparat – QR Jazýshylar odaǵy tóraǵasynyń orynbasary, aqyn, jazýshy Aqberen Elgezek qazaq tilindegi kitap basyp shyǵarý jáne taratý isindegi máseleler týraly aıtyp berdi, dep habarlaıdy QazAqparat.

«Eshkimge qupııa emes, qazir elimizdiń barlyq dúkenderinde qazaq tilinde jazylǵan kitaptar jetim buryshta tur. Bul týraly talaı aıtyldy, talaı jazyldy, biraq naqty sheshimin tappady. Onyń sebebi bireý-aq – másele zań aıasynda kórsetilip, sheshilmegen. Mysaly ózimniń «Bolmaǵan balalyq shaq» atty kitabymdy «Meloman» dúkeni qabyldaǵan joq. Joǵary jaqqa habarlasyp, araǵa adam salyp, ýaqytty sozyp júrip, áreń ótkizdik. Olardyń aıtatyn ýáji – qazaq tilinde kitap oqylmaıdy, ony eshkim satyp almaıdy deıdi. Onyń bári ótirik. Qazirgi jastar kitapty jaqsy oqıdy. Keıin de «Meloman» osy kitabymdy eki ret qaıtalap surady, ıaǵnı bári satylyp ketken», - dedi A. Elgezek elordada QR Mádenıet jáne sport mınıstrliginiń alqa otyrysynda.

Onyń aıtýynsha, Mádenıet mınıstrligi Baspa isi jáne kitap saýdasy týraly zańdy qabyldaýǵa bastama kóterýge tıis. Ol zań birinshiden, qazir kitap shyǵarý isinde monopolıske aınalǵan kóptegen iri baspalardyń yqpalyn azaıtar edi. Baspalar avtorlarmen jumys istep, shynaıy naryq qalyptastyrar edi. Bul ádebıettiń damýyna zor serpin beredi.

«Qazir «qoǵamdyq mańyzy bar» degen ataýmen jylda kitap shyǵyp jatyr, olar eshkim qaramaıtyn kitaphanalarǵa jiberiledi, naqty oqyrmannyń qolyna jetpeıdi. Qoǵamdyq mańyzy bar ádebıet degen baǵdarlama kitaptary mektep kitaphanalarynda bar ma? Onyń eki sala ekeni túsinikti, biraq memleket bizde bireý. Sondyqtan, Bilim mınıstrligimen birlese otyryp, bul máseleni sheshýge bolady dep oılaımyn. Qazir mektep kitaphanalarynda qazaq tilindegi kitaptar sany 27 paıyz. Demek, qalǵan 73 paıyzy orys tilinde degen sóz. Otyz jyl boıy shyǵyp kelgen kórkem ádebıet ol mektepterge jetpegen, mektep sórelerinde sol sotsıalıstik-realızm talabymen shyqqan eski ıdeologııany nasıhattaıtyn ádebı kitaptar tur. Bul týraly arnaıy rsepýblıkalyq kitaphanashylar semınarynda aıtyldy, sondyqtan bul sandar oıdan shyǵarylmaǵan», - dep atap ótti A. Elgezek.

Spıker Baspa isi jónindegi zań qabyldanyp, naqty erejeler jazylsa, sharýa birshama sheshiletinin aıtty.

«Mysaly kitap dúkenderinde kezinde BAQ-qa qatysty jasaǵandaı 50/50 erejesin jasaýǵa bolady – ıaǵnı, kitap dúkenderine 50 paıyzyn qazaqsha kitap etýdi mindetteý kerek. Baspa isi jónindegi zań jobasyn ınternetten qarap shyqtym, ony Ermuhamed Ertisbaev jasaǵan bolatyn. Sony zamanaýı túzetý engizip, qabyldaý kerek dep esepteımin.

Úshinshiden, qazaq ádebıetin qoldaý týraly úsh jylǵa arnalǵan memlekettik baǵdarlamany qabyldaıtyn ýaqyt keldi. Sebebi ádebıet – barshańyz biletindeı rýhanı qazynamyz. Ol baǵdarlamada kórkem aýdarma isi jáne basqa da kóptegen máseleler qamtylýy kerek. Tarqatyp aıta bersek, másele kóp. Biraq nıet bolsa, baǵdarlama jasap shyǵýǵa ázirmiz», - dep qorytyndylady A. Elgezek.

Buǵan deıin Aqberen Elgezek elimizdegi ádebıettiń damýyndaǵy ózekti máseleler men birqatar usynystaryn ortaǵa salǵan edi.