BAQ.KZ aqparat agenttiginiń qurylǵanyna 10 jyl toldy
BAQ.KZ bas redaktory Móldir Bekbergenovanyń aıtýynsha, saıt bastapqyda aımaqtaǵy buqaralyq aqparat quraldarynyń deńgeıin kóterý maqsatynda qurylǵan.
«Aımaqtaǵy jańalyqtardy bir jerden oqyp-bile alý úshin osy saıt quryldy. Ol kezde oblystyq, aýdandyq gazetterde jaryq kórgen materıaldar osynda jarııalanatyn. Sondaı-aq saıtta aqyn-jazýshylar ózderiniń blogyn júrgizetin. Qazirgi tańda sol kezdegi saıttyń bet-beınesi, kontseptsııasy ózgergenimen, buryn jarııalanǵan materıaldardy oqyp otyratyn turaqty oqyrmandarymyz bar», - deıdi Móldir Bekbergenova.
Búgingi tańǵa deıin atalǵan aqparat agenttiginde Qambar Ahmetov, Serǵalı Balajan, Botagóz Maqysh, Erjan Ábdiraman, Erlan Ospan bas redaktor qyzmetin atqardy. Olardyń árbiri saıtty zaman aǵymyna saı ózgertip otyrdy.
«Búginde táýlik boıy aqparat taratatyn mýltımedııalyq aqparat agenttigimiz. Aqparattan bólek, mýltımedıalyq jobalarymyz da bar. Sondaı jobalardyń qatarynda «Jelmaıany» aıtyp ótýge bolady. Bul joba ekinshi jyl qatarynan júzege asyrylyp keledi. Jobanyń ótken jylǵy kontseptsııasy boıynsha elordaǵa arman qýyp kelip, maqsatyna qol jetkizgen tulǵalardan suhbat alatynbyz. Qazirgi ýaqytta bul jobada memlekettik deńgeıdegi mańyzdy máselelerdi talqylaıtyn boldyq. Pandemııa kezinde turmystyq zorlyq-zombylyq sany artty. Osyndaı keleńsiz jaıttardy barynsha ashyp kórsetýdi maqsat etip, qyrkúıek aıynda «GenderLIKE» jobasyn iske qostyq. Sondaı-aq, podkast jobalarymyz bar. Osy turǵyda Aıagóz Qurmashtyń «Bárinen de sen sulý» jobasyn aıtyp ótýge bolady. Bul – óz salasynda jetistikke jetken, otbasy men kásibin qatar ustaı bilgen áıelder týraly joba. «Ne áńgime?» jobasy - qoǵamda rezonans týdyrǵan, áńgimeniń neden týyndaǵanyna jaýap beretin podkast. Joba avtory – Oljas Sándibek. Jastar arasynda tanymal, sport salasymen tikeleı baılanysty taǵy bir podkast joba – «Jankúıer». Ol jobada Bek Tóleýov kez kelgen sport salasynda jetistikke jetken, óz taqyrybyna qatysty aıtary bar mamandardy shaqyryp, suhbat alady», - deıdi aqparat agenttiginiń bas redaktory.
Shtatta 7 tilshi, 3 shyǵarýshy redaktor, úılestirýshi, prodıýser, bas redaktor men orynbasarlarymen qosqanda 15 qyzmetker jumys isteıdi. Saıttyń negizgi oqyrmandary – memlekettik qyzmetshiler, orta býyn ókilderi jáne jastar, sheteldegi qandastar.
«Reıtıng boıynsha, aqparat agenttikteri ishinde TOP-20 ishindemiz. BAQ.KZ – tek memlekettik tilde aqparat taratatyn jalǵyz saıt. Tilshiler aldaǵy kúni qandaı sharalarǵa baratynyn bir kún buryn bilip otyrady. Shyǵarýshy redaktorlar kúndizgi, túngi mezgilde aýysyp jumys isteıdi. Orys tilinde ótetin sharalardyń ózinde aqparatty qazaq tilinde alǵash bolyp, ári sapaly etip berýge tyrysamyz. Meniń ujymǵa qoıatyn negizgi úsh shartym – aqparatty jedel berý, saýatty jazý, sondaı-aq izdenimpaz bolý. Jalpy, tilshilerde shyǵarmashylyq erkindik bolǵanyn qalaımyn. Olarǵa ıdeıa aıtyp, shabyttandyrýǵa tyrysamyn. Mysaly, tilshi Erjan Jaýbaı qazaqtyń psıhologııasy týraly vıdeosuhbattar jelisin júrgizip, psıhologpen jaqsy jumys istep, sonyń negizinde «Qazaqtyń jazylmaǵan psıhologııasy» degen kitap shyǵardy. Bul da shyǵarmashylyq erkindikten shyqqan dúnıe. Saıtta «Professıonaldar» jobasy bar. Bul joba boıynsha barlyq tilshi óz isiniń sheberleri týraly maqala, suhbat jazady», - deıdi ol.
