Básekege qabiletti 50 eldiń qataryna qosylýǵa qyrýar eńbektiń arqasynda qol jetkizdik - E. Bekturǵanov
- Jańa jyldyń basynda, el táýelsizdiginiń shırek ǵasyrlyq kezeńine aıaq basqan tusta, Memleket basshysynyń alda turǵan mindetterdi aıqyndap bergen maqalasy óte der shaǵynda, oryndy, halyqqa oı salatyn, eldi alǵa qaraı jeteleıtin qujat dep aıtsaq, qatelespeımiz.
Ótken jyly Elbasy «100 naqty qadam» Ult josparyn jarııa etti, soǵan oraı qysqa merzim ishinde 59 Zań qabyldandy. Bul jerde Úkimet pen Parlamenttiń ózara birlesip atqarǵan qyzmetine Elbasy óz baǵasyn berdi. Ol da depýtattardyń jumysyna serpin berdi dep oılaımyn. Al endi bıyl 1 qańtardan bastap bes ınstıtýttyq reformaǵa baılanysty 100 naqty qadamdy oryndaýǵa kirisip kettik.
Elbasynyń atalǵan maqalasy «100 naqty qadamnyń» qalaı iske asyrylatynyn kórsetetin qujat dep oılaımyn.
Basty qundylyǵy ár kezeńde, ár dáýirde eldiń, halyqtyń aldyna qoıǵan armany men maqsaty bolady. Mysaly, 25 jyl buryn táýelsizdik alý bizdiń armanymyz edi. Sol armanymyzǵa 1991 jyly 16 jeltoqsanda qol jetkizdik. Táýelsizdik degenimiz aıtýǵa ońaı, jeńil sóz sııaqty. Biraq ol óte mańyzdy, halyqtyń, eldiń taǵdyryn sheshetin aıryqsha mártebe! Ol memleket úshin Kún men Aıdaı, aýa men sýdaı qajet qurylym. Óıtkeni dúnıe júzinde, ártúrli sanaqtar boıynsha, 5 myń, 7 myń tilde sóıleıtin halyqtar bar dep aıtylady. Alaıda, sonyń bári óziniń táýelsizdigin alyp, memleket bolyp otyrǵan joq. Jalpy, Birikken Ulttar Uıymynyń tizimi boıynsha 194 el táýelsiz memleket bolyp esepteledi. Biz ǵasyrlar boıy ata-babalarymyz ańsaǵan armanǵa jetip otyrmyz. Táýelsizdikti ornattyq, onyń temirqazyǵyn tereń etip qaqtyq. Eń áýeli kórshi eldermen memlekettik shekaramyzdy bekitip aldyq. Bizdiń shekaramyzdyń kólemi az emes. 14 myń kılometrden astam shekaramyz bar. Onyń ústine biz álemdegi ondyqqa kiretin Reseı, Qytaı sııaqty alyp memlekettermen shekaralasamyz. Osy eldermen jáne Ortalyq Azııadaǵy táýelsiz memlekettermen kelisimsharttar jasasyp, shekaramyzdy bekitip aldyq. Ózimizdiń Ata Zańymyz bar, memlekettik Ánuranymyz, Týymyz ben Eltańbamyz bar, Prezıdentimiz bar. Sondyqtan biz qazir táýelsiz memleket bolyp álemge tanyldyq, elimizdi qalyptastyrdyq.
Osy 25 jyldyń ishinde keıbir memleketter 100 jyldyq jasaǵan qadamdaryn biz shırek ǵasyrlyq ýaqyttyń ishinde óttik desek, artyq aıtqanymyz emes. Óıtkeni bastapqyda damýy jaǵynan kenje qalǵan elderdiń qatarynda turyp, qazir endi dúnıe júzine belgili memleketterdiń qataryna kirýimiz osy bizdiń halyqtyń yntymaǵy men eńbeginiń, Elbasynyń syndarly, salıqaly saıasatynyń nátıjesi dep aıtýǵa bolady. Básekege qabiletti elý eldiń qataryna qosylýǵa qyrýar eńbektiń arqasynda qol jetkizdik. Qanshama halyqaralyq kelisimder jasaldy? Eldiń ishki ekonomıkalyq-áleýmettik jaǵdaıyn kóterý jolynda atqarylǵan jumystar da orasan zor.