Aqparat agenttiginiń bas redaktory saıtqa jalǵan aqparattyń shyǵyp ketpeýi qatty qadaǵalanatynyn aıtty.
«Mysal retinde byltyrǵy Arystaǵy oqıǵany keltireıik. Basqa aqparat quraldary oqıǵa bolǵannan keıingi alǵashqy bir saǵatta jarylystyń vıdeolaryn jarııalap, Arysta bolǵanyn jaza berdi. Ol kezde biz jalǵan aqparat shyǵarýǵa asyqpaı, resmı jaýaptyń bolýyn kúttik. Ol bizdi neden qorǵady? «Janarmaı beketi jaryldy» degen jalǵan aqparat jarııalaýdan qutqardy. Eń bastysy – halyq arasyna iritki salyp, úreı týdyrýmen aınalysqan joqpyz. Áliptiń artyn baǵý arqyly oqıǵa Arysta emes, Arystyń janyndaǵy áskerı bazada bolǵanyn túsindik. Biz baspasóz habarlamasynda aqparat qalaı kelse, solaı bere bermeı, anyq-qanyǵyn bilip alýǵa óte úlken mán beremiz. Redaktsııaǵa kelgen aqparatty saralap salýǵa mindettimiz», - deıdi Móldir Bekbergenova.
Ol jumys barysynda qandaı jaǵdaılar bolyp turatyny týraly aıtyp ótti.
«Tótenshe jaǵdaı kezinde 42 500 teńgege qatysty kóptegen suraq keldi. Oqyrmandarmen tikeleı baılanys bolsyn degen nıetpen saıtqa meniń telefon nómirim qoıylǵan edi. Sol kezde maǵan habarlasyp, 42 500 teńgeni berýdi talap etken oqyrmandar boldy. «42 500 teńgeni alýyma kómektesip jiberińizshi, rahmetim retinde 10 myń teńgesin sizge bereıin» degen ótinishpen jazǵandar boldy. Koronavırýs JITS aýrýynan da qaýipti ekenin, sol úshin kúızeliske túsip ketkenin aıtyp habarlasqan oqyrmandar boldy. Sol kezde ózim zańger, keńesshi ári psıholog bolyp ketkendeı boldym. Osyndaı qysyltaıań ýaqytta halyqqa durys aqparat taratýda saıttyń atqarǵan róli zor boldy. Jalpy saıttyń elektrondy poshtasyna keletin hattarǵa mańyzdylyǵyna, ózektiligine qaraı jyldam jaýap berýge tyrysamyz», - deıdi saıttyń bas redaktory.
BAQ.KZ aqparat agenttiginiń alǵashqy nusqasynyń skrınshoty
Ol kezinde BAQ.KZ saıtynda jumys istegen kóptegen tilshi qazir respýblıkalyq deńgeıdegi buqaralyq aqparat quraldarynda qyzmet atqaryp júrgenin aıtady.
«Ári ketse 5-6 jyl jumys istep jabylyp qalǵan saıttar bar. Bizdiń saıt ta kúnderdiń bir kúninde «QazAqparat» sııaqty júz jyldyq tarıhy bar saıtqa aınalsyn degen tilegimiz bar. «QazAqparat» AQ quramyndaǵy jarnamalyq tabys alyp keletin alǵashqy úsh saıttyń birimiz. BAQ.KZ – aqparat aıdynynda ózindik qoltańbasy, ereksheligi, sıpaty bar saıt. Jazarymyz, jaǵymdy jańalyǵymyz kóp bolsyn!», - deıdi ol.
BAQ.KZ jobasynyń kontseptsııasyn usynǵan – Arshat Oraz. Onyń aıtýynsha, sol kezdegi Baılanys jáne aqparat mınıstri Asqar Jumaǵalıev «Qazkontent» AQ-ǵa buqaralyq aqparat quraldaryna arnalǵan joba oılastyrý týraly tapsyrma bergen.
«Men óz kontseptsııamdy usyndym. Saıt atyn da baq.kz dep tirkettim. Ol jerde oblystyq, aýdandyq gazetter óz akkaýntyn ashyp, árkim óz jańalyǵyn ózi salýy kerek bolatyn. Sonda kúndelikti jańalyqtar ózi túsip turady, basty jańalyqtardy redaktsııa alǵashqy betke ózi rettep otyrýy kerek edi. Odan bólek TV jáne radıolardyń da onlaın translıatsııasy sol saıtqa shyǵýy tıis bolatyn. Biraq bastapqy kontseptsııa ózgerip, keıin klassıkalyq jańalyqtar saıtyna aınalyp ketti», - deıdi Arshat Oraz.
Sondaı-aq, ol bul ıdeıany qazir de júzege asyrýǵa bolatynyn aıtty.
«Aımaqtaǵy gazetterdiń kóbinde áli saıt joq. Kezinde «Qazkontent» birazyna tegin saıt ashyp berdi. Biraq ǵumyry uzaq bolmady. Hostıng, domenderin qalaı uzartatynyn bilmedi, tehnıkalyq qoldaý da bolmady. Solaı jabylyp tyndy. Al bul platformada bolǵanda mundaı másele bolmas edi. Aqparat sany da, aýqymy da kóbeıer edi. BAQ.KZ ujymyna osy bastapqy ıdeıany júzege asyrýdy tileımin!», - deıdi ol.
BAQ.KZ aımaqtyq jeli redaktory Nazym Ersinǵazyqyzy atalǵan ujymda aqparat agenttigi qurylǵan kezden, ıaǵnı 10 jyl boıy qyzmet atqaryp keledi. Ol osy saıtta shtattan tys úılestirýshi, SMM ilgeriletýshi jáne bas redaktordyń orynbasary, aımaqtyq jeli redaktory bolǵan. Nazym Ersinǵazyqyzynyń aıtýynsha, saıt qurylǵan jyly aqparatty jyldam berý jaǵy qıynyraq bolǵan.
«Keıin jýrnalıster qabyldap, ujym qalyptasqannan keıin jumys bir izge tústi. Men osy saıttyń arqasynda elimizdiń barlyq oblysyn aralap shyqtym. Saıt ashylǵan kezde aımaqtardaǵy gazetterge arnap paraqsha ashtyq. Sol kezde ár oblysqa baryp trenıng ótkizip, paraqshany qalaı ashýǵa bolatynyn úırettim. BAQ.KZ kóp tilshiniń jolyn ashty. Basqa óńirlerde jumys istegen tilshiler osy jerdiń menshikti tilshisi bolyp bastap, keıin elordaǵa kóship keldi. Bul saıt aımaqtaǵy talantty tilshilerdiń elordaǵa kóship kelýine sebepshi boldy», - deıdi Nazym Ersinǵazyqyzy.
Bul mereke – BAQ.KZ saıtynyń qazirgi quramy ǵana emes, osy jerde jumys istegenderdiń báriniń merekesi.
«Saıttyń damýyna bári óz úlesin qosyp ketti. Mysaly, BAQ.KZ jańa arnaǵa túsirgen Qambar Ahmetov óz bilgenin bárine úıretetin, ózine baýrap alatyn basshy boldy. Serǵalı Balajanda pozıtıvti oılar kóp boldy. Ol bastamashyl basshy edi. Botagóz Maqysh aıtqanynda turatyn basshy boldy. Erjan Ábdiraman saıtqa kóp ózgeris alyp kelgen basshy boldy. Erlan Ospan qyzmetkerlerdiń jaǵdaıyna, yntasyna, shamasyna qaraıtyn basshy boldy. Ol kim ne jazýǵa qabiletti ekenin aldyn ala baıqap otyratyn. Qazirgi ýaqytta aımaqtyq 11 menshikti tilshimiz bar. Aımaqtyq tilshilermen tikeleı jumys isteımin. Árqaısynyń qozǵaıtyn taqyryptary, jazý stıli ártúrli. Olarmen baılanys ornatý maǵan unaıdy», - deıdi Nazym Ersinǵazyqyzy.
BAQ.KZ saıtynyń tilshisi Erjan Jaýbaı atalǵan orynda 2016 jyldan beri qyzmet etip kele jatyr.
Ol rýhanııat taqyrybynda qalam terbep, suhbat alǵandy jaqsy kóredi.