Elbasynyń atalǵan maqalasy qarapaıym adamdardan bastap qoǵam jáne memleket qaıratkerlerine deıin túsinikti, barlyq sala tereń qamtylǵan eńbek ekenin atap óter edim. Bir mysal keltireıin, jeńil atletıkada bıiktikke sekiretinder úshin mejeni belgileıtin planka bolady. Elbasy da aldaǵy eldik maqsatymyzdy belgilegen kezde, árqashanda «plankany» óte joǵary qoıady. Buǵan el kýá. Qarasańyz, ondaı belesti baǵyndyrý múmkin emes sııaqty. Biraq táýekel dep bar kúshińdi jumyldyrsańyz, alynbaıtyn asý bolmaıdy. Sol sáttegi jaǵdaıdy jáne keleshektegi múmkindikterdi jan-jaqty zerttep, alda turǵan mindetterdi aıqyndap alyp, júıeli túrde jumys júrgizseńiz, mejeli bıikti baǵyndyrýǵa bolady eken. Memleket basshysy jarııa etken strategııalyq josparlardyń negizinde 130-dan astam ult pen ulystary bar kóp etnosty Qazaqstan halqynyń aýyzbirligi men eńbekqorlyǵynyń jáne Táýelsizdigimizdiń, tabıǵatymyzdaǵy mol baılyǵymyzdyń arqasynda alǵa qoıǵan maqsatymyz júzege asyp, aıtarlyqtaı jetistikterge jettik. Endigi qoıylyp otyrǵan talap - 2050 jylǵa qaraı damyǵan 30 memlekettiń qatarynda bolý. Osyǵan Máńgilik El ornatý ıdeıasymen qýattanǵan barlyq halyq atsalysady degen senimdemin.
Elbasy óz maqalasynda memleketti kásibılendirýdi bizdiń birinshi reformamyz dep atap ótti. «100 naqty qadamnyń» ishindegi 15 qadamy kásibı memlekettik apparat qurýǵa, memlekettik qyzmetti jetildirýge baǵyttalǵan. Osy mindetterdi oryndaıtyn atqarýshy bılik organdary, zań shyǵarýshy organdar, sondaı-aq árbir memlekettik qyzmetshi ózderine qoıylǵan talaptardyń iske asyrylýyna atsalyssa, básekege qabiletti bolsa, alǵa qoıǵan maqsatymyz júzege asady dep aıtýǵa tolyq negiz bar. Óıtkeni Elbasy osy maqalasynda «Memlekettik qyzmet týraly» Zańnyń qabyldanýynyń máni zor ekenin atap ótken. Memlekettik qyzmetti retteýge arnalǵan alǵashqy Zańnyń qabyldanǵanyna 20 jyl ýaqyt ótti. Ol kezde memleketimizdiń saıası-ekonomıkalyq, áleýmettik jáne basqa da jaǵdaılary qazirgi deńgeıdegideı emes edi. Elimizde reformalardyń alǵashqy kezeńi júrip jatqan tus bolatyn. Al endi jýyrda qabyldanǵan «Memlekettik qyzmet týraly» Zań jetik damyǵan elderdiń qataryndaǵy Qazaqstannyń turaqty damý deńgeıine saı keledi dep aıta alamyz. Óıtkeni kadrlardyń ol kezdegi deńgeıi men qazirgi deńgeıin salystyrýǵa bolmaıdy. Mysaly, búginde dúnıe júziniń áıgili bilim ordalarynan tálim alǵan, birneshe tildi meńgergen, jahandyq jańalyqtardy elge alyp kelip jatqan jastarymyz qanshama?! «Bolashaq» baǵdarlamasy boıynsha bilim alǵandardyń sany 10 myńnan asatyn bolsa, jeke óz qarajattarymen jáne halyqaralyq granttar arqyly oqyp kelgender 20 myńnan asady. Jalpy, qazir órkenıetti memleketti quratyn kadrlardyń quramy bar dep aıtýǵa bolady.