«Suhbat alǵan kezde toqtamaı sóılep, tushymdy áńgime aıta alatyn keıipkerlerdi taýyp alamyn. Maǵan rýhanııat, jylqy taqyrybynda jazǵan unaıdy. Mysaly, Táýelsizdigimizdiń 25 jyldyǵyna oraı 25 spıkerden suhbat alý maǵan tapsyryldy. Depýtattardan, qoǵam qaıratkerinen, saıasatkerlerden, mádenıet qaıratkerlerinen suhbat aldym. Kez kelgen tulǵamen suhbatty oqyǵan kezde oqyrman onyń aıtqan áńgimesiniń astarynan qandaıda bir oı túıip, qorytýy kerek. Mysaly, eń alǵashqy QR Aqparat mınıstri bolǵan Qýanysh Sultanovtan suhbat alǵan kezde ol «Qytaı men Qazaqstan arasyndaǵy shekarany bekitý qalaı qıyn bolǵanyn óz kózimmen kórdim. 1993 jyly Elbasymyz QHR basshysymen kezdesýge kirdi. Protokol boıynsha kezdesý 30 mınýtqa ǵana sozylýy kerek bolatyn. Elbasy kirip ketkennen keıin 2,5 saǵat ótti... Sol 2,5 saǵattyq kezdesýden keıin Qytaı men Qazaqstan arasyndaǵy shekarany bólý máselesi beıbit túrde sheshildi» deıdi. Táýelsizdigimizge qatysty osy jáne basqa da qundy derekterdi BAQ.KZ saıtynda júrip bildim. Bul saıt meni jýrnalıst retinde shyńdady. Bul jerde tájirıbe jınadym, ujymmen qarym-qatynas qandaı bolý kerektigin osy jerde júrip úırendim», - deıdi tilshi.
«Biz Táýelsizdik tarıhyn óz qolymyzben jazyp jatqanymyz úshin maqtana alamyz. Tek memlekettik tilde ǵana aqparat taratatyn jalǵys saıt osy BAQ.KZ. Bizdiń ereksheligimiz – osy. Bul – oqyrmanǵa shynaıy aqparat jetkizetin birden bir aqparat kózi... Óz basym salalyq saıtty damytý kerek dep sanaımyn. Mysaly, elimizde qazaqtyń kıiz úıine qatysty bir de bir saıt joq. Kıiz úı degen tunyp turǵan tarıh. Qazaq halqynyń sózdik qorynyń 90%-y kóshpendi ómirmen baılanysty. Biz qazir olaı kóship júre almaımyz, biraq ınternettiń múmkindigin paıdalanýǵa bolady», - deıdi ol.
Atalǵan jobanyń aqparat agenttigine aınalǵanda alǵashqy bas redaktory bolǵan Qambar Ahmet BAQ.KZ-tiń óz ómirindegi orny bólek ekenin aıtady.
«Elordaǵa kelýime sebepshi, qyzmet jolynda úlken tájirıbe, sátti baspaldaq. 10 jyl buryn portaldyń bas redaktory da, tilshisi de, SMM mamany da jalǵyz ózim bolǵan kezder de ótken. BAQ.KZ búginde qabyrǵaly aqparat agenttigine aınaldy. Alashtyń aqparat keńistiginde óziniń orny bar. Bilikti jýrnalısterden quralǵan úlken ujymy bar. Týǵan kúnderińiz qutty bolsyn, áriptester! Eńbekterińiz jemisti bolsyn», - deıdi ol.
2018-2019 jyldar aralyǵynda BAQ.KZ saıtynda bas redaktor bolǵan Erlan Ospannyń aıtýynsha, oǵan BAQ.KZ saıtyn mobıldi nusqaǵa beıimdeý mindettelgen.
«Esińizde bolsa, ol – ınternette mobile first kontseptsııasynyń ábden kemeline kelip, ústemdik quryp turǵan kezeńi bolatyn. Al BAQ.KZ saıtynyń sol kezdegi nusqasy – qoldanýshylardyń 80% smartfonnan kirip jatqan zamanǵa saı emes edi. Qoldanýshylardyń saıtqa kirip, dereý «qashyp ketip jatatynyn» analıtıkalyq júıelerden kórdik. Qazaqsha aıtqanda, qıqa-jıqa ashylatyn paraqtar men qoldy-aıaqqa turmaıtyn mýltımedıa respýblıkalyq portal mártebesine ıe saıtqa laıyq emes-ti», - deıdi ol.
Erlan Ospan aqparat agenttiginiń mereıtoıyna oraı tilegin aıtty.
«BAQ.KZ saıtyn onyń jobalaný kezeńinen tanımyn. Tarıh turǵysynan kúlkili, biraq adam úshin ǵalamat 10 jyl – az ýaqyt emes. Ómirsheń bolý úshin qoldanýshylardyń yǵyna jyǵylyp, ózgerip turdy. Óz tuǵyrynda qalýynyń syry da sol dep bilemin. Endeshe BAQ.KZ ujymyna tilegim – talap pen talǵam ózgergen kezeńderdegi osy ıkemin joǵaltpasyn. Ol ıkem alǵyrlyqpen keledi, al alǵyrlyq – mol tabys ákeletin tamasha kúnder kele jatqanyna senimim mol», - deıdi ol